Dziesięć Tysięcy Męczenników

W literaturze hagiograficznej występują wspomnienia dwóch tak licznych grup. O jednej, znanej także pod nazwą męczenników z góry Ararat, mówiliśmy pod hasłem Achacy. Drugą, w martyrologiach wspominaną pod dniami 12 lutego lub 18 marca, wiąże się z przebiegiem prześladowania Dioklecjańskiego na terenie Nikomedii. Euzebiusz w swej Historii (VIII, 6, 6) opowiada o tym przebiegu dość szeroko. Za duchowego wodza męczenników uważa Antyma, biskupa Nikomedii, a potem dodaje: -Liczną do niego przyłączono rzeszę męczenników-. Liczby jednak nie precyzuje. Twierdzenie późniejszych, że było ich dziesięć tysięcy, przedstawia się więc co najmniej jako wątpliwe. W tej liczbie dostali się jednak w obieg kultu, a swe odzwierciedlenie znalazło to w twórczości hagiograficznej i w martyrologiach.