Symmach
Imię pochodzenia greckiego: Symmachos 'udzielający pomocy; pomocnik'.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Symmachus, Symmacus, gr. Symmáchos, ang., niem. Symmachus, fr. Symmaque, wł. Simmaco.
W niektórych zapisach hagiograficznych spotykamy trzech świętych o tym imieniu. Z uwagi na ich znaczenie przedstawiamy po kolei wszystkich.
Symmach, biskup Kapui. W liście Uraniusza, zawiadamiającego o śmierci św. Paulina z Noli (+ 431), czytamy, że u wezgłowia konającego było dwóch biskupów: Symmachus i Acyndinus. Pierwszy z nich miał być biskupem Kapui. W kościele S. Maria Suricorum w Kapui istniał podobno napis: Sanctae Mariae Symmachus episcopus. Czy chodziłoby o biskupa Kapui- Więcej w każdym razie o tym biskupie powiedzieć nie potrafimy. Był, mówiąc zwięźle, rządcą tej starożytnej diecezji w V stuleciu. W kościele, o którym była wyżej mowa, wspominano go uroczyście 22 października.
Symmach, papież. Pochodził z Sardynii. Gdy w 498 r. zmarł papież Anastazy II, większość, niezadowolona z pojednawczej polityki zmarłego, obrała na jego miejsce diakona Symmacha, a tymczasem probizantyńska mniejszość opowiedziała się za archiprezbiterem Wawrzyńcem. Pierwszego konsekrowano na Lateranie, drugiego tego samego dnia u Matki Boskiej Większej. Spór rozstrzygnął Teodoryk Wielki, król Ostrogotów. Na początku marca 499 r. Symmach zwołał synod, który zajął się ugruntowaniem prawomocności jego wyboru. Jednak gdy na początku 501 r. spór rozgorzał na nowo, a przeciw Symmachowi podniesiono poważne zarzuty, Teodoryk wezwał go wtedy do Rawenny, a później wyznaczył wizytatora Stolicy Apostolskiej. Sądzili niektórzy, że wyrok biskupów Italii doprowadzi do pożądanego pokoju, ale Symmach stanął na stanowisku, że zasiadającego na prima sedes sądzić może jedynie Bóg. W całym tym zamieszaniu o posmaku schizmy ścierały się więc nadal wpływy kleru i senatu, Rzymu i Bizancjum, zwolenników władzy cesarskiej i władania Teodoryka. W końcu ten ostatni zdecydowanie stanął po stronie Symmacha i w 506 r. przywrócił mu pełnię władzy papieskiej. W następnych latach Symmach okazał się energicznym wspomożycielem katolików uciskanych przez arian oraz obrońcą prawowierności. Ponadto Liber Pontificalis wychwala go jako budowniczego i odnowiciela świątyń. Wypada też zaznaczyć, że Cezaremu z Arles przyznał paliusz jako prymasowi Galii. Zmarł 19 lipca 514 r. Na piśmie nie pozostawił wiele: dziewięć listów, pisma synodalne oraz te, które dotyczyły sporu między biskupami Arles i Vienne. Walka o tron papieski stworzyła natomiast okazję do pojawienia się pism, które określamy jako pisma Pseudo-Symmacha: Sinuessanae Synodi Gesta de Marcellino papa, Constitutum Silvestri, Gesta Liberii, Gesta de Xysti purgatione et Polychronii accusatione. Niektóre z nich wpłynęły na zredagowanie Liber Pontificalis i dzięki pewnemu rozpowszechnieniu wywarły spory wpływ na dzieje papiestwa. Do martyrologiów średniowiecznych Symmacha nie wpisano. Dostał się tam dopiero w XVI w.
Symmach, senator. Quintus Aurelius Memmius Symmachus wywodził się ze starego senatorskiego rodu. Za Odoakera był konsulem, za Teodoryka Wielkiego senatorem, poważanym doradcą królewskim. W czasie schizmy, wywołanej wyborem antypapieża Wawrzyńca, popierał papieża Symmacha. Gdy potem za Hormizdasa głowę podnosiło stronnictwo probizantyńskie, pozostał wierny Teodorykowi. Boecjusz, który poślubił jego córkę Rustycjanę, wychwalał ponadto jego cnoty, przywiązanie do tradycji rzymskich oraz prawowierność katolicką. Był mężem sprawiedliwym, a wobec ubogich wielkodusznym dobroczyńcą. Wydał siedem ksiąg Historia Romana, a ponadto napisał szereg listów i panegiryków. W 525 r. starzejący się i podejrzliwy Teodoryk uległ podszeptom oskarżającym Symmacha o zdradę i kazał go ściąć. Od IX w. czczono go razem z Boecjuszem jako męczennika i wspominano w dniu 27 maja.