Papiasz

Imię pochodzenia greckiego, którego podstawę stanowi zdrobnienie pappías 'tatulek, tatunio'.

W Polsce nie używane.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Papias, gr. Pappías, ang., niem. Papias, wł. Papia.

W martyrologiach odnajdujemy pięciu Papiaszy. O dwóch z nich wspomnimy, prezentując dwie grupy męczeńskie pod hasłami: Publiusz i tow., męczennicy z Afryki oraz Wiktoryn, Wiktor i inni, męczennicy egipscy. Tu zwięźle o trzech innych.

Papiasz z Hierapolis. Jest jednym z najstarszych pisarzy kościelnych, zaliczanym do Ojców Apostolskich. Znamy go niemal wyłącznie dzięki Ireneuszowi z Lugdunum i Euzebiuszowi z Cezarei. Gdy do przytoczonych przez nich cytatów dołączymy fragmenty z Apolinarego z Laodycei, Andrzeja z Cezarei, Anastazego Synaity, Maksyma Wyznawcy i innych, uzbieramy w sumie trzynaście wyjątków z jego pism. Jedno z nich Ireneusz cytuje, a Euzebiusz zwie Explanatio sermonum Domini (Wyjaśnienie słów Pana). Powstało ono około r. 130. W epoce Ojców odgrywało dość dużą rolę. Papiasz miał być uczniem Jana ewangelisty, towarzyszem Polikarpa, biskupa Smyrny. Euzebiusz przeczy pierwszemu z tych twierdzeń. Wedle niego Papiasz był tylko uczniem uczniów apostolskich, a potem biskupem Hierapolis. Same wspomniane urywki z jego pism nie pozwalają na bardziej precyzyjne określenie tych wiadomości. Euzebiusz uważał ponadto, że Papiasz był człowiekiem ciasnym, odpowiedzialnym za szerzenie się milenaryzmu. Jeszcze bardziej kontrowersyjne okazują się Papiaszowe wzmianki o trzech sprawach: istnieniu Jana Prezbitera, powstaniu Ewangelii św. Marka - -interpretatora Piotra- - oraz o hebrajskim tekście Ewangelii św. Mateusza. Papiasz zmarł po r. 130. Ado wpisał go do martyrologium pod dniem 22 lutego.

Papiasz, Diodor, Konon i Klaudian, męczennicy z Perge (Pamfilia). Zginąć mieli za panowania Decjusza. Synaksaria bizantyńskie wymieniają tylko trzech: Papiasza, Diodora i Klaudiana, natomiast martyrologia zachodnie wspominają pod tym samym dniem 26 lutego biskupa Nestora, który także zginął w Perge, ale w towarzystwie czterech wyznawców. W niektórych synaksariach mieli oni ponadto za towarzyszy tych, o których mówić będziemy pod imieniem Wiktoryna. Nie możemy dlatego wykluczyć pomyłek lub powtórzeń wspomnień, które wcześniej funkcjonowały na innym terenie.

Papiasz i Maur, męczennicy rzymscy. Znamy ich z Passio Marcelli, skąd też ich wspomnienia zaczerpnęli kompilatorzy martyrologiów: Beda, Ado, Usuardus. Mieli być żołnierzami. Jako tacy asystowali przy męczeństwie Saturnina i Syzyniusza. Zafrapowani bohaterstwem męczenników, przyjęli chrzest. Prefekt Laodycjusz kazał ich potem aresztować, a następnie ubiczować. Ducha wyzionęli podczas tej kaźni. Kapłan Jan pochował ich in via Nomentana. Jednakże Passio, która o tym mówi, skomponowana została dopiero w VI stuleciu. Mimo to istnieją wcześniejsze ślady ich kultu. Wskazywano ponadto miejsce ich grobu. W XIX w. odnaleziono inskrypcję Papri et Mauroleoni; wedle niektórych ma ona związek z Papiaszem i Maurem. W każdym razie w martyrologiach od najdawniejszych czasów są pod dniem 29 stycznia.