Kraków: zmarł o. Otto Filek OCD

Wczoraj wieczorem zmarł o. Otto Filek, karmelita bosy, rówieśnik JP II, który prowadził rekolekcje Papieża, przygotował sześć procesów beatyfikacyjnych, m.in. m. Bernardyny Jabłońskiej, Anieli Salawy, Zofii Tajber, o. Konrada Koźmińskiego, o. Anzelma Gądka. Interesował się astronomią, filatelistyką, ikonografią chrześcijańską. 4 lipca skończył 96 lat.

Pogrzeb odbędzie się w poniedziałek, 14 lipca o godz. 11.00 w klasztorze oo. Karmelitów Bosych przy ul. Rakowieckiej w Krakowie.

Jakub Jan Filek (w Zakonie Otto) urodził się 4 lipca 1918 r. w Barwałdzie, archidiecezja krakowska; rodzicami jego byli: Jan i Zofia z Więckowskich. W 1931 wstąpił do Niższego Seminarium Karmelitów Bosych w Wadowicach, gdzie ukończył gimnazjum. Do Zakonu Karmelitów Bosych wstąpił w 1935 r. w Czernej, i tam 29 sierpnia 1936 r. złożył profesję zakonną. Studia filozoficzne odbywał w Wadowicach i Czernej w latach 1938-1940, a studia teologiczne w Krakowie w latach 1940-1944.

Święcenia kapłańskie przyjął 24 czerwca 1944 r. w Czernej, z rąk ks. bpa Stanisława Rosponda, bpa pomocniczego archidiecezji krakowskiej. Studia uniwersyteckie odbył na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w latach 1958-1962 i zakończył doktoratem z teologii ze specjalizacją w teologii ascetyczno-mistycznej.

Był cenionym spowiednikiem i kaznodzieją w świątyniach karmelitańskich. W latach 1947-1958 udzielał wiernym świeckim, osobom konsekrowanym i kapłanom wiele serii rekolekcji zamkniętych. Wśród jego rekolektantów w Czernej bywał kilkakrotnie ks. Karol Wojtyła.
Od 1953 r. był przełożonym i duszpasterzem parafialnym nowej fundacji karmelitów bosych w Kluszkowcach w archidiecezji krakowskiej. Przez swoich przełożonych był kierowany do opieki duchowej nad Świeckim Zakonem Karmelitańskim: w latach 1945-1947 w Wadowicach; 1958-1962 w Lublinie; 1978-1990 w Krakowie.

W swoim zakonie - Polskiej Prowincji Karmelitów Bosych p.w. Ducha Świętego - o. dr Otto Filek pełnił wiele ważnych funkcji. W latach 1946-1953 był redaktorem Wydawnictwa Karmelitów Bosych w Krakowie; przez cztery kadencje pełnił zadanie magistra i ojca duchownego kleryków karmelitańskich w Poznaniu i w Krakowie; przez cztery kadencje pracował w zarządzie polskiej prowincji, będąc radnym prowincjalnym. Przez dwie kadencje, w latach 1966-1969 oraz 1975-1978, pełnił posługę przełożonego prowincjalnego Polskiej Prowincji Karmelitów Bosych.

Przez kilkadziesiąt lat o. Otto Filek OCD był wykładowcą teologii dogmatycznej i teologii moralnej w kolegiach Polskiej Prowincji Karmelitów Bosych: w Wadowicach 1945-1946 i w Krakowie 1963-1993, gdzie ponadto był wykładowcą teologii duchowości, traktatu kierownictwa duchowego oraz prowadził seminaria naukowe z tychże dziedzin, do których opracował 6 skryptów akademickich.

Na prośbę kard. Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski, w latach 1962-1993 był równocześnie wykładowcą teologii życia duchowego, teologii modlitwy i teologii mistycznej w Prymasowskim Studium Życia Wewnętrznego w Warszawie, prowadząc dla studentów seminaria naukowe. W latach 1980-1992 był także cenionym wykładowcą teologii mistycznej w Akademii Teologii Katolickiej (ATK) w Warszawie. W okresie 1963-1990 prowadził ponadto trzyletnie cykle wykładów teologii duchowości w 7-miu klasztorach karmelitanek klauzurowych polskiej prowincji. Po Soborze Watykańskim II, zwłaszcza po Kapitule generalnej Zakonu w 1967 r., w której brał udział, jako ówczesny prowincjał Polskiej Prowincji Ducha Świętego, był umiejętnym i gorliwym promotorem przekazywania wspólnotom Braci i Sióstr w Karmelu polskim zdrowej idei odnowy życia zakonnego wg Vaticanum II oraz ideału terezjańskiego.

