"Nadzieja jest (...) fundamentem, podstawą, na której człowiek wierzący opiera całe swoje życie. Chrześcijańska nadzieja jest stałą łaską. Jest nade wszystko darem Boga, owocem działania Jego dobroci względem człowieka. Nadzieja jest cudownym odkryciem, że nawet gdyby spotkały człowieka wielkie trudy i przeciwności, to mimo wszystko i wbrew wszelkiej po ludzku tylko pojętej nadziei będzie on ufał Bogu. On go poprowadzi tak, by nie zwątpił nigdy w Jego pomoc" - pisze Marek Wójtowicz SJ w książce "Serce Jezusa. Bogactwo Litanii".
Książka o. Marka Wójtowicza "Serce Jezusa. Bogactwo Litanii" ukazała się właśnie w Wydawnictwie WAM. Publikujemy pochodzący z niej fragment rozważań dotyczący Litanii do Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Serce Jezusa, odwieczne upragnienie świata
Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony. Kto wierzy w Niego, nie podlega potępieniu; a kto nie wierzy, już został potępiony, bo nie uwierzył w imię Jednorodzonego Syna Bożego. A sąd polega na tym, że światło przyszło na świat, lecz ludzie bardziej umiłowali ciemność aniżeli światło: bo złe były ich uczynki. Każdy bowiem, kto się dopuszcza nieprawości, nienawidzi światła i nie zbliża się do światła, aby nie potępiono jego uczynków. Kto spełnia wymagania prawdy, zbliża się do światła, aby się okazało, że jego uczynki są dokonane w Bogu (J 3,16–21).
Inicjatywa Boga
Bóg jest zawsze pierwszy w okazywaniu miłości człowiekowi. Dramat człowieka polega na tym, że obdarzony przez Boga wolnością, zamiast wybierać dobro, czasami podąża za złem. Dobrą Nowiną dla nas jest prawda, że Bóg okazuje nam swoje miłosierdzie i ratuje z naszego zagubienia, przywracając nadzieję. W każdym z nas możemy odkryć pragnienie, by w sposób pełny i szczęśliwy przeżywać swoje życie. Bardzo trafnie pragnienie to opisał św. Augustyn:
DEON.PL POLECA.png)
Jakże wielki jesteś, Panie. Jakże godzien, by Cię sławić. Wspaniała Twoja moc. Mądrości Twojej nikt nie zmierzy. Pragnie Cię sławić człowiek, cząsteczka tego, co stworzyłeś. On dźwiga swą śmiertelną dolę, świadectwo grzechu, znak wyraźny, że pysznym się sprzeciwiasz, Boże. A jednak sławić Ciebie pragnie ta cząstka świata, któryś stworzył. Ty sprawiasz sam, że sławić Cię jest błogo. Stworzyłeś nas bowiem jako skierowanych ku Tobie. I niespokojne jest serce nasze, dopóki w Tobie nie spocznie.
Tak rozpoczął św. Augustyn Wyznania, książkę, która przez kolejne stulecia przynosiła i nadal przynosi tak wiele dobrych owoców, nawróceń wielkich świętych, jak choćby św. Teresy z Ávili, która po przeczytaniu tego dzieła zapragnęła gruntownie odnowić swoje życie duchowe. Biskup Hippony wyraził w niej najgłębszą prawdę o człowieku: jest on pragnieniem Boga. Jak zauważył Benedykt XVI podczas środowej katechezy 7 listopada 2012 roku:
…dynamizm pragnienia jest zawsze otwarty na odkupienie. Nawet wtedy, gdy skieruje się na ścieżki upadku moralnego, gdy dąży do sztucznych rajów i zdaje się tracić zdolność do tęsknoty za prawdziwym dobrem. Nawet w otchłani grzechu nie gaśnie w człowieku owa iskierka, która pozwala mu rozpoznać prawdziwe dobro, zasmakować go, aby w ten sposób rozpocząć drogę wyjścia, na której Bóg, obdarzając łaską, nigdy nie odmówi swej pomocy. Zresztą wszyscy potrzebujemy przejścia drogi oczyszczenia i uzdrowienia pragnień. Jesteśmy pielgrzymami do ojczyzny niebieskiej, ku temu pełnemu dobru, którego nic nie może nam już wyrwać. Nie chodzi więc o stłumienie pragnienie, które jest w ludzkim sercu, lecz o jego wyzwolenie, aby mogło osiągnąć swą prawdziwą wielkość. Kiedy w pragnieniu otwiera się okno ku Bogu, jest to już znakiem obecności w duszy wiary, wiary, która jest Bożą łaską. Święty Augustyn stwierdzał: „Bóg przez oddalenie powiększa tęsknotę, a przez tęsknotę serce, czyniąc je przez to zdolnym do przyjęcia”.
