Jesteś największym mnichem całego wschodu… Tak, wiem, już mi to powiedział szatan – odrzekł św. Antoni Pustelnik zwany też Opatem, którego wraz ze św. Pawłem z Teb, uznaje się za ojca życia monastycznego. To on odsuwając się od świata, wybierając skromne pustelnicze życie, skupił wokół siebie tysiące naśladowców i niejako wypracował ideę życia zakonnego. To on był wielokrotnie nękany przez szatana walczył z pokusami modlitwą i ascezą. W tej walce zaś doświadczał wsparcia – umacniających nadprzyrodzonych wizji. Kościół wspomina go w liturgii 17 stycznia.
Antoni urodził się w środkowym Egipcie ok. roku 251. Pochodził z zamożnej chrześcijańskiej rodziny. Kiedy miał 20 lat zmarli jego rodzice, a on został sam z półroczną siostrą. Był młodzieńcem, który musiał wybrać i ruszyć swoją drogą. Poprowadziły go słowa z Ewangelii św. Mateusza: Jeżeli chcesz być doskonały, idź sprzedaj, co posiadasz i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie. Potem pójdź za mną, więc Antoni rozdał majątek ubogim, siostrze zabezpieczył byt i oddał pod opiekę przyjaciół, a sam zamieszkał na kilkanaście lat w grocie na skraju wsi.
Imiona świętych - Antoni
Później, aby jeszcze bardziej odsunąć się od świata, udał się na pustynię. To co zrobił – to oddalenie się, odejście jest greckim: ANACHOREO. Antoni stał się anachoretą. Modlitwa, pokuta, praca fizyczna miały być jego drogą do Boga. Dlaczego taką? Otóż chrześcijaństwo potrzebowało nowego impulsu – nowej formy radykalnego zaangażowania. I to właśnie podarował nam – Kościołowi, św. Antoni.
DEON.PL POLECA.png)
Jakie było to doświadczenie pustyni? Otóż, choć wymagające dla Antoniego, to tak owocne, że cuda i sława zaczęły przyciągać naśladowców – uczniów szukających duchowego kierownictwa. Oaza Fajum stała się z czasem przestrzenią zamieszkaną przez kilkutysięczną grupę eremitów. Rodził się w Kościele ruch monastyczny.
Św. Antoni, opat - Francisco de Zurbarán, Public domain, via Wikimedia CommonsŚw. Antoni Pustelnik szukając Pana Boga w oddaleniu od doczesności, od zgiełku codzienności, nie tracił jednak z oczu tego, co działo się w ówczesnym Kościele. Dwukrotnie przebywał w Aleksandrii. Najpierw w roku 311, wtedy spotkał się z biskupem miasta (św. Aleksandrem). Wówczas Pustelnik wspierał chrześcijan prześladowanych przez Dioklecjana. Następnie w latach 334-335, kiedy trwała walka z szerzącym się arianizmem. Wówczas też doszło do spotkania Antoniego z kolejnym biskupem Aleksandrii – św. Atanazym, któremu zawdzięczamy biografię dzisiejszego patrona. Jego dzieło to pierwszy szerzej znany obraz życia pustelniczego.
Modlitwa do Ducha Świętego
A mówiąc o początkach życia monastycznego, trzeba tu jeszcze wspomnieć o podroży św. Antoniego do pustelni św. Pawła z Teb. Ponadto, to zaglądanie Antoniego do świata, było również pisaniem listów. I nie były to tylko nauki moralne dla mnichów, ale też korespondencja z cesarzem Konstantynem Wielkim i jego synami.
Kiedy Antoni Wielki umierał – 17 stycznia 356 roku – miał 105 lat. Z tego ponad 80 spędził w oddaleniu od świata. Czy będąc młodzieńcem i decydując się na życie pustelnicze – być może nawet z myślą: by ślad po mnie zaginął – spodziewał się jak bardzo znaczącym dla chrześcijaństwa będzie jego wybór? Zapewne nie, ale jego przykład dla wielu stał się drogą do świętości.
Chcąc rozpoznać św. Antoniego na przedstawieniach ikonograficznych, należy szukać wizerunku pustelnika, czasami w mnisich szatach. Wśród malarzy szczególnie popularnym był temat kuszenia świętego. Stąd też dręczące świętego diabły często go otaczają. Z innych atrybutów towarzyszących pustelnikowi są również dzwonek i laska, krzyż egipski w kształcie litery TAU, księga reguły monastycznej, lampa, lampka oliwna, laska, lew kopiący grób, pochodnia, źródło i świnia.
Niniejsza publikacja jest żywotem koptyjskiego mnicha, św. Antoniego Wielkiego, spisanym przez innego świętego – Atanazego. Choć jest listem adresowanym do konkretnej osoby, to jego forma sugeruje szersze grono odbiorców.
Utrzymywał się z pracy rąk, ponieważ...
Skomentuj artykuł