1 proc. budżetu państwa na kulturę w 2014 r.

Postulowany w podpisanym rok temu Pakcie dla Kultury 1 proc. budżetu państwa na kulturę zostanie osiągnięty prawdopodobnie już w 2014 roku - prognozują w wydanym w piątek wspólnym komunikacie Obywatele Kultury i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Autorzy dokumentu przypominają, że rok temu premier Donald Tusk i reprezentanci ruchu społecznego Obywatele Kultury podpisali Pakt dla Kultury - umowę społeczną, która określiła zakres zobowiązań państwa w dziedzinie kultury i edukacji kulturalnej.

Jak piszą, zgodnie ustawą budżetową na rok 2012 roku budżet ministerstwa kultury, wzrósł o 18,4 proc. - co oznacza, że wydatki na kulturę w budżecie państwa wynoszą 0,87 proc. "Tym samym postulowany przez Obywateli Kultury 1 proc. budżetu państwa na kulturę zostanie osiągnięty prawdopodobnie już w 2014 roku" - napisali.

W oświadczeniu zwracają uwagę, że wdrożenie niektórych punktów Paktu wymaga wsparcia ekspertów oraz pogłębionej współpracy - np. międzyresortowej.

Do zadań, realizowanych w 2012 roku przez resort kultury we współpracy z Obywatelami Kultury, zaliczono zwiększenie środków finansowych w programach ministra kultury. W roku 2011 kwota przyznanych dotacji to 189 mln zł, w 2012 (stan na 11 maja 2012) - to ponad 273 mln zł.

Dzięki zwiększeniu nakładów z budżetu państwa na kulturę, dodatkowe środki finansowe w 2012 roku zostały również przeznaczone na finansowanie innych zadań ministerstwa kultury. W stosunku do roku 2011 wzrosły ponad 10 proc. (nominalnie o 56,4 mln zł) dotacje podmiotowe dla m.in. państwowych instytucji kultury oraz Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. O ponad 11 proc. (7,3 mln zł) zwiększyły się dotacje podmiotowe dla samorządowych instytucji kultury, które minister kultury współprowadzi, a o ponad 20,3 mln zł - budżety państwowych jednostek budżetowych finansowanych ze środków na kulturę, tj. Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz archiwów państwowych. O 69,5 mln zł wzrosły też wydatki na szkolnictwo artystyczne (kształcenie kadr kultury).

Wśród zadań, potrzebnych do realizacji Paktu dla Kultury, wymienia się m.in. opracowanie założeń wieloletniego programu wspierającego rozwój czytelnictwa w Polsce przygotowanych przez Obywateli Kultury i resort. Uchwalenie Wieloletniego Programu Rządowego w tej sprawie jest planowane na 2013 rok.

W 2012 roku programy pilotażowe wspierające rozwój czytelnictwa, realizują Instytut Książki i Biblioteka Narodowa; jest to m.in. zwiększenie środków na zakupy nowości wydawniczych do bibliotek czy zakup praw do utworów polskiego i światowego dorobku literackiego oraz ich bezpłatne udostępnienie.

Uzgodniono też, że w 2012 roku, w ministerstwie kultury zostanie powołany zespół ekspercki pod kierunkiem prof. dr. hab. Marka Krajewskiego, który przygotuje założenia dla kompleksowego programu edukacji kulturalnej.

Za projektowanie sposobu realizacji postanowień Paktu odpowiadają powołany w lipcu ub.r. zespół ds. Paktu dla Kultury przy KPRM. W jego ramach funkcjonuje sześć podzespołów roboczych (ds. legislacji i procedur, edukacji kulturalnej i czytelnictwa, mediów publicznych i domeny publicznej, równego dostępu do środków publicznych, reformy instytucji kultury, funduszy UE i EOG).

Działa też Komitet Społeczny ds. Paktu dla Kultury przy ministerstwie kultury, ustanowiony we wrześniu 2011 roku. Przewodniczącą Komitetu Społecznego jest dyrektor Departamentu Mecenatu Państwa w resorcie kultury Zina Jarmoszuk, a wiceprzewodniczącą - dyrektor Narodowej Galerii Sztuki Zachęta Hanna Wróblewska, reprezentująca ruch społeczny Obywatele Kultury. W skład obydwu gremiów wchodzą przedstawiciele administracji rządowej, samorządów terytorialnych, organizacji społecznych i Obywateli Kultury. W prace Komitetu Społecznego angażuje się też bezpośrednio minister kultury Bogdan Zdrojewski.

Pakt dla Kultury - dokument, zakładający m.in. wzrost nakładów na kulturę do 1 proc. budżetu państwa w perspektywie do 2015 r., podpisano w Warszