Tajemnicza fala przesuwa gwiazdy w Drodze Mlecznej. Naukowcy nie znają jej źródła, ale odpowiedź może się kryć w "pamięci" gwiazd

Europejska Agencja Kosmiczna poinformowała o odkryciu niezwykłego zjawiska w naszej galaktyce. Teleskop Gaia wykrył gigantyczną falę przemieszczającą się przez Drogę Mleczną, która wpływa na ruch gwiazd znajdujących się tysiące lat świetlnych od centrum galaktyki. Obszar, w którym obserwuje się to zjawisko, rozciąga się od około 30 do 65 tysięcy lat świetlnych od serca naszej galaktyki.

Od ponad wieku astronomowie wiedzą, że gwiazdy w Drodze Mlecznej krążą wokół jej centrum. Dzięki danym z satelity Gaia możliwe jest jednak precyzyjne śledzenie nie tylko pozycji gwiazd, ale także prędkości i kierunku ich ruchu. Już w latach 50. XX wieku badacze odkryli, że galaktyczny dysk nie jest idealnie płaski, a w 2020 roku Gaia ujawniła, że cały dysk galaktyczny "chwiejnie się" w przestrzeni - informuje "Onet".

Droga mleczna dosłownie faluje

Obecne obserwacje pokazały, że nad i pod dyskiem Drogi Mlecznej występuje wyraźny falowy wzorzec ruchu gwiazd. "Zaobserwowane zjawisko jest zgodne z tym, czego spodziewalibyśmy się po fali" - komentuje główna autorka badań, Eloisa Poggio z Obserwatorium Astrofizycznego w Turynie.

Gwiazdy "pamiętają"

Zespół naukowców badał młode gwiazdy oraz cefeidy - olbrzymie gwiazdy pulsujące w regularnym rytmie, wykorzystywane jako "świece standardowe" do pomiaru odległości w kosmosie. Fakt, że zarówno młode gwiazdy, jak i cefeidy podążają ruchem fali, sugeruje obecność również gazu w przestrzeni międzygwiezdnej. Naukowcy spekulują, że gwiazdy mogą "pamiętać" ruch gazu, z którego powstały.

Skąd wzięła się tajemnicza fala?

Źródło fali pozostaje jednak tajemnicą. Możliwe, że jej powstanie związane jest ze zderzeniem Drogi Mlecznej z galaktyką karłowatą, choć wymaga to dalszych badań. Niektórzy badacze zastanawiają się też, czy odkryta fala może mieć związek ze znacznie mniejszą falą Radcliffe’a - cienką strukturą gazową wykrytą przez Gaię w 2013 roku, unoszącą się nad i pod dyskiem galaktyki. Fala Radcliffe’a jest jednak mniejsza i zlokalizowana w innym miejscu, więc ewentualne powiązanie pozostaje hipotezą.

Źródło: Onet / red