Syzyniusz
Imię o niejasnej etymologii. Może być interpretowane jako rzymskie cognomen utworzone od nazwy miejscowej Sisenna / Sesenna (w Dalmacji) lub jako zgrecyzowana forma (przymiotnik dzierżawny) orientalnego imienia, które utworzone zostało od mitycznego herosa Sisennesa.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Sisinius Sisinnius, gr. Sisinios, Sisinnios, wł. Sisinnio.
W synaksariach i martyrologiach znaleźć można około dziesięciu świętych tego imienia. O niektórych mówiliśmy poniekąd pod hasłami: Agapiusz; Attyk; Nikopolis; Saturnin; Sebastia. Dwóch lub trzech innych to pura nomina: nic konkretnego o nich nie wiemy, a w dziejach kultu wyraźniej się nie zaznaczyli. Trudność identyfikacji wspominanych Syzyniuszów płynie zresztą ze zjawiska, o którym kilka słów poniżej.
Syzyniusz, męczennik antiocheński (-) To najpierw należy zauważyć, że w chrześcijaństwie orientalnym i greckim imię to oznaczało przede wszystkim świętego rycerza, który, jak w legendzie o św. Jerzym, pokonywał potwornego smoka, zagrażającego ludowi. Była to chrześcijańska odmiana prastarego podania, które swój wyraz znalazło w rozmaitych przedstawieniach starożytnych. Równocześnie jednak imię łączono z męczennikiem, który prawdopodobnie zginął w czasie prześladowania Dioklecjańskiego. Męczeństwo lokalizowano w Antiochii, ale też w Nikomedii i gdzie indziej, a samego męczennika wspominano - zwłaszcza w Kościele koptyjskim - 21 kwietnia. Był w każdym razie spowity w legendę, która należała do tzw. legend wędrujących.
Syzyniusz, biskup (-) Cyzyku (w Hellesponcie). Wedle synaksariów bizantyńskich, on także zginął w czasie prześladowania Dioklecjańskiego. Wspomnienia, zapewne oparte na zaginionych pasjach, nie są jednak dostatecznie jasne i jednolite. Syzyniusz nazwany został biskupem i męczennikiem, ale też wyznawcą lub wyłącznie męczennikiem. W Dorylaeum, we Frygii, odkryto inskrypcję z imieniem świętego, jest to jednak jedyny ślad jego wczesnego kultu. Istnieje ponadto domniemanie, że Syzyniusz wspominany w synaksariach pod dniem 23 listopada - tak również w Martyrologium Rzymskim - jest identyczny z tym, którego Martyrologium Hieronimiańskie wymieniało dwa dni wcześniej.
Syzyniusz, Martyriusz i Aleksander. Syzyniusz pochodził z Kapadocji lub Grecji i był diakonem, natomiast Martyriusz był lektorem, a Aleksander ostiariuszem. Na wezwanie Wigiliusza, biskupa Trydentu, św. Ambroży wysłał ich na północ, aby w okolicach wspomnianego miasta pracowali nad chrystianizacją pogańskiego plemienia Anaunów. Osiedlili się wtedy w Valle di Non (Anaunia) i w niedługim czasie zbudowali pierwszy w tych stronach kościół. Gdy jeden z nawróconych odmówił złożenia ofiary pogańskim bóstwom, fanatyczny tłum zaczął wtedy maltretować Syzyniusza i jego towarzyszy. Syzyniusza zabito w domu, Martyriusza w drodze, natomiast Aleksandra razem z ciałami zamordowanych wrzucono w ogień rozpalony z belek zburzonego kościółka. Stało się to 29 maja 397 r. O męczennikach pisali Augustyn, Maksym z Turynu, Wenancjusz Fortunat, a zwłaszcza Wigiliusz, który też ich relikwie wysłał do Mediolanu biskupowi Symplicjanowi oraz Janowi Złotoustemu do Konstantynopola. Inne spoczywają w Sanzeno (miejscu męczeństwa) oraz, główna część, w Trydencie.
Syzyniusz, arcybiskup Konstantynopola. 10 października 425 r. zmarł arcybiskup Attyk. Proklos, który był sekretarzem zmarłego, oraz Filip pochodzący z Sidy, z Pamfilii, ubiegali się o osieroconą stolicę. Wierni mieli jednak inne zdanie i miast ambitnych kapłanów wybrali na nią Syzyniusza, który na przedmieściu Elaia zarządzał kościołem Wniebowstąpienia. Słynął z miłosierdzia względem ubogich, był pełen prostoty i pokory. Sakry udzielono mu 28 lutego 426 r. Zaraz po swym wyborze wysłał listy do biskupów Pamfilii, bo chodziło mu o herezję messaliańską. Potem wspomnianego Proklosa konsekrował na metropolitę Cyzyku, a gdy Proklos nie znalazł w tym mieście uznania i wrócił do stolicy, nie protestował przeciw jego wznowionej działalności kaznodziejskiej. Zmarł 24 grudnia 427 r. Wielu autorów, m.in. Sokrates Scholastyk, wysławiało jego pobożność. Wpisany został do synaksariów i był wspominany 11 października i 24 grudnia.