Czy papież ogłosi nowy dogmat?

Watykaniści dyskutują o wakacyjnych planach Franciszka. Wiemy, że papież jest bardzo pracowitą osobą. Dodatkowo do września nie planuje żadnych podróży apostolskich, a także nie wybiera się na urlop. Jedna ze spekulacji dotyczy możliwości ogłoszenia nowego dogmatu przez papieża.

Charles Collins z magazynu Crux twierdzi, że choć to mało prawdopodobne, to jednak należy zastanowić się nad tym czy przypadkiem papież nie pracuje nad nowym dogmatem.

Mowa tutaj o ogłoszeniu Maryi Współodkupicielką, Pośredniczką Łaski i Obrończynią. Dyskusja dotycząca nadania Maryi tych tytułów rozgorzała kilka miesięcy temu, kiedy to Komisja Teologiczna przy Międzynarodowym Stowarzyszeniu Maryjnym wysłała do papieża oficjalny dokument z prośbą o uznanie tytułu "Współodkupicielki z Jezusem Odkupicielem".

Pierwszy list dotyczący uznania Matki Bożej jako Współodkupicielki był wysłany już w 2010 r. do papieża Benedykta XVI. Wówczas zaczęto badać sprawę od strony teologicznej, ale Watykan wciąż nie wypowiedział się na ten temat oficjalnie.

Ten tytuł pojawia się w tradycji Kościoła już od X wieku i wiąże się z tradycją określania Maryi jako "nowej Ewy". Najwcześniejsze próby uznania Maryi jako Współodkupicielki wiążą się z rokiem 1902 i podniesieniem do rangi święta wspomnienia Siedmiu Boleści Maryi. Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów użyła w dokumencie tego sformułowania. Jednak późniejsze próby uznania go za obowiązujący w Kościele zostały odrzucone przez Sobór Watykański II.

Collins podkreśla, że papież może być sojusznikiem postulatów Komisji ponieważ jest głęboko związany z kultem maryjnym, a także będąc uformowanym przez tradycję Ameryki Łacińskiej, zdaje sobie sprawę z wyjątkowej funkcji Maryi w katolickiej duchowości.

Byłaby to decyzja zaskakująca, choć nie bez precedensu. Zbliżona sytuacja miała miejsce w 1854 roku, kiedy to papież Pius IX zakończył trwającą przez setki lat dyskusję na temat Niepokalanego Poczęcia Maryi. Papież ogłosił dogmat po konsultacjach z wszystkimi biskupami. Przeważająca większość, choć nie wszyscy (wyłamało się czterech), było zgodnych. To skłoniło papieża by mocą autorytetu Kościoła oraz interpretacji tekstów Pisma Świętego 8 grudnia ogłosić dogmat.

Z podobnym wyzwaniem mierzył się papież Pius XII przy ogłoszeniu dogmatu o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny w 1950. Tak jak swój poprzednik, ogłosił go mocą autorytetu, po trwającej przez całe wieki debacie teologicznej oraz tradycji kultu. Było to tym prostsze, że przy ogłaszaniu akurat tego dogmatu, został uprzednio przyjęty inny - o nieomylności papieża w sprawach wiary.

Spekulacje na temat ogłoszenia przez Franciszka dogmatu wydają się być mało prawdopodobne, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę kwestię zbliżenia z kościołami protestanckimi i prowadzony dialog ekumeniczny. Możliwe, że kwestia zatrzyma się na oficjalnym uznaniu nowego tytułu Maryi, lecz nie dotknie poziomu dogmatycznego.

Z drugiej strony gdyby doszła do skutku, ruch wykonany przez papieża mógłby zostać odczytany jako ukłon w stronę środowisk tradycjonalistycznych w Kościele katolickim.