Fabian

Jest to imię łacińskie, utworzone od nomen gentilicium Fabius za pomocą sufiksu -anus (Fabianus). Zaś nomen gentilicium Fabius pochodzi od wyrazu pospolitego faba, -ae 'bób'.

W Polsce imię to notowane w formie Fabijan, Pabijan, Fabijanek, Fabijanko. Nosił je, obok imienia Sebastian, poeta Klonowic. W I poł. XIX w. imię zaczyna zanikać i dziś występuje rzadko; utrzymuje się w kręgach zakonnych. Od imienia Fabian pochodzą nazwiska: Fabian, Fabianowicz, Fabiański, Fabiś, Fabiszkiewicz oraz nazwa miejscowa Pabianice.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Fabianus, ang. Fabian, fr. Fabien, niem. Fabian, wł. Fabiano.

Imię kilkakrotnie pojawia się w martyrologiach chrześcijańskich, ale święci wymieni pod tym imieniem słabo są rozpoznani i w innych historycznych źródłach nie poświadczeni. Wyraziście zarysowuje się jedynie postać, którą tu prezentujemy. Jest nią

Fabian, papież i męczennik. Na stolicę Piotrową wstąpił po Anterosie w styczniu 236. W sześćdziesiąt lat później Euzebiusz będzie opowiadał, iż stało się tak dla szczególnego wydarzenia: Fabian, który znalazł się na zebraniu kleru i ludu, zwołanego w celu wyboru papieża, nie był przewidziany na kandydata, ale niespodziewanie na jego głowie spoczął gołąb; wszyscy poczytali to oczywiście za widomy znak Boży. Jakkolwiek by było, te i tym podobne opowiadania, pośród których wspominano Fabiana, świadczyły o trwałej pamięci, jaką pozostawił po sobie. W rzeczy samej rządząc przez czternaście lat, w okresie względnego spokoju, papież ten zasłużył się wielce w dziele umocnienia i przeorganizowania Kościoła rzymskiego. Zajął się też troskliwie cmentarzami chrześcijańskimi. On to podzielił miasto na siedem diakonii i powierzył je zorganizowanym ekipom duchownych. Jemu też Kościół zawdzięcza uszeregowanie stopni wiodących do kapłaństwa, które przetrwało aż do naszych czasów. Posiadamy wreszcie dowody na to, że kontaktował się żywo i autorytatywnie z innymi Kościołami, zwłaszcza afrykańskim i aleksandryjskim. Kiedy za Decjusza wybuchło nowe prześladowanie, Fabian rychło stał się jego ofiarą. Zginął w więzieniu lub na arenie 20 stycznia 250 r. Pochowano go na Cmentarzu Kaliksta. Tam to słynny archeolog De Rossi odkrył w r. 1854 płytę nagrobną z jego imieniem, wypisanym po grecku. Natomiast w r. 1915 znaleziono w bazylice Św. Sebastiana sarkofag papieża z napisem pochodzącym z X stulecia.