"Alternatywny Nobel” dla biskupa z Brazylii

Przedstawiciele Kościoła i świata polityki w Brazylii i Austrii wyrazili radość po przyznaniu Alternatywnej Nagrody Nobla biskupowi Erwinowi Kräutlerowi z Brazylii. Jest to „wyraz uznania dla zaangażowania hierarchy na rzecz najsłabszych i ludów tubylczych” – poinformowała w specjalnym komunikacie Krajowa Konferencja Biskupów Brazylii. Jej przewodniczący abp Geraldo Lyrio Rocha nazwał laureata „bojownikiem o sprawiedliwość społeczną, środowisko i życie ludów tubylczych”.

Pochodzący z Austrii bp Erwin Kräutler, stojący na czele prałatury terytorialnej Xingu w północnej Brazylii, otrzymał Alternatywną Nagrodę Nobla za 2010 rok w uznaniu jego wielkiego zaangażowania na rzecz praw ludności tubylczej i przeciwko niszczeniu regionu Amazonki. Decyzję taką podjęła fundacja „Wright Livelihood Award" 30 września.

Prałat Benno Elbs, wikariusz generalny austriackiej diecezji Feldkirch, skąd pochodzi nagrodzony biskup, oświadczył, że „alternatywny Nobel” jest potwierdzeniem wiarygodności działań bp. Kräutlera „często z narażeniem własnego życia”. Prezydent Austrii Heinz Fischer napisał, że nagroda powinna umocnić biskupa w przekonaniu, że musi konsekwentnie prowadzić nadal swoją pracę w duchu praw człowieka i ochrony środowiska.

Sam laureat przyjął wiadomość o przyznaniu mu tej nagrody jako „zabezpieczenie” przed polityką wobec Indian, uprawianą przez prezydenta Luiza Inacio Luli de Silvy. W wywiadzie dla austriackiego radia ORF biskup powiedział, że kończący swoją kadencję prezydent niezbyt przejmował się ludnością tubylczą, traktując ją raczej jako „problem dla postępu”. Projekt budowy wielkiej zapory w Belo Monte hierarcha określił jako „cios w serce Amazonii” i dodał, że zniszczenie środowiska naturalnego dotknie najbardziej miejscową ludność.

Obok bp. Kräutlera „alternatywne Noble 2010“ otrzymają też nigeryjski ekolog Nnimmo Bassey, organizacja samopomocy Sappros Nepa i jej przewodniczący Shrikrishna Upadhyay oraz organizacja "Physicians for Human Rights-Israel" (Lekarze na rzecz praw człowieka – Izrael). Jej wręczenie nastąpi 6 grudnia w szwedzkim Riksdagu.

Nagroda w wysokości ok. 220 tys. euro jest przeznawana od 1980 roku. Jej fundatorem jest niemiecko-szwedzki dziennikarz Jakob Carl von Uexküll. „Alternatywny Nobel“ otrzymało dotychczas ok. 140 osób z niemal 60 krajów, które „we wzorcowy sposób odpowiedziały na najpilniejsze wyzwania stojące przed ludzkością“. Są wśród nich m.in. brazylijski teolog Leonardo Boff i obrończyni praw człowieka Bianca Jägger, niemiecka ginekolog Monika Hauser, założycielka akcji „medica mundiale”, którą uhonorowano za „wielki wkład na rzecz kobiet, które poddane były okrutnej przemocy seksualnej w regionach ogarniętych wojną”.

W ubiegłym roku „alternatywnego Nobla” otrzymali obrońcy praw człowieka i środowiska naturalnego z Kanady, Nowej Zelandii, Etiopii i Kongo. Te cztery osoby pokazały konkretnie, „co można i trzeba zrobić, aby ograniczyć zmiany klimatyczne, wyzwolić świat z broni atomowej i zapewnić także ubogim i zepchniętym na margines obywatelom naszej planety odpowiednią opiekę zdrowotną” – głosił ubiegłoroczny werdykt jury nagrody.

Erwin Kräutler urodził się 12 lipca 1939 r. w austriackim Vorarlbergu. Po maturze wstąpił do Zgromadzenia Misjonarzy Najświętszej Krwi i studiował w Salzburgu teologię i filozofię. Święcenia kapłańskie otrzymał 3 lipca 1965 roku i wkrótce potem wyjechał na misje do brazylijskiej Amazonii.

7 listopada 1980 r. Jan Paweł II mianował go biskupem-koadiutorem dla prałatury terytorialnej Xingu w stanie Para, gdzie biskupem był wówczas jego stryj Erich Kräutler. 25 stycznia 1981 biskup-nominat przyjął sakrę biskupią, 2 września tegoż roku objął stolicę biskupią po swoim stryju.

W latach 1983-1991 był i ponownie od 2006 r. jest przewodniczącym Indiańskiej Rady Misyjnej (CIMI) w ramach episkopatu Brazylii. Wszystkie jego działania podporządkowane są „opcji na rzecz ubogich“. W 1983 zatrzymała go i pobiła policja wojskowa za udział w akcji solidarności z ludnością tubylczą. W 1987 został ciężko ranny w sprowokowanym wypadku drogowym, gdy mała ciężarówka zderzyła się czołowo z samochodem prowadzonym przez biskupa.

Biskup opiekuje się zarówno Indianami, jak i setkami tysięcy zepchniętych na margines drobnych rolników i robotników rolnych na terenie prałatury. Broni ich praw, lekceważonych przez wielkie koncerny rolno-przemysłowe. Od kilku miesięcy 71-letni obecnie bp Kräutler stał na czele grupy sprzeciwiającej się budowie ogromnej elektrowni wodnej Belo Monte w regionie Amazonki. Od czterech lat biskup ma ochronę policyjną. Za swoją działalność był wielokrotnie odznaczany przez organizacje międzynarodowe, a także przez swój kraj ojczysty.

Biskup jest postacią znaną i bardzo lubianą. We wszystkich podległych mu wspólnotach jest witany serdecznym „Oi, bispo!“. Podczas wizytacji parafialnych czy zwykłych wizyt w parafiach często widzi plakaty z napisem „Kochamy cię, Biskupie!“ Stała obecność policyjnej ochrony trochę mu ciąży i zauważa z żartem, że „sam jest tylko we własnym pokoju i biurze“.

Utworzona 16 sierpnia 1934 prałatura terytorialna Xingu – jedna z 13 takich jednostek w Brazylii – jest trzecią pod względem powierzchni kościelnych jednostek terytorialnych w tym kraju. Na obszarze prawie 370 tys. km kw. mieszka tam ponad 400 tys. ludzi, w tym ok. 300 tys. katolików i tylko 3,5 tys. Indian.