Kwadrat

Jest to imię łacińskie, pierwotnie cognomen o znaczeniu 'czworoboczny, proporcjonalny, dobrze zbudowany'.

W Polsce nie występowało.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Quadratus.

Doliczono się ośmiu męczenników, którzy pod tym imieniem widnieją w martyrologiach. Większość z nich to imiona zgrupowanych bohaterów wiary: nic albo prawie nic nie da się o nich powiedzieć. Przedstawimy sylwetki dwóch, lepiej rozpoznanych, a potem przykładowo wspomnimy o jednej z takich grup, które dość często pojawiają się w starożytnych zapisach hagiograficznych.

Kwadrat, apologeta. Był, jak Polikarp czy Ignacy Antiocheński, uczniem apostolskim. Jak oni, mieszkał w Azji Mniejszej. Gdy przybył tam cesarz Hadrian (117-138), wręczył mu Apologię, w której bronił wyznawanej przez siebie wiary. Tylko mały urywek z tego pisma zachował się dzięki Historii kościelnej Euzebiusza. Miała ona wywrzeć na cesarzu pewne wrażenie i powstrzymać go przed wydaniem nowych zarządzeń proskrypcyjnych. Kiedy i gdzie Kwadrat zmarł, nie wiemy. Był może biskupem, ale dokładnie nie wiadomo też, gdzie. Wymieniano Ateny, to znów nazywano go biskupem Ormian. Próbowano go też identyfikować z innymi postaciami tego imienia, czego ślad znajdujemy potąd w Martyrologium Rzymskim. Ponadto doszukiwano się echa jego Apologii w innych wczesnochrześcijańskich pismach. Niektórzy sądzą nawet, że należy ją utożsamiać z Listem do Diogneta. Wspominano Kwadrata w dniu 26 maja.

Kwadrat, biskup Utica. Gminą chrześcijańską w tym mieście, położonym w pobliżu Kartaginy, rządził w czasach Waleriana. Po pierwszym edykcie prześladowczym tego cesarza (257) poszedł na wygnanie. W rok później uwięziono go. Śmierć poniósł w dniu 21 sierpnia 259 r., w kilka dni po męczeństwie grupy chrześcijan, określanych jako Massa Candida. O tych wydarzeniach dowiadujemy się przede wszystkim z mowy św. Augustyna, wygłoszonej ku Kwadrata czci.

Kwadrat, Dionizy, Cyprian, Anekt, Paweł i Krescencjusz, męczennicy. Do synaksariów ich imiona wpisano wedle Passio, która jest utworem powieściowym; tego, co historyczne, nie da się już w niej wydzelić z fabularnej oprawy. Mieli zginąć od miecza w Koryncie w czasie panowania Decjusza i Waleriana. Wspominano ich w dniu 10 marca. Pod tym też dniem widnieją w Martyrologium Rzymskim.