Był znany i ceniony jako ekspert w zakresie znajomości doktryny wiary oraz teologii mistycznej, przez co był angażowany przez władze kościelne jako cenzor kanoniczny pism teologicznych - w sześciu procesach beatyfikacyjnych polskich sług Bożych.

W latach 1947-1952 o. Otto Filek pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika Głos Karmelu; w latach 1943-2001 był redaktorem adiustacyjnym ok. 50 tytułów książkowych Wydawnictwa Karmelitów Bosych w Krakowie. W latach 60. i 70. XX w. był redaktorem kierowniczym pięciu prac zbiorowych o tematyce duchowości karmelitańskiej, w tym Dzieł św. Jana od Krzyża i św. Teresy od Jezusa oraz dwutomowego wydania Pism św. Teresy od Dzieciątka Jezus. W latach 1997-2014 przewodniczył pracom redakcyjnym nad wydaniem 12 tomów pism duchowych Sługi Bożego o. Anzelma Gądka OCD w serii Biblioteka Założyciela w Łodzi.

Jest autorem ok. 200 artykułów naukowych, w tym artykułów z zakresu teologii duchowości w I-VIII t. Encyklopedii Katolickiej KUL; 6 książek własnych; 1 modlitewnika, kilku pozycji biograficznych o polskich kandydatach na ołtarze.

Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus, założone przez Sługę Bożego o. Anzelma Gądka OCD (1884-1969) wiele zawdzięcza o. Ottonowi od Aniołów, gdyż wkrótce po śmierci o. Założyciela, na prośbę kolejnych przełożonych generalnych (M. Cecylii Czerwińskiej i M. Assumpty Stanek) służył on Zgromadzeniu swoim doświadczeniem i opieką prawną jako kurator. Wielokrotnie też prowadził rekolekcje karmelitańskie dla przełożonych i wspólnot Zgromadzenia, chętnie dzieląc się swoim doświadczeniem i znajomością dróg życia duchowego oraz umiłowaniem charyzmatu terezjańskiego.

45 lat (1969-2014) pracował nad zebraniem dokumentów życia o. Założyciela, scalał i opracowywał jego duchową spuściznę. Będąc świadkiem życia Sługi Bożego i wieloletnim jego współpracownikiem w zarządzie polskiej prowincji Karmelu, w 1970 r. opracował i wydał pierwszą biografię o. Anzelma; a w latach 1984, 1994, 1999, 2004, wraz z siostrami Zgromadzenia organizował w Łodzi sesje naukowe poświęcone jego życiu i duchowości, a następnie był redaktorem wydawanych materiałów sympozyjnych. O. Otto był także inicjatorem utworzenia w Domu Prowincjalnym Zgromadzenia w Łodzi, Muzeum O. Anzelma w Łodzi.

Z myślą o rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego o. Anzelma, we współpracy z siostrami Zgromadzenia, w czerwcu 1995 r. zainicjował Archiwum Założyciela w Łodzi (Archiwum Postulacji) oraz kierował pracami nad scalaniem jego spuścizny duchowej. W 1997 r. o. Otto był pomysłodawcą upamiętnienia miejsca urodzenia Sługi Bożego, co z biegiem lat zaowocowało rozwojem tej idei, czyli dziełem rekonstrukcji domu rodzinnego o. Anzelma - znanego obecnie jako Dom Pamięci Sługi Bożego w Marszowicach.

W latach 2002-2008, podczas kanonicznego dochodzenia w procesie beatyfikacyjnym o. Anzelma, Trybunał Archidiecezji Łódzkiej powołał o. dr Ottona Filka OCD na członka Komisji ekspertów. W ramach swoich kompetencji wykonywał on kwerendy m.in. w archiwach watykańskich oraz w kilkudziesięciu archiwach kościelnych i zakonnych na terenie Europy, w miejscach związanych z życiem i działalnością Sługi Bożego.

Mimo podeszłego wieku (96 lat) i słabnięcia sił, nadal gorliwie pracował nad publikacją pism duchowych Sługi Bożego o. Anzelma Gądka OCD oraz przygotowywał do druku wspomnienia z łagrów o. Jakobina E. Filka OCD (swojego kuzyna), pt. "Katakumby XX w.".

W czerwcu 2014 r. obchodził 70. rocznicę święceń kapłańskich. Z tej okazji otrzymał specjalny List i błogosławieństwo Ojca Świętego Franciszka oraz list O. Generała Zakonu Karmelitów Bosych.

W ostatnich kilku tygodniach przebywał w szpitalu Bonifratrów w Krakowie i tam, zaopatrzony Świętymi Sakramentami zmarł 9 lipca 2014 r.