Pamiętając o mniszkach klauzurowych - Ofiarowanie Maryi Panny

21 listopada Kościół wspomina tajemnicę ofiarowania Najświętszej Maryi Panny. Maryja, zgodnie z tradycją i wielowiekową praktyką Izraela została oddana na służbę w świątyni jerozolimskiej. Ta, która została od wieków wybrana na Matkę Boga i niepokalanie poczęta, zostaje przedstawiona w świątyni i oddana na służbę Bogu.

Nie mamy o tym żadnej wzmianki w Piśmie świętym. Wspomina o tym tylko apokryficzna Protoewangelia Jakuba, napisana w połowie II wieku. Mówi ona o rodzicach Maryi, Joachimie i Annie, którzy długo czekali na narodziny swojego pierwszego dziecka. Kiedy narodziła się Maryja, postąpili z nią zgodnie z przepisami Prawa i tradycją religijną Izraela. A tradycja ta przewidywała, że także kobiety mogły być ofiarowane w świątyni i oddane na służbę Bogu. Czasami, zgodnie z przepisami Prawa, osoby czy rzeczy poświęcone Bogu, mogły zostać ‘wykupione’. Nie było to konieczne. Pismo święte wspomina o specjalnych grupach chłopców i dziewcząt, mężczyzn i kobiet, którzy mieszkali w Jerozolimie, w pomieszczeniach przylegających do świątyni, którzy byli przeznaczeni do specjalnej służby w niej. Dziewczynki zajmowały się tkaniem, na przykład zasłony przybytku, ale też przygotowaniem szat kapłańskich i asystowały w innych czynnościach świątynnych.

Według tradycji Maryja została ofiarowana na służbę Bogu w świątyni jerozolimskiej, kiedy miała trzy lata. Przebywała tam do czasu osiągnięcia dojrzałości, co w tamtym czasie oznaczało wiek około 12 lat. Przekonanie o ofiarowaniu Maryi w świątyni jest powszechne w Kościele od dawien dawna. Choć nie mówi o nim wprost Pismo święte, to jednak potwierdzają je nie tylko apokryfy, ale też wielu pisarzy kościelnych.

Modlitwa do św. Józefa w trudnej sytuacji

W VI wieku poświęcono w Jerozolimie kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny i najprawdopodobniej od wtedy obchodzono już osobne święto wspominające tajemnicę ofiarowania Maryi. Od VIII wieku obchodzono je już na całym chrześcijańskim Wschodzie. W Kościele zachodnim wprowadził je w Awinionie papież Grzegorz XI. Było to w 1372 roku, pięć lat przed zakończeniem tak zwanej ‘niewoli awiniońskiej’. Na cały Kościół święto to rozszerzył Sykstus V pod koniec XVI wieku.

Ofiarowanie NMP w świątyni - Tintoretto, Public domain, via Wikimedia CommonsKościół od samego początku wspomina i rozważa słowa Gabriela skierowane do Maryi: „błogosławiona jesteś między niewiastami”. Słowa te wyrażają dobitnie nie tylko działanie Boga, ale także odpowiedź Maryi. Maryja oddała się Bogu słowem, wolą, sercem i całym swoim jestestwem.

Patrząc na Maryję całkowicie oddaną Bogu, Kościół stawia ją jako wzór wszystkim wierzącym, aby i oni oddali się Bogu bez wahania i rezerwy. Tradycja bizantyńska uroczyście obchodzi święto Wprowadzenia Przenajświętszej Bogurodzicy do Świątyni.

Modlitwa do św. Szarbela

W tradycji katolickiej oddanie bez reszty Maryi Bogu jest okazją do szczególnej pamięci o tych, które całkowicie ‘oddają się’ Bogu w życiu konsekrowanym, o mniszkach żyjących w ścisłej klauzurze. Jan Paweł II przypominał o tym w roku 1999, mówiąc, że „Maryja jawi się nam w tym dniu jako świątynia, w której Bóg złożył swoje zbawienie, i jako służebnica bez reszty oddana swemu Panu. Z okazji tego święta społeczność Kościoła na całym świecie pamięta o mniszkach klauzurowych, które wybrały życie całkowicie skupione na kontemplacji i utrzymują się z tego, czego dostarczy im Opatrzność, posługująca się hojnością wiernych. Zalecam wszystkim troskę o to, aby tym konsekrowanym siostrom nie zabrakło wsparcia duchowego i materialnego”. Przy okazji papież zachęcał mniszki do pokochania klauzury jako ‘niezwykle wartościowego środka ascezy’ i przeżywania go jako ‘totalny dar’.

Ikonografia ofiarowania Maryi najczęściej ukazuje ją jako kilkuletnią dziewczynkę idąca po schodach świątyni, by tam się ofiarować Bogu.