W Krakowie odbyła się konferencja poświęcona fenomenowi papieża Franciszka

- Fenomen papieża Franciszka przejawia się w jego autentyczności. To ta ewangeliczna prostota papieża jest tak autentyczna. Istotą jego komunikacji jest umiejętność słuchania i bliskości bycia z każdym człowiekiem, zwłaszcza ubogim i zmarginalizowanym, zarówno wierzącym jak i niewierzącym- mówili uczestnicy konferencji pt."Media - kultura - komunikacja", poświęconej fenomenowi papieża Franciszka, która odbyła się 26 października na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

Zdaniem prelegentów dla Ojca Świętego komunikacja to podstawowe narzędzie budowania mostów w relacjach międzyludzkich.

Na początku spotkania prof. dr hab. Wojciech Nowak, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie podkreślił, że dialog, komunikacja i media to problematyka aktualna nie tylko w Polsce, ale również w Europie i na świecie. Zwrócił też uwagę na słowa papieża Franciszka, który powiedział, że "komunikacja to podstawowe narzędzie budowania mostów w relacjach międzyludzkich. Istotą tej komunikacji jest umiejętność słuchania, która polega na zdolności dzielenia się pytaniami i poszukiwaniami.

Rektor zaznaczył, że ''słyszeć'', wcale nie oznacza ''słuchać''. -Według papieża Franciszka słuchać kogoś, to szanować go i starać się go zrozumieć. Z tej racji, jak mówi, słuchanie poprzedza dialog i czyni możliwym cud empatii, który pokonuje dystans i urazy - mówił.

W trakcie konferencji abp Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce powiedział, że dzień wyboru papieża Franciszka przeszedł do historii, jako jedno z wielkich wydarzeń współczesnego komunikowania się przez swoją intensywność, nowatorstwo i spontaniczność. Ocenił, że było to spotkanie żywe i konkretne. -Od pierwszych gestów, ze sposobu przedstawiania się, od razu stało się jasne, że papież Franciszek natychmiast chciał zakomunikować "nowy czas" w Kościele, a także inny styl pontyfikatu, który w sposób oczywisty - jednakże bez żadnej formy zrywania z przeszłością - jest nastawiony bycie bardzo blisko z ludem Bożym - mówił hierarcha.

Według niego, komunikacja pierwszego papieża latynoamerykańskiego, przyniosła ze sobą sygnał o pilnej potrzebie wyjścia naprzeciw, przejęcia się problemami i nadziejami ludzkości, zaczynając od najbardziej ubogich i zmarginalizowanych. - Różnorodność, świeżość, a nawet niepowtarzalność jego języka stanowi wartość dodaną komunikacji, której obce są przeszkody w dotarciu do wyznaczonego celu. Nie jest przypadkiem, że miłosierdzie, prawdziwy architraw pontyfikatu papieża Franciszka, stało się jednym ze słów najbardziej powszechnych i używanych w bieżącym słownictwie Kościoła i społeczności świeckiej i to nie tylko za sprawą Nadzwyczajnego Jubileuszu - podkreślił abp Pennacchio.

W trakcie pierwszej sesji prof. dr hab. Szewach Weiss z Uniwersytetu w Hajfie wygłosił wykład pt. "Wizja teologiczna współczesna, polityczna, stosunek do religii, do Żydów i Judaizmu, wpływ na realne wydarzenia". - Papież Franciszek jest, i powiem to bez cudzysłowu, demokratycznym papieżem. Ta jego bezpośredniość, to podejście do spraw socjalnych, to podejście do każdego bez różnicy rasy, podejście do dziecka, takie podejście jest bardzo podobne do kultury i teologii żydowskiej - mówił prof. Weiss.

Prelegent podkreślił, że mówiąc o fenomenie papieża Franciszka, nie może nie powiedzieć o jego podejściu do uchodźców, które jak zaznaczył, jest "bliskie do żydowskiej kultury i mego serca". -W tym świecie konfliktów bardzo ważne jest moralne i duchowe podejście. To egzamin dla wszystkich. Egzamin podstawowych wartości ludzkich właśnie w tej epoce - wyznał prof. Weiss.

