Prymas Polski do rzeczników prasowych: empatia, kompetencja i stały kontakt

O wspieraniu ofiar wykorzystania seksualnego mówił Prymas Polski abp Wojciech Polak podczas trwających w Konstancinie-Jeziornej warsztatów rzeczników prasowych i pracowników instytucji kościelnych. „Chodzi o to, by osoby ujawniające przestępstwo miały pewność, że czynią dobrze, że działają dla dobra, a nie na szkodę Kościoła” – podkreślił.

Metropolita gnieźnieński był jednym z prelegentów drugiego dnia szkolenia (26 listopada) zorganizowanego w pallotyńskim Centrum Animacji Misyjnej dla diecezjalnych i zakonnych rzeczników prasowych oraz pracowników biur prasowych i instytucji kościelnych. W swoim wystąpieniu nt. wspierania osób pokrzywdzonych, obok przypomnienia obowiązujących w tym zakresie kościelnych wytycznych, podzielił się osobistymi refleksjami i doświadczeniem ze spotkań z ofiarami.

„Dokumenty są ważne, ale jeszcze ważniejsze jest to, aby zostały wcielone w życie” – stwierdził abp Polak, wskazując, że w kontaktach z osobami pokrzywdzonymi potrzeba delikatności i empatii, ale potrzeba też kompetencji, wiedzy, zainteresowania i podtrzymania kontaktu, tak, aby osoby pokrzywdzone nie miały poczucia, że zostały pozostawione same sobie, że ich sprawę „zamieciono pod dywan”. Niezwykle ważne jest także – wskazał Prymas – aby ofiary miały pewność, że ujawniając przestępstwo czynią dobrze.

„Znamy z przekazów medialnych osoby, które ujawniły przestępstwo i które teraz procesują się z Kościołem. Te sprawy są głośne. Ale jest grupa osób, które zmagają się z tym traumatycznym doświadczeniem w milczeniu, które są we wspólnocie Kościoła i które zadają sobie pytanie, czy ujawniając przestępstwo nie zaszkodzą Kościołowi? One muszą mieć pewność, że nie tylko nie szkodzą, ale wręcz działają dla dobra Kościoła. Jeśli my sami nie będziemy w to wierzyć, jeśli nie damy im tego do zrozumienia, to one będą cierpieć jeszcze bardziej” – mówił abp Polak.

Delegat KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży wielokrotnie podkreślał potrzebę szczególnej delikatności, zwłaszcza w kontaktach z pokrzywdzonymi małoletnimi. Zwracał uwagę zarówno na przebieg, jak i miejsce rozmowy z ofiarami. Jak przyznał, w archidiecezji gnieźnieńskiej to osoba zgłaszająca się do delegata biskupa wybiera miejsce, gdzie chce się z nim spotkać.

„W tym pierwszym kontakcie musimy być bardzo otwarci. Nie możemy nikogo wezwać do kurii, wymagać, by się stawił. To nie może wyglądać jak proces, jak przesłuchanie” – wskazał Prymas.

Podkreślił też konieczność podtrzymywania tego kontaktu, informowania ofiary o przebiegu sprawy i nade wszystko udzielenia koniecznej pomocy.

„Tutaj wszystko zależy od tej pierwszej rozmowy. Trzeba pamiętać, że pomoc zaczyna się już w chwili zgłoszenia i musi być kontynuowana tak, jak jest to konieczne. Karygodne jest pozostawienie osób pokrzywdzonych, często rozbitych i cierpiących, samym sobie. Kwestia pomocy jest bezdyskusyjna i nie ma znaczenia, czy sprawca żyje czy nie” – zaznaczył Prymas dodając, że nie do przecenienia jest tu także pomoc duchowa.

Uczulał uczestników szkolenia na konieczność wyjaśniania procedury i informowania pokrzywdzonych o podejmowanych krokach kościelnych i prawnych. Nic nie powinno odbywać się bez ich pełnej świadomości w tym zakresie.

„Zgłoszenie następuje do działającego w każdej diecezji delegata ds. ochrony dzieci i młodzieży, ale ordynariusz diecezji również powinien być otwarty i przygotowany do takiego spotkania zawsze jeśli będzie taka prośba ze strony osoby pokrzywdzonej” – podkreślił.

Apelował też, by w obliczu medialnego szumu nie podnosić dodatkowo temperatury niewłaściwymi czy wręcz szkodliwymi działaniami, zwracając uwagę na konieczność podejmowania ich nie tyle w trybie doraźnym, co systemowym.

Na koniec wyjaśnił krótko założenia powołanej niedawno przez biskupów Fundacji św. Józefa, która zajmować się będzie m.in. pomocą ofiarom przestępstw seksualnych.

Warsztaty medialne w Konstancinie-Jeziornej zorganizowano już po raz piętnasty. Uczestniczą w nich rzecznicy diecezji i zgromadzeń zakonnych, pracownicy biur prasowych i instytucji kościelnych.

W czasie trzydniowego spotkania (25-27 listopada) poświęconego komunikacji kryzysowej uczestnicy szkolenia poznają pracę mediów, uczą się efektywnie zarządzać informacją i działać w sytuacjach trudnych i podbramkowych. Wśród prelegentów, obok Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka jest także dyrektor Centrum Ochrony Dziecka o. Adam Żak SJ, red. Bogdan Rymanowski z Telewizji Polsat, ks. dr Piotr Studnicki z Biura Delegata KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży, ks. dr Jan Dohnalik, kanclerz Kurii Polowej WP oraz ks. Przemysław Śliwiński, rzecznik prasowy archidiecezji warszawskiej. Obecny jest także rzecznik KEP ks. dr Paweł Rytel-Andrianik oraz jego poprzednik na tym stanowisku ks. dr hab. Józef Kloch, który wraz z dr hab. Moniką Przybysz z UKSW i o. Janem Szewkiem OFM Conv są organizatorami dorocznych warsztatów rzeczników prasowych.