NIK krytycznie o przygotowaniach do Euro

Przygotowania do piłkarskich mistrzostw Europy 2012 opóźniają się - stwierdziła Najwyższa Izba Kontroli po kompleksowej kontroli 127 zadań inwestycyjnych prowadzonej od września 2009 do stycznia 2010.

Spośród skontrolowanych inwestycji aż 52 zadania nie są realizowane zgodnie z przyjętym w 2009 r. harmonogramem. W konsekwencji termin oddania do użytku 36 przedsięwzięć (28 proc.) już w tej chwili przeniesiono na okres po rozpoczęciu mistrzostw. Ukończenie kolejnych 40 proc. inwestycji przesunięto na styczeń-maj 2012 roku - wynika z opublikowanego w poniedziałek raportu NIK.

NIK zwraca uwagę, że w tej sytuacji najmniejsze nawet opóźnienie stwarza zagrożenie nieukończenia tych zadań przed mistrzostwami Europy w piłce nożnej.

Kontrola wykazała, że opóźnia się budowa i modernizacja dróg, portów lotniczych, dworców oraz linii kolejowych. Wielomiesięczna kontrola NIK objęła łącznie 29 różnych instytucji - ministerstwa, miasta-gospodarzy, Spółkę PL.2012 oraz inne podmioty, odpowiedzialne za przygotowania do mistrzostw. Inspektorzy ocenili również na jakim etapie zaawansowania są poszczególne obszary przygotowań, m.in. budowa i modernizacja stadionów, lotnisk, transportu lądowego i hoteli. Zdaniem Izby wyniki kontroli są niepokojące, bowiem w procesie przygotowań stwierdzono nieprawidłowości, które mogą istotnie zakłócić organizację EURO 2012 w Polsce.

W zaleceniach pokontrolnych Izba ponownie zwraca uwagę Ministrowi Sportu i Turystyki na brak całościowego planu przygotowań do organizacji EURO 2012, który uwzględniałby nie tylko inwestycje stadionowe, ale i pozostałe przedsięwzięcia. Obecna kontrola wykazała, że taki plan - zawierający informacje o wszystkich koniecznych inwestycjach, ich celu, okresie realizacji oraz wymaganym nakładzie finansowym - wciąż nie istnieje. Niezwykle utrudnia to nadzór nad prawidłowym przebiegiem przygotowań i może być jedną z głównych przyczyn opóźnień. Powoduje również ryzyko pominięcia części zadań związanych z gwarancjami Polski wobec UEFA w zakresie organizacji mistrzostw - konstatuje raport NIK.

Najlepiej ocenione zostały w raporcie inwestycje stadionowe, co - zdaniem NIK - jest efektem objęcie budowy stadionów programem wieloletnim ("Przygotowanie i wykonanie przedsięwzięć Euro 2012"). Sprawiło to, że ich powstawanie przebiega zgodnie z harmonogramem, a prace są zaawansowane. NIK zwraca jednak uwagę, że w czasie, gdy przeprowadzana była kontrola, wciąż nie istniał plan wykorzystania stadionów po zakończeniu mistrzostw. Zdaniem Izby wzmożonego nadzoru inwestorskiego wymagać będzie budowa stadionu we Wrocławiu, gdzie z winy wykonawcy doszło do trzymiesięcznego opóźnienia prac.

Wiele zastrzeżeń kontrolerów wzbudziła działalność Spółki PL.2012, koordynującej przebieg przygotowań do ME. Raport ujawnia, że na 71 pracowników Spółki (stan z listopada 2009 r.) aż 30 zaliczało się do kadry kierowniczej. Wątpliwości wzbudza także budżet (w 2009 r. przekroczył 22 mln złotych) i sposób jego realizacji wydatków. W opinii kontrolerów NIK 2,7 mln zł wydano w PL.2012 w sposób niegospodarny.

Spółka zlecała np. zewnętrznym firmom zadania, które z powodzeniem mogli wykonać jej pracownicy. Zamawiała także usługi, których celowość trudno uzasadnić (zleciła np. badanie nastrojów społecznych za 154 tys. zł, chociaż zgodnie z porozumieniem z Uniwersytetem Warszawskim otrzymywała informacje w tym zakresie od uczelni; zleciła wdrożenie systemu Project Portfolio Managment za niemal 1,5 mln zł, chociaż wcześniej wprowadziła za 70 tys. zł inne narzędzia informatyczne wspomagające pracę).

Z części zadań nałożonych na siebie Spółka nie wywiązała się wcale lub zrobiła to nierzetelnie - stwierdza raport. - Do czasu zakończenia kontroli nie utworzyła m.in. Centrum Informacji Spółki, nie uruchomiła regionalnego systemu informacji i monitoringu w miastach-gospodarzach, nie rozpoczęła realizacji projektu Ambasador EURO. Ważne dokumenty opracowywane przez Spółkę (np. Analiza i ocena przepisów prawa czy Wieloletni Program Przygotowań do UEFA EURO 2012) zawierają istotne braki.

Ze względu na skalę i zakres powyższych nieprawidłowości NIK negatywnie ocenia działalność Spółki PL.2012. Izba zwróciła także uwagę Ministrowi Sportu i Turystyki na konieczność egzekwowania od Spółki PL.2012 realizacji powierzonych jej zadań.

Ministerstwo Sportu i przedstawiciele spółki PL.2012 mają ustosunkować się do zarzutów zawartych w raporcie NIK podczas zapowiedzianej na poniedziałek po południu konferencji prasowej.