Pragnienie Boga w sercu człowieka wyraził psalmista: „Dusza moja pragnie i tęskni do przedsieni Pańskich. Moje serce i ciało radośnie wołają do Boga żywego” (Ps 84,3).
Nadzieja chrześcijańska
Liczne ślady nadziei ofiarowanej światu przez Boga możemy odnaleźć w wielu miejscach Pisma Świętego. Benedykt XVI w encyklice Spe salvi zwrócił uwagę, że nadzieja jest czymś obiektywnym, rzeczywistym. Jest substancją, to znaczy fundamentem, podstawą, na której człowiek wierzący opiera całe swoje życie (por. Spe salvi, 7). A zatem chrześcijańska nadzieja nie jest tylko subiektywnym i przelotnym uczuciem, lecz stałą łaską. Jest nade wszystko darem Boga, owocem działania Jego dobroci względem człowieka. Nadzieja jest też cudownym odkryciem, że nawet gdyby spotkały człowieka wielkie trudy i przeciwności, to mimo wszystko i wbrew wszelkiej po ludzku tylko pojętej nadziei będzie on ufał Bogu. On go poprowadzi tak, by nie zwątpił nigdy w Jego pomoc. Człowiek obdarzony łaską nadziei będzie zawsze pamiętał, że Bóg kocha go i nigdy o nim nie zapomni. Zawsze jest możliwe, by nadzieja człowieka spotkała się z nadzieją Boga wobec człowieka. „Prawdziwym pasterzem jest Ten, który zna także drogę, która wiedzie przez dolinę śmierci; Ten, który nawet na drodze całkowitej samotności, na której nikt nie może mi towarzyszyć, idzie ze mną i prowadzi mnie, abym ją pokonał. On sam przeszedł tę drogę, zszedł do królestwa śmierci, a zwyciężywszy śmierć, powrócił stamtąd, aby teraz towarzyszyć nam i by dać nam pewność, że można tę drogę odnaleźć” (Spe salvi, 6).
W encyklice Spe salvi Benedykt XVI opowiada o niewolnicy pochodzącej z Sudanu, św. Józefinie Bakhicie, która będąc dzieckiem, pod koniec XIX wieku została sprzedana bogatej włoskiej rodzinie. Dzięki dobroci swoich nowych panów doświadczyła miłosiernego i dobrego Pana wszystkich panów, Jezusa Chrystusa. Papież tak opisuje jej duchowe odkrycie: „Teraz miała «nadzieję» – już nie nikłą nadzieję na znalezienie panów mniej okrutnych, ale wielką nadzieję: jestem do końca kochana i cokolwiek się zdarzy, jestem oczekiwana przez tę Miłość. A zatem moje życie jest dobre. Przez poznanie tej nadziei została «odkupiona», nie czuła się już niewolnicą, ale wolną córką Boga” (Spe salvi, 3). Poprosiła o chrzest, a następnie odkryła swoje zakonne powołanie. Zdaniem papieża jedynie atmosfera żywej wiary i szczerej miłości stwarza klimat dla otwarcia się na bogactwo chrześcijańskiej wiary. Na tym również polega odkrycie chrześcijańskiej nowości. Dynamizm nadziei prowadzi nas do doświadczenia wiary i miłości. Ani nauka, ani technika nie dają odkupienia człowiekowi, lecz miłość (por. Spe salvi, 26). Ludzka miłość potrzebuje oczyszczenia, które dokonuje się wtedy, gdy człowiek przyjmuje miłość Serca Jezusa. Jak zauważa Benedykt XVI w encyklice Deus caritas est: „Kto chce dawać miłość, sam musi ją otrzymać w darze. Oczywiście, człowiek może – jak mówi nam Chrystus – stać się źródłem, z którego wypływają rzeki żywej wody (por. J 7,37–38). Lecz aby stać się takim źródłem, sam musi pić wciąż na nowo z tego pierwszego, oryginalnego źródła, którym jest Jezus Chrystus, z którego przebitego serca wypływa miłość samego Boga (por. J 19,34)” (n. 7).
