Ewodiusz

Imię pochodzenia greckiego, złożone z elementów eu- 'dobry' i -hodos 'droga'. Zatem Ewodiusz to człowiek 'dobrej drogi, mający powodzenie'. Obok formy męskiej była w użyciu i żeńska forma imienia: Ewodia.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Evodius, gr. Euódios, ros. Ewodij, wł. Evodio.

W literaturze hagiograficznej imię występuje sześciokrotnie. Nosiło go kilku świętych, którzy ledwo wychylają się z prastarych zapisów. Sylwetki dwóch zarysowują się nieco wyraźniej:

Ewodiusz, biskup Antiochii. Był po św. Piotrze pierwszym pasterzem tej pierwotnej gminy chrześcijańskiej, ale zapewne nie apostoł udzielał mu biskupiej sakry, skoro wedle Euzebiusza rządy objął w trzy lata po odjeździe Piotra. Nie wiemy, kiedy po nim przejął je św. Ignacy. Nie znajdujemy też podstaw do mniemania, że został męczennikiem. Wątpliwe jest ponadto twierdzenie historyka bizantyńskiego, że pozostawił po sobie jakieś pisma. Grecy wspominali go jako męczennika w dniach 28 kwietnia, 30 czerwca i 7 września. Uważali też za jednego z siedemdziesięciu uczniów Pańskich. Syryjczycy na to samo wspomnienie wyznaczali 1 maja. Ado natomiast wprowadził Ewodiusza do martyrologiów łacińskich pod dniem 6 maja.

Ewodiusz, biskup Uzalis. Jak Augustyn, pochodził z Thagaste. Urodził się około r. 360. Gdy Augustyn przebywał w Italii, on spełniał tam jakieś funkcje administracyjne. Nawrócił się i przyjął chrzest przed Augustynem. Po chrzcie tego ostatniego mocno się z nim zaprzyjaźnił. Był przy śmierci jego matki. Powróciwszy do Afryki, znów, jak Augustyn, wiódł życie w odosobnieniu, najpierw w Thagaste, potem w Hipponie. Przed r. 401 został biskupem w Uzalis, w prowincji zwanej Africa Proconsularis (dziś El Alia, w Tunisie), ale z Augustynem nadal utrzymywał żywy kontakt. Walcząc z manichejczykami, zredagował traktat o wierze, natomiast działalność skierowana przeciw donatystom sprawiła, że jeździł do Italii, aby interweniować u władz państwowych. Wtedy też zetknął się z Paulinem z Noli. W r. 411 nie uczestniczył już w synodach, ale w pięć lat później podpisał list do Innocentego I. Korespondował jeszcze z mnichem Walentynem z Hadrumetum (Soussa) i polecił spisać dwie księgi De miraculis S. Stephani (BHL 7860-7861). Zawsze żywo interesował się sprawami Kościoła i intelektualnymi problemami swego czasu. Znamy go zaś przede wszystkim z dzieł jego przyjaciela. Zmarł może 16 października 424 lub 426 r. Raz po raz nazywano go świętym, nigdy jednak nie wprowadzono do martyrologium.