Watykan o beatyfikacjach Piusa XII i JP II

Zrozumiała jest „ogromna wrażliwość Żydów na wszystko, co dotyczy okresu drugiej wojny światowej i Holokaustu”. Podpisanie dekretu o heroiczności cnót Piusa XII „wywołało pewne reakcje w świecie żydowskim”. Dlatego „szerszej publiczności należą się wyjaśnienia w tej sprawie” – czytamy w nocie, którą wydał watykański rzecznik prasowy. Ks. Federico Lombardi SJ zwraca uwagę, co to jest dekret Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych o heroiczności cnót. Jest stwierdzeniem przegłosowanej przez tę dykasterię, po zbadaniu pism sługi Bożego i świadectw o nim, pozytywnej oceny faktu, że może on być wzorem cnót chrześcijańskich.

Chodzi o intensywne odniesienie do Boga i stałe dążenie do ewangelicznej doskonałości. Nie wydaje się oceny historycznej wszystkich jego działań. To samo dotyczy beatyfikacji. „Świętość urzeczywistnia się w historii, a zatem każdy święty podlega ograniczeniom i uwarunkowaniom typowym dla naszego człowieczeństwa. Beatyfikując któregoś ze swoich synów, Kościół nie wyraża przez to uznania dla dokonanych przez niego wyborów historycznych” – mówił Jan Paweł II, wynosząc przed 9 laty do chwały ołtarzy Piusa IX i Jana XXIII.

Postępy sprawy beatyfikacyjnej Piusa XII nie ograniczają bynajmniej dyskusji nad jego konkretnymi decyzjami – zaznacza dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej. „Kościół stwierdza jedynie, że zostały podjęte z czystą intencją, by jak najlepiej pełnić papieską służbę o najwyższej, dramatycznej wręcz odpowiedzialności – czytamy w oświadczeniu. – W każdym razie uważna troska Piusa XII o los Żydów, co niewątpliwie ma znaczenie dla oceny jego cnót, jest szeroko poświadczona i uznana” również przez wielu z nich. Ks. Lombardi uważa za zrozumiałe żądanie udostępnienia wszystkich materiałów archiwalnych z lat wojny, ale przypomina, że ze względu na potrzebę ich uporządkowania i skatalogowania na otwarcie trzeba będzie jeszcze poczekać kilka lat. Wyjaśnia ponadto, że równoczesne ogłoszenie dekretów Kongregacji o Piusie XII i Janie Pawle II wcale nie oznacza, iż odtąd ich sprawy toczyć się będą razem. Każda z nich idzie własną drogą i nic nie pozwala przypuszczać, że obie beatyfikacje miałyby się odbyć równocześnie.

Ponadto watykański rzecznik przypomina bardzo przyjazny i pełen szacunku stosunek Benedykta XVI do narodu żydowskiego. Świadectwa tego znaleźć też można w jego teologii. Zatem podpisania dekretu o heroiczności cnót Piusa XII nie należy uważać za akt wrogi Żydom ani za przeszkodę w dialogu żydowsko-katolickim. „Przeciwnie, mamy nadzieję, że najbliższa wizyta Papieża w rzymskiej synagodze będzie okazją do bardzo serdecznego potwierdzenia i umocnienia tych więzi przyjaźni i poważania” – dodaje ks. Lombardi. Jego optymizm zdaje się potwierdzać zapowiedź, że na papieską wizytę, o ile do niej dojdzie, przybędzie z Jerozolimy do Rzymu delegacja Wielkiego Rabinatu Izraela. Jego dyrektor generalny Oded Wiener poinformował o tym w izraelskim radiu.

Nota watykańskiego rzecznika spotkała się z uznaniem ze strony głównego rabina Rzymu. Riccardo Di Segni ocenił jako ważne rozróżnienie aspektów religijnego i historycznego w ocenie osoby Piusa XII. "Uważam notę za właściwy sygnał odprężenia" - napisał główny rabin Rzymu.