Z kolei prof. dr hab. Piotr Sztompka z Uniwersytetu Jagiellońskiego zwracał uwagę na to, że fenomen papieża Franciszka przejawia się w jego autentyczności. - Dziś żyjemy w świecie pozoru, post-prawdy, w którym modna jest pozorna autentyczność. Na tym tle mamy papieża, który jest na wskroś autentyczny - podkreślił profesor. Zdaniem naukowca o autentyczności papieża świadczy to, w jaki sposób mówi o społeczeństwie, w którego centrum znajdują się ludzie ubodzy i zapomniani. - Kościół powinien być zorientowany na ubogich. Chciałbym Kościoła ubogiego i dla ubogich. Dla papieża misją duchownych jest służba innym, pochylanie się nad potrzebą innych i odkrycie w nich brata - podkreślił prelegent.

Prof. Sztompka wyjaśniał ponadto, że dla papieża Franciszka bardzo ważna jest kultura spotkania z każdym człowiekiem. Zdaniem prelegenta, Ojciec Święty swój program realizuje całym sobą, przejawiając swoją autentyczność. - Papież mówi w prosty sposób, ale jego homilie nie ulatują ponad głowami, ale trafiają do ludzi, których problemy papież doskonale zna- mówił prof. Sztompka. - To ta ewangeliczna prostota papieża jest tak autentyczna. Jest on przykładem pięknej autentyczności w tych nieautentycznych czasach - wyznał profesor.

W trakcie spotkania o. prof. dr hab. Jan Kłoczowski OP wyjaśniał czym jest czułość w ujęciu papieża Franciszka. Jak powiedział, czułość to aspekt, który bezpośrednio odnosi się do pojęcia miłości w odniesieniu do rodziny oraz sposób, w którym delikatność łączy się z intymnością relacji. - Papież Franciszek określa czułość jako cnotę, która dzisiaj jest zapomniana w relacjach - wyjaśniał prelegent. - Czułość jest jednym z przymiotów miłosierdzia. Papież chciałby, żeby była trwałą dyspozycją tych, których powołaniem jest miłosierdzie, ponieważ bez tego staje się ono tylko bezduszną działalnością - tłumaczył o. prof. Kłoczowski.

Prof. dr hab. Pavol Dancak z Uniwersytetu w Preszowie mówił o całościowym rozumieniu człowieka w komunikacji papieża Franciszka. Powiedział, że ojciec święty chce się opiekować człowiekiem jako dobry pedagog, nie tylko jakimś jego "fragmentem", ale w sposób całościowy.

-Papież Franciszek naucza, że druga osoba nie jest zagrożeniem, ale daje możliwość realizacji, dlatego warto otwierać dialog z każdym. Częściowy pogląd na człowieka odrzuca jego podstawowe wartości, dlatego ojciec święty wskazuje, że człowieka powinno się postrzegać całościowo - wyjaśniał prelegent. Dodał, że zdaniem papieża dialog z każdym człowiekiem jest niezbędny by dotrzeć do prawdy, a człowiek jest człowiekiem na ile współistnieje z drugim i prowadzi dialog.

W swoim wystąpieniu red. Jarosław Gugała opowiedział o politycznym kontekście życia papieża Franciszka. W jego ocenie jest to papież na trudne czasy. Mówiąc o kryzysie społecznym i ekonomicznym Argentyny wyznał, że trudne czasy komunizmu silnie uderzały w ojca świętego. -To do niego przychodzili ludzie głęboko wierzący w komunizm i sądzący, że on jest jakimś antidotum - mówił redaktor.

