"Afryka Nowaka" w Centrum Sztuki Mościce

4 listopada 2011 mija 80 lat od momentu gdy Kazimierz Nowak rozpoczął swoją słynną podróż do Afryki. Z tej okazji w Tarnowie można oglądać wystawę poświęconą tej wyprawie.

- Zdawałem sobie sprawę, że przedsięwzięcie jest nie tyle śmiałe, co szalone, chęć poznania Afryki była jednak zbyt wielka, bym mógł się jej oprzeć.

To słowa Kazimierza Nowaka - człowieka, któremu w latach 30. XX wieku udało się połączyć konieczność utrzymania rodziny i pragnienie realizowania własnych pasji. 4 listopada 1931 wyruszył w samotną pięcioletnią podróż po niedostępnym w owych czasach kontynencie afrykańskim.

Trasa Nowaka liczyła kilkadziesiąt tysięcy kilometrów. Swój początek miała w północnej Afryce, w Trypolisie, następnie wiodła do Przylądka Igielnego na południowym krańcu kontynentu i ponownie na północ do Algieru, nad Morzem Śródziemnym. Nowak zdecydował się pokonać większą część drogi rowerem, chociaż ze względu na warunki geograficzne na niektórych odcinkach dwukołowca zastąpił końmi, wielbłądami, łodzią lub szedł pieszo. Napotkane krajobrazy i ludzi opisywał i fotografował, a powstające w ten sposób reportaże przesyłał do publikacji w polskim czasopiśmie "Na szerokim świecie". Tak zarabiał na utrzymanie pozostającej w Polsce żony Marysi i dwójki dzieci. Sam w tym czasie prowadził skromny, niemal koczowniczy żywot, na poziomie zapewniającym przetrwanie.

Jego podróż zakończyła się w 1936 roku. Nowak wrócił do kraju, gdzie rok później zmarł w wyniku pochorobowych powikłań, wyczerpany pięcioletnią tułaczką po Afryce.

- Są dwie Afryki: jedna na pokaz, druga zaś niedostępna dla ogółu, o której żaden podróżnik nie pisze, choćby ze względu na to, że aby ją poznać, trzeba się wypocić, zaznać głodu i pragnienia, ryzykować zdrowie i życie - pisał.

W kilkadziesiąt lat po wyprawie Nowaka zeszły się drogi polskich podróżników zafascynowanych jego wyczynem. Aby ocalić jego postać od zapomnienia, postanowili jak najwierniej powtórzyć trasę, którą przebył. Tak powstał projekt "Afryka Nowaka" mający charakter sztafety podzielonej na etapy. Pałeczkę przekazywaną przez uczestników stanowi specjalna edycja książki "Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd" opatrzona wyłącznie zdjęciami. Jest to swoista księga pamiątkowa, w której wpisują się osoby spotkane przez uczestników w miejscach, do których dotarł Nowak.

Sztafeta przemieszcza się tak, jak Kazimierz Nowak - głównie na rowerach, na niektórych etapach pieszo (ekspedycja na Ruwenzori we wschodnim Kongo), konno (Namibia), pieszo (Demokratyczna Republika Kongo), czółnem (rzeką Kassai i Kongo) oraz na wielbłądach (Sahara, Niger). Trasa liczy łącznie 40 tysięcy kilometrów przez afrykańskie bezdroża. 24 miesięczne etapy o długości 800-1800 kilometrów, pokonywane przez dwa lata (2009-2011). Finisz planowany jest w Algierze około 20 grudnia tego roku.

Wystawa w MCK w Tarnowie poświęcona jest pięcioletniej podróży Kazimierza Nowaka, podsumowuje także dotychczasowe losy uczestników sztafety. To okazja, by przyjrzeć się Afryce lat 30. XX wieku i dzisiejszej. "Afryka Nowaka" prezentuje zarówno zdjęcia autorstwa Nowaka, jak i te wykonane podczas sztafety.