Ulpian

Jest to imię wywodzące się z pierwotnego łacińskiego cognomen Ulpianus i Ulpiana utworzonego przy pomocy sufiksu -anus od nomen gentilicium Ulpius (gens Ulpia). Ulpianus to - pierwotnie 'przyjęty do rodu Ulpia w wyniku adopcji czy wyzwolenia'.

W Polsce brak poświadczeń na występowanie tego imienia.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Ulpianus, fr. Ulpien.

Ulpian, męczennik z Tyru. Znany jest wyłącznie z relacji Euzebiusza O męczennikach palestyńskich (5, 1). Opowiedziawszy w niej o śmierci niejakiego Afjanosa, Euzebiusz pisze: -W tym czasie i w tych samych dniach, w mieście Tyrze, młodzieniec imieniem Ulpianus, po strasznych torturach i wielu okrutnych biczowaniach został razem z psem i aspidą, rodzajem żmii jadowitej, zaszyty w surową skórę wołową i wrzucony do morza. Dlatego zdaje mi się, że i o nim godzi się wspomnieć przy opisie męczeństwa Afjanosa-. Zapewne Euzebiuszowe określenie: -w tych samych dniach- sprawiło, że Ulpiana umieszczono w martyrologium nazajutrz po wspomnieniu Afjanosa, który według Euzebiusza poniósł rzeczywiście śmierć męczeńską w dniu 2 kwietnia (306 r-). Zdaje się, że kult męczennika Ulpiana nigdy nie zatoczył szerszych kręgów. Nie wspomniały go nawet synaksaria greckie. W Martyrologium Rzymskim męczennika umieszczono pod dniem 3 kwietnia.

Por. BHG, s. 310 oraz Com. mart. rom. 123. Inne w Bibl. Ss. 12 (1969), 795. - U nas tłum. przytoczonego tekstu w Historii kościelnej Euzebiusza, Poznań 1924 (= POK, 3), 472.