Co oznacza unikanie kontaktu wzrokowego? Psycholog wyjaśnia

Kontakt wzrokowy to jedno z najważniejszych narzędzi komunikacji niewerbalnej. Już kilka sekund spojrzenia może zdradzić więcej niż słowa – od zainteresowania i szczerości po niepewność czy ukrywanie prawdy. Dlaczego więc niektórzy odwracają wzrok w trakcie rozmowy, a inni wpatrują się intensywnie w oczy swojego rozmówcy?Spojrzenie reguluje rozmowę

Eksperci przypominają, że kontakt wzrokowy pełni funkcję "regulatora rozmowy". Zwykle podczas spotkania twarzą w twarz spojrzenie utrzymywane jest przez 40–60 proc. czasu. Gdy rozmówca nagle patrzy nam w oczy i milknie – to znak, że oczekuje odpowiedzi. Brak spojrzenia natomiast może sugerować brak zainteresowania lub chęć ukrycia emocji.

Co zdradza odwracanie wzroku?

Według psycholożki Pauli Martínez, specjalistki w zakresie neurobiologii poznawczej, unikanie spojrzenia często oznacza, że dana osoba czuje się niepewnie, zawstydzona lub zagrożona. W psychologii uznaje się to za przejaw braku pewności siebie albo sygnał, że rozmówca nie mówi całej prawdy.

Znaczenie różnych spojrzeń

• Długie i intensywne spojrzenie – wyraża skupienie uwagi i zainteresowanie, ale jeśli jest natarczywe, może być odczytywane jako wyzwanie.

  DEON.PL POLECA

  Współczesny świat próbuje nas przekonać, że nasze domy powinny być pełne gadżetów, a lodówki jedzenia; że mamy ciągle zdobywać nowe umiejętności [...]; że każda chwila powinna być zajęta jakąś aktywnością, a właściwie to powinniśmy robić już nie dwie czy trzy, ale wiele rzeczy naraz.

• Zmrużone oczy – wskazują na postawę obronną lub podejrzliwość.

• Nadmierne mruganie – często wynika z nerwowości, stresu czy poczucia winy.

  DEON.PL POLECA
  
  
  

• Rozszerzone źrenice – świadczą o fascynacji, zainteresowaniu lub ekscytacji.

Kontakt wzrokowy a emocje

Badania pokazują, że spojrzenie w oczy może wytwarzać silną więź emocjonalną. Już cztery minuty nieprzerwanego patrzenia w oczy mogą wywołać poczucie bliskości i sympatii – nawet między obcymi osobami. To dlatego mówi się, że "miłość widać w oczach" – błyszczące oczy i rozszerzone źrenice są często oznaką zauroczenia.

Dlaczego boimy się patrzeć w oczy?

Unikanie kontaktu wzrokowego bywa wynikiem lęku społecznego, niskiego poczucia własnej wartości czy negatywnych doświadczeń z przeszłości. Czasem jest to mechanizm obronny, odwracanie wzroku zmniejsza ryzyko konfliktu i postrzegane jest jako gest podporządkowania.

Kontakt wzrokowy to nie tylko narzędzie komunikacji, ale i zwierciadło naszych emocji. Jego brak może być odebrany jako sygnał niepewności, a zbyt intensywne spojrzenie jako dominacja lub brak szacunku. Kluczem jest naturalna równowaga.