O Sercu Jezusa pisze dalej Benedykt XVI w numerze 12 encykliki Deus caritas est:
Prawdziwą nowością Nowego Testamentu nie są nowe idee, lecz sama postać Chrystusa, który ucieleśnia pojęcia – niesłychany, niebywały realizm. Już w Starym Testamencie nowość biblijna nie polega po prostu na abstrakcyjnych pojęciach, lecz nieprzewidywalnym i w pewnym sensie niebywałym działaniu Boga. To Boże działanie przybiera teraz dramatyczną formę poprzez fakt, że w Jezusie Chrystusie sam Bóg poszukuje „zaginionej owcy”, ludzkości cierpiącej i zagubionej. Gdy Jezus w swoich przypowieściach mówi o pasterzu, który szuka zaginionej owcy, o kobiecie poszukującej drachmy, o ojcu, który wychodzi na spotkanie marnotrawnego syna i bierze go w ramiona, wówczas wszystko to nie sprowadza się tylko do słów, lecz stanowi wyjaśnienie Jego działania i bycia. W Jego śmierci na krzyżu dokonuje się owo zwrócenie się Boga przeciwko samemu sobie, poprzez które On ofiarowuje siebie, aby podnieść człowieka i go zbawić – jest to miłość w swej najbardziej radykalnej formie. Spojrzenie skierowane na przebity bok Chrystusa, o którym mówi św. Jan (por. 19,37), zawiera to, co było punktem wyjścia tej Encykliki: „Bóg jest miłością” (1 J 4,8). To tu może być kontemplowana ta prawda. Wychodząc od tego, można definiować, czym jest miłość. Poczynając od tego spojrzenia, chrześcijanin znajduje drogę swego życia i swojej miłości”.
Wsłuchując się w nauczanie papieża, dochodzimy do wniosku, że miłość Serca Jezusa jest najlepszą odpowiedzią na poszukiwanie sensu życia przez człowieka, tak często zagubionego, „żyjącego w gorączce niepokoju, jęczącego z bólu” (św. Augustyn). Kiedy człowiek uwierzy, że Bóg go miłuje, wtedy w jego sercu rodzą się głęboka radość i pokój, nagle pięknieje wokół niego świat, a ludzie i rzeczy współgrają ze sobą. Tylko wtedy, gdy obdarowani jesteśmy Bożą miłością, możemy odpowiedzieć na wezwanie Boga: „Słuchaj, Izraelu:
Pan jest naszym Bogiem – Pan jedyny. Będziesz miłował twojego Pana Boga z całego twego serca, z całej duszy swojej, ze wszystkich sił swoich. Niech pozostaną w twym sercu te słowa, które ja ci dziś nakazuję. Wpoisz je twoim synom, będziesz o nich mówił, przebywając w domu, w czasie podróży, kładąc się spać i wstając ze snu” (Pwt 6,4–7).
11 czerwca 1899 roku papież Leon XIII dokonał pełnego ufności uroczystego Aktu poświęcenia rodzaju ludzkiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Oto jego treść:
O Jezu najsłodszy, Odkupicielu rodzaju ludzkiego, wejrzyj na nas, korzących się u stóp Twego ołtarza. Twoją jesteśmy własnością i do Ciebie należeć chcemy. Oto dzisiaj każdy z nas oddaje się dobrowolnie Najświętszemu Sercu Twemu, aby jeszcze ściślej zjednoczyć się z Tobą. Wielu nie zna cię wcale; wielu odwróciło się od Ciebie, wzgardziwszy przykazaniami Twymi. Zlituj się nad jednymi i drugimi, o Jezu Najłaskawszy, i pociągnij wszystkich do świętego Serca Swego. Królem bądź nam, o Panie, nie tylko wiernym, którzy nigdy nie odstąpili od Ciebie, ale i synom marnotrawnym, którzy Cię opuścili. Spraw, aby do domu rodzicielskiego wrócili co prędzej i nie zginęli z nędzy i głodu. Króluj tym, których albo błędne mniemania uwiodły, albo niezgoda rozdziela; przywiedź ich do przystani prawdy i jedności wiary, aby rychło nastała jedna owczarnia i jeden pasterz. Użycz Kościołowi Twemu bezpiecznej wolności. Udziel wszystkim narodom spokoju i ładu. Spraw, żeby ze wszystkiej ziemi, od końca do końca, jeden brzmiał głos: Chwała bądź Bożemu Sercu, przez które stało się nam zbawienie. Jemu cześć i chwała na wieki. Amen.
Nie można wprost zliczyć tych wszystkich łask, które z kultu Najświętszego Serca Jezusa spłynęły na ludzi.
Pius XII, encyklika Haurietis aquas
Kult Serca Jezusowego jest nieustannie żywy. Zwracający się ku niemu wierni doświadczają...
Skomentuj artykuł