Andronik

Imię męskie pochodzenia greckiego, często używane przez chrześcijan wschodnich. Należy do grupy imion dwuczłonowych, złożonych z elementów: an-r (andrós) 'mąż, mężczyzna' i -nik- 'zwycięstwo'. Jest to zatem imię oznaczające 'męża zwycięstwa' i może być odpowiednikiem łacińskiego Victor.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Andronicus, gr. Andróníkos, ros. Andronik, wł. Andronico.

Święci, których w hagiograficznych zapisach odnajdujemy pod tym imieniem, tworzą grupkę złożoną z siedmiu postaci. Ale niektóre z nich albo wchodzą w skład sporych gromad męczenników, albo ledwo wyłaniają się z pomroki dziejów. Stąd przedstawiamy tu tylko trzech:

Andronik, towarzysz św. Pawła. Apostoł narodów wspomina go razem z Junią (Juniasem-) w Rz 16, 7 i przy tej okazji nazywa ich krewnymi. Czy tylko w szerokim znaczeniu, jako Żydów, czy też w znaczeniu bardziej ścisłym- Egzegeci nie są w stanie odpowiedzieć na to pytanie, tak jak z braku innych biblijnych danych nie potrafimy lepiej scharakteryzować ich roli i osobowości. Trudno ponadto cokolwiek powiedzieć o dalszych losach Andronika. Wedle Synaksarium konstantynopolitańskiego miał być potem biskupem w Panonii. Wedle Pseudo-Doroteusza taką samą rolę miał spełniać w Hiszpanii. Wedle jeszcze innej relacji miał w Efezie odwiedzić św. Jana i za radą ewangelisty osiąść potem w Smyrnie. Junia miała być jego żoną. W meneach greckich wspominani są 17 maja.

Andronik i Atanazja (Anastazja). Mieli być małżonkami. Mieszkali w Antiochii, gdzie Andronik trudnił się złotnictwem. Po dwunastu latach pożycia utracili nagle dwoje dzieci. Rozdali wtedy swe dobra, a sami, marząc o życiu doskonalszym, udali się do Egiptu. Daniel, opat w Skete, skierował wówczas Atanazję do żeńskiego klasztoru w Tabennie, a Andronika zatrzymał u siebie. W dwanaście lat później Atanazja, zmieniona i przebrana w habit mnicha, spotkała się z Andronikiem i skłoniła go do osiedlenia się w klasztorze pod Aleksandrią. Piękna to opowieść, ongiś zaczytywana, redagowana na nowo, streszczana. W synaksariach wschodnich małżonków wspominano 2 marca, 6 lub 12 maja oraz 9 października. W Martyrologium Rzymskim znaleźli się pod tą ostatnią datą.

Andronik z Rostowa. Był jednym z ulubionych uczniów św. Sergiusza z Radoneża. Gdy Aleksy, metropolita Moskwy, ufundował wotywny klasztor z kościołem, zwrócił się do Sergiusza z prośbą o mnicha, któremu mógłby powierzyć nową fundację. Przeznaczył też dla niej ikonę, którą wedle legendy namalowali aniołowie. Klasztor w rzeczy samej stał się szkołą malowania ikon. Andronik zmarł między r. 1395 a 1404. W Kościele rosyjskim wspominany jest w dniu 13 czerwca.