Prymian

Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie cognomen, którego podstawę stanowi wyraz pospolity primus 'pierwszy'. Primianus to 'należący do Primusa'.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Primanus.

W literaturze hagiograficznej imię pojawia się co najmniej cztery razy. Jedno z tych wspomnień, w których Prymian znajduje się w towarzystwie Aleksandra, Firmiana i Teluriusza, śmiało tu możemy pominąć: czczony dopiero od bliżej nie określonej translacji w 1598 r., jest postacią enigmatyczną, o której nic pewnego powiedzieć nie potrafimy (por. Bibl. Ss., Prima App. 38 n.). Niewiele lepiej rozpoznajemy trzech pozostałych. Mimo to zwięźle ich tu prezentujemy.

Prymian, Dominik, Wiktor, Libosus, Saturnin i inni. Martyrologium Rzymskie wymienia ich pod dniem 29 grudnia jako męczenników afrykańskich. Niektóre z wyliczonych imion są zapewne imionami autentycznych męczenników, ale inne uległy zniekształceniu. Wedle Martyrologium Hieronimiańskiego był wśród nich Libosus biskup, a taki w 264 r. uczestniczył w synodzie w Kartaginie. Razem z Cyprianem zredagował on list do kapłana Feliksa i innych. Dostąpił potem męczeństwa, ale wspominany był w dniu 1 lutego. O innych nic nie wiemy.

Prymian, męczennik ze Spoleto. Wspominano go w dniu 31 sierpnia. W rzeczywistości nic o nim nie wiemy poza tym, że w późnym średniowieczu czczono go w Spoleto i że dedykowano mu tam kościół. Przypuszczano, że był męczennikiem, który w tym umbryjskim mieście zginął około 303 r., ale równie hipotetyczne jest przypuszczenie, że był identyczny z tym, którego jako swojego czczono w Ankonie.

Prymian, męczennik z Ankony. Wspominano go 23 lutego, ale kult opierał się na odkrytej w XIV w. inskrypcji, która głosiła: Hic requiescit corpus Primiani episcopi qui fuit graecus. Potem jakaś nabożna niewiasta miała doznać widzenia, dzięki któremu odkryto relikwie świętego (1370). Dokonano translacji, co oczywiście ożywiło kult. Mimo to trudno przypuszczać, że był biskupem Ankony.