Bezrobocie w niemal co czwartej rodzinie

Osoby bezrobotne i poszukujące pracy można obecnie spotkać w niemal co czwartej rodzinie (23 proc.) - wynika z sondażu CBOS. Blisko dwie trzecie osób bezrobotnych (65 proc.) pozostaje bez pracy dłużej niż rok; prawie jedna trzecia (31 proc.) nie stara się znaleźć pracy.

Jak podkreśla CBOS, wynik ten wskazuje, że w ciągu ostatniego roku odsetek rodzin bezpośrednio doświadczających bezrobocia zmniejszył się o 2 punkty procentowe (z 25 proc. w 2014 r.).

Na problem bezrobocia w swoich rodzinach (rozumianego jako brak zatrudnienia powiązany z poszukiwaniem pracy i gotowością do szybkiego jej podjęcia) najczęściej zwracają uwagę respondenci o najniższych dochodach (55 proc. wskazań). Uwzględniając status zawodowy, można stwierdzić, że są to przede wszystkim gospodynie domowe (44 proc.) i robotnicy niewykwalifikowani (32 proc.). Nieco częściej niż inni o osobach bezrobotnych w swojej rodzinie mówią też respondenci z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym (32 proc.), w wieku od 45 do 54 lat (30 proc.) oraz mieszkający na wsi (29 proc.).

Osoby określające siebie jako bezrobotne stanowiły w marcu i kwietniu 12 proc. ogółu badanych. Dodatkowo jedną trzecią dorosłych Polaków (32 proc.) stanowią osoby, które w przeszłości pozostawały bez pracy - przez krótszy (23 proc.) lub dłuższy czas (9 proc.). Bezrobocia do tej pory nie doświadczyła ponad połowa badanych (56 proc.). W ciągu ostatniego roku deklaracje respondentów dotyczące pozostawania bez pracy w zasadzie się nie zmieniły.

Osobiste doświadczenia związane z bezrobociem są zróżnicowane przede wszystkim w zależności od sytuacji materialnej badanych, która stanowi konsekwencję pozostawania bez pracy. Do bezrobotnych częściej niż pozostali zaliczają się osoby dysponujące najniższym dochodem w przeliczeniu na osobę w gospodarstwie domowym (32 proc. wskazań w tej grupie) oraz najgorzej oceniające sytuację materialną swoich rodzin (29 proc.).

Z kolei respondenci, którzy nigdy nie doświadczyli bezrobocia, to - jak wynika z deklaracji - głównie osoby najstarsze - mające co najmniej 65 lat (89 proc. wskazań), a w drugiej kolejności także najmłodsi badani - w wieku od 18 do 24 lat (65 proc.). Nieco częściej niż inni są też osoby najczęściej praktykujące religijnie (70 proc.), legitymujące się wykształceniem podstawowym (64 proc.), badani o najwyższych dochodach per capita (63-65 proc.), a w grupach zawodowych - uczniowie i studenci (90 proc.), emeryci (84 proc.) renciści (77 proc.) oraz rolnicy (70 proc.).

Według badań CBOS bezrobocie w Polsce ma niezmiennie i w przeważającym stopniu charakter bezrobocia długotrwałego. Z aktualnych deklaracji wynika, że blisko dwie trzecie osób bezrobotnych (65 proc.) pozostaje bez pracy dłużej niż rok, w tym niemal jedna piąta (19 proc. bezrobotnych) nie ma zatrudnienia od ponad dwóch do pięciu lat, zaś ponad jedna trzecia (37 proc.) nie pracuje od ponad pięciu lat.

Wśród badanych deklarujących bezrobocie krótsze niż rok (łącznie to mniej więcej jedna trzecia wszystkich bezrobotnych - 35 proc.), znaczną część (16 proc. ogółu bezrobotnych) stanowią osoby pozostające bez pracy ponad sześć miesięcy, co jedenasty bezrobotny (9 proc.) nie pracuje od trzech miesięcy do pół roku, a co dziesiąty (10 proc.) stracił pracę w ostatnim kwartale.

Z deklaracji bezrobotnych wynika, że większość z nich (56 proc.) zrejestrowana jest w urzędzie pracy. Odsetek takich deklaracji pozostaje w miarę stabilny od 2010 r.

Zdecydowana większość bezrobotnych (68 proc., wzrost od ubiegłego roku o 2 punkty procentowe) przyznaje, że podstawowym źródłem ich utrzymania są dochody uzyskiwane przez innych członków rodziny. Z własnej pracy - głównie dorywczej (26 proc.), a sporadycznie także z drobnego handlu (1 proc.) - utrzymuje się nieco ponad jedna czwarta zdeklarowanych bezrobotnych (łącznie 27 proc., spadek o 3 punkty proc.). Natomiast świadczenia z opieki społecznej, instytucji charytatywnych oraz Kościoła stanowią podstawowe źródło środków do życia dla 16 proc. respondentów pozostających bez pracy (wzrost o 2 punkty proc.).

Z deklaracji bezrobotnych wynika, że dwie trzecie spośród nich (66 proc.) chciałoby zmienić swoją sytuację i poszukuje zatrudnienia lub już je znalazło (4 proc.). Niespełna jedną trzecią (31 proc.) stanowią natomiast ci zdeklarowani bezrobotni, którzy nie podejmują żadnych działań w tym kierunku.

Sondaż został przeprowadzony w dniach 5-11 marca oraz 16-22 kwietnia br. na próbach losowych dorosłych mieszkańców Polski liczących łącznie 2089 osób.