Dodał, że spotykał się także z ludźmi, którzy dokonywali rzeczy złych, ale uważali, że robią dobrze. - Ten duszpasterz na złe czasy w momencie wyboru na papieża musiał się nagle zetknąć ze światem hierarchicznym i musiał przeciwstawić się podejściu, że to jakim jeździsz samochodem, wyznacza to kim jesteś. Stanął także wobec krytyki ze strony mediów. Stanął i świetnie sobie radzi - mówił dziennikarz.

Z kolei prof. dr hab. Jacek Popiel, prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego zaznaczył, że szukanie źródeł fenomenu papieży powinno nastąpić od korzeni, które ich ukształtowały. -Karol Wojtyła w sposób fascynujący potrafił rozmawiać z ubogimi, ale jednocześnie także z możnymi tego świata czy przedstawicielami świata naukowego. Sposobu jego komunikacji należy szukać w jego młodości, ponieważ teatr był dla niego sztuką, gdzie najważniejsze było słowo - mówił prof. Popiel.

Prelegent zwrócił uwagę, że papież Jan Paweł II i Franciszek mówili o sobie, że przybyli z odległych krajów. Jednak dla Jana Pawła II odległym krajem była zniewolona Europa, a papież Franciszek przybył jako przedstawiciel najuboższych krajów świata. - Papież Franciszek to mądry, czuły, troskliwy proboszcz, którego parafią jest cały świat. Próbuje dotrzeć do wszystkich prostotą przekazu - uważa profesor. Zaznaczył, że papież Franciszek zaleca Kościołowi powrót do prostego przekazu nauczania, w którego centrum będzie ludzka godność.

W trakcie konferencji ks. dr hab. Robert Nęcek z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie mówił o miłosiernym wymiarze komunikacji w świetle nauczania papieża Franciszka. Podkreślił on, że miłosierne komunikowanie się oznacza przyczynianie się do dobrej woli, wolnej i solidarnej bliskości z braćmi w człowieczeństwie. - Punktem wyjściowym każdego dialogu staje się świadomość własnej tożsamości. Istnieje bowiem obowiązek tożsamości, nie można dialogować w oparciu o dwuznaczność lub poświęcać dobro, aby zadowolić drugiego - wyjaśniał.

-Papież Franciszek uważa, że prawdziwy dialog zawsze jest spotkaniem osób mających imiona, własne historie życia i własne doświadczenia. Dialog nie jest spotkaniem idei, ale spotkaniem konkretnych ludzi, oznacza to, że dialog nie może być pustą gadaniną i przybierać nigdy formy paternalizmu, lecz jest znakiem bliskości, wyzwalającej tylko wówczas konkretne działania - mówił ks. dr Nęcek.

-Komunikacja miłosierna u papieża Franciszka jest jednym z przejawów duszpasterstwa misyjnego. Stanowi konieczną odnowę form wyrazu, aby można było przekazywać współczesnemu człowiekowi ewangeliczne orędzie w jego niezmienionym sensie. Chodzi o to, że miłosierdzie jest komunikacją, a komunikacja skutkuje wtedy kiedy jest miłosierna - podkreślił prelegent.

Podczas spotkania o fenomenie komunikowania papieża Franciszka mówiła prof. dr hab. Teresa Sasińska - Klas z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W jej ocenie komunikacja Ojca Świętego wyraża się w otwarciu na drugiego człowieka. - Komunikacja ta polega na stałej i niekończącej się zdolności prowadzenia dialogu na peryferiach oraz wyprowadzeniu Kościoła z murów Watykanu do ludzi - mówiła prelegentka. Jak wyjaśniła, peryferia w rozumieniu papieża nie mają tylko znaczenia obszaru, ale dotyczą peryferii egzystencjalnych, obrazujących biedę, cierpienie, smutek oraz brak nadziei i wiary w życiu.

W wydarzeniu uczestniczyli m.in. abp Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce, rektorzy szkół wyższych, naukowcy z kraju i ze świata, dziennikarze i historycy. Organizatorami wydarzenia byli: Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II oraz Naczelna Rada Adwokacka.