Gorazd

Jest to imię pochodzenia słowiańskiego, genetycznie przymiotnik scs. gorazd' 'doświadczony, zręczny, zdolny, wymowny'. Z imieniem tym wiążą się nazwy miejscowe: Goradze, Gorażdże.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Gorasdus.

Gorazd, uczeń Cyryla i Metodego. Nie znamy ani roku, ani miejsca jego urodzenia. Wielu przypuszcza, że był Morawianinem i wywodził się z jakiegoś możnego rodu. Otrzymał staranne wykształcenie, a poza swym słowiańskim znał języki łaciński i grecki. Gdy Cyryl i Metody przybyli w r. 862/63 na Morawy, przylgnął do nich na stałe. Pod koniec 867 towarzyszył im w drodze do Rzymu. Należy też zakładać, że na wiosnę 868 r. Hadrian II udzielił mu święceń kapłańskich. Potem z Metodym opuścił Rzym jako jego główny współpracownik. Na łożu śmierci (885) arcybiskup mianował go swym następcą. Do spełniania tych trudnych zadań nie doszło. Tym razem głos mieli przeciwnicy liturgii słowiańskiej, jego zaś kandydaturze sprzeciwił się Stefan V. Nie wiemy, co działo się z nim po tym niepowodzeniu. Życie zakończył prawdopodobnie w lochu więziennym. Wypowiadano potem rozmaite przypuszczenia, takie nawet (I. Dujčev), że schronienie znalazł w księstwie Polan (miałoby o tym świadczyć XIV-wieczne wspomnienie w kalendarzu polskim), ale są to tylko czyste hipotezy, nie poparte wzmiankami źródłowymi. Gorazd nie był też autorem Vita Methodii.