Świat się zbroi. Wydatki na militaryzację rosły w 2022 r. najszybciej od 50 lat

Zdaniem Sztokholmskiego Instytutu Badań nad Pokojem SIPRI w ubiegłym roku globalne wydatki na zbrojenia wzrosły o 3,7 proc. To największy wzrost od lat sześćdziesiątych, kiedy instytut zaczął publikować raporty - poinformował portal Deutsche Welle.

W krajach NATO wydatki na zbrojenia wzrastały już od czasu aneksji Krymu przez Rosję w 2014 roku. "W odpowiedzi członkowie NATO postanowili, że do 2024 roku będą przeznaczać na obronę dwa procent swojego PKB" - wyjaśnia portal, podkreślając, że wiele państw jest już blisko zrealizowania tych zapowiedzi. Jednak choć w ubiegłym roku wydatki wzrosły do ponad dwóch bilionów euro, to liczone jako część produktu krajowego brutto nieznacznie spadły: były 0,1 procenta niższe w 2013 r.

Wzrost wydatków na zbrojenia

Z danych SIPRI wynika, że w ciągu ostatniej dekady Chiny zwiększyły wydatki o 63 proc., Indie o 47, a Izrael o 26 proc. Jednak we wszystkich tych krajach udział wydatków na obronę liczony w odniesieniu do PKB spadł - podkreśla portal. Zauważa, że istotnym czynnikiem w tym pozornym paradoksie jest wysoka inflacja. "Ministrowie obrony cierpią z powodu utraty siły nabywczej, podobnie jak prywatne gospodarstwa domowe. Karton mleka staje się coraz droższy i coraz więcej pieniędzy trzeba wydać na samolot bojowy" - konstatuje Deutsche Welle, dodając, że zdaniem Instytutu Niemieckiej Gospodarki Berlinowi może się w tym roku nie udać plan wydania na obronę 2 proc. PKB.

Wzrost globalnych wydatków na obronę obejmuje również pomoc wojskową dla innych państw, znacząco wyższą od czasu rozpoczęcia rosyjskiej agresji. "Same Stany Zjednoczone przekazały 47 miliardów dolarów w ramach pomocy wojskowej dla Ukrainy" - twierdzi portal, powołując się na badania Instytutu Gospodarki Światowej w Kilonii.

USA największą potęgą militarną

W 2022 roku najsilniejszą potęgą militarną były nadal Stany Zjednoczone. Przeznaczyły na zbrojenia 877 mld dolarów, co stanowi 39 proc. wydatków globalnych. Chiny wydały 292 miliardy dolarów. "O ile Chiny prężą muskuły w regionie Pacyfiku, to USA wydają się zdeterminowane, aby nadal odgrywać globalną rolę, którą Waszyngton pełnił od czasów II wojny światowej" - ocenia portal.

- Żyjemy w niespokojnych czasach i wyraźnie widać to w statystykach dotyczących wydatków na zbrojenia - skomentował opublikowany w poniedziałek raport wicedyrektor SIPRI Joakim Vaverka.

Polska zwiększa wydatki na obronność

Wśród krajów, które po inwazji Rosji na Ukrainę zdecydowanie zwiększyły nakłady na obronę, są państwa bałtyckie, nordyckie oraz Europa Środkowo-Wschodnia. W 2022 roku Finlandia, która przygotowywała się do wejścia do NATO, swój budżet wojskowy zwiększyła o 36 proc. (najwięcej od 1962 roku). Litwa powiększyła wydatki o 27 proc., Szwecja o 12 proc, a Polska o 11 proc.

Ogólnie wydatki na wojsko państw Europy Środkowej i Zachodniej wyniosły w 2022 roku 345 mld dolarów i były o 30 proc. wyższe niż w 2013 roku. - Zapowiedzi rządów tych państw świadczą o tym, że nakłady na wojsko będą rosły w kolejnych latach - zauważył Vaverka.

Jednocześnie w 2022 roku wśród państw, które w niewielkim stopniu zwiększyły wydatki na wojsko, były: Francja (wzrost o 0,6 proc.) oraz Niemcy (wzrost o 2,3 proc.), choć jednocześnie kraje te należą do czołówki państw wydających najwięcej w liczbach bezwzględnych na zbrojenia.

Według SIPRI zaatakowana przez Rosję Ukraina wydatki na zbrojenia zwiększyła w 2022 roku o 640 proc., nie licząc darowizn. Mimo tego kraj ten przeznaczył na wojsko nieco ponad połowę kwoty, jaką na ten sam cel przeznaczyła Rosja, zajmująca trzecie miejsce na globalnej liście państw najwięcej wydających na armię - po USA oraz Chinach. Jak zastrzega sztokholmski instytut, rosyjskie dane pochodzą z września 2022 roku, możliwe więc, że skala rosyjskich nakładów jest jeszcze większa.

Źródło: PAP / tk