Dziś początek Wielkiego Postu według kalendarza juliańskiego

Kościoły wschodnie posługujące się kalendarzem juliańskim (m.in. greckokatolicki i prawosławny) obchodzą dziś pierwszy dzień Wielkiego Postu, nazywany też Czystym Poniedziałkiem. Wiernych obowiązuje dziś wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i nabiału. Nie ma natomiast zwyczaju posypywania głów popiołem.

W liturgii Wielki Post diametralnie różni się od innych dni roku. Msze święte odprawiane są tylko w soboty i niedziele, natomiast w środy i piątki odbywa się Liturgia Uprzednio Uświęconych Darów, podczas której można przyjąć komunię św. W pozostałe dni odprawiane są inne nabożeństwa pokutne, np. godziny kanoniczne lub akafist do Męki Pańskiej. Nie odprawia się Gorzkich Żali, natomiast w niedziele śpiewa się nabożeństwa Pasji, składające się z tekstów biblijnych. Mimo że w liturgii wschodniej nie ma zwyczaju odprawiania Drogi Krzyżowej, w niektórych parafiach jest ona również praktykowana. Druga, trzecia i czwarta sobota Wielkiego Postu są dniami szczególnej modlitwy za zmarłych.

Wiernych obowiązuje powstrzymanie się od zabaw, powinni też wziąć udział w rekolekcjach i przystąpić do spowiedzi. W środy i piątki Wielkiego Postu obowiązuje wstrzemięźliwość od mięsa, ale Kościół zachęca, aby zachować ją przynajmniej przez cały pierwszy tydzień Wielkiego Postu, a także w poniedziałki, środy i piątki oraz przez cały Wielki Tydzień. Natomiast w pierwszy dzień Wielkiego Postu oraz w Wielki Piątek obowiązuje również powstrzymanie się od spożywania nabiału.

Specyficznym gestem w tym czasie są głębokie pokłony do ziemi, którymi rozpoczyna się i kończy modlitwy na znak uniżenia i pokuty. Pokłonami przeprasza się za przewinienia wobec Boga i drugiego człowieka.

Rozpoczęcie Wielkiego Postu poprzedziła wczoraj niedziela przebaczenia win. Po Mszach św. odbywał się liturgiczny obrzęd przebaczenia win. W jego trakcie ksiądz na kolanach prosi wiernych o wybaczenie grzechów względem nich. Wierni odpowiadają: "Boże przebacz i my przebaczamy", następnie sami na kolanach proszą o przebaczenie. W znaku pojednania wszyscy całują krzyż i podają sobie nawzajem ręce.

W tym roku Kościoły wschodnie będą świętować Wielkanoc tydzień po Kościele rzymskokatolickim, a więc 28 kwietnia.