Manuel

Jest to skrócona (już na gruncie hebrajskim) forma imienia teoforycznego Emanuel (hebr. Immanu'el) 'Bóg z nami'. Tę skróconą formę imienia przejęła greka, a następnie łacina.

W Polsce notowane w dawnych czasach we wschodniosłowiańskiej formie Maniło. Dość częste jest na Ukrainie w formach: Manuił, Manuiło, Manoił. Obok formy męskiej występuje też żeńska forma imienia - Manuela.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Emmanuel, Manuel, ang., niem. Manuel, fr. Manuel, hiszp. Manuel, ros. Manuił, ukr. Manuił, Manuiło, Manoił, wł. Manolo, Manuelo.

W zapisach martyrologicznych imię występuje trzykrotnie. Jeden z tych zapisów, dotyczący czterdziestu męczenników jerozolimskich, tutaj możemy pominąć.

Manuel, Sabel i Ismael. Zginąć mieli w Chalcedonie za panowania Juliana Apostaty. Dwie pasje, które im poświęcono, opowiadają, że byli ambasadorami króla Persów, wysłanymi na dwór cesarski. Gdy tam zażądano, aby złożyli ofiarę bogom pogańskim, odmówili. Poddano ich wówczas torturom, potem skazano na śmierć. Wszystko to mało prawdopodobne, nie przystaje zupełnie do tego, o czym wiemy skądinąd. Dość, że ich kult szybko się zadomowił w Konstantynopolu, gdzie też w czasach Teodozjusza dedykowano im kościół. Do synaksariów weszli pod dniem 17 czerwca.

Manuel, Jerzy, Leon i towarzysze, męczennicy. Krum, car Bułgarów, ze zmiennym szczęściem toczył długotrwałe boje z Bizantyńczykami. Gdy zajął Adrianopolis, uwięził tamtejszego biskupa Manuela, potem także innych duchownych. Zginęli w słabo rozpoznanych okolicznościach, może wtedy, gdy Leon V przygotował zasadzkę na Kruma. Sądzą inni, że męczeńską śmierć ponieśli już po śmierci Kruma (814), w czasie panowania Omurtaga, około r. 818. Wpisano ich do synaksarium konstantynopolitańskiego pod dniem 22 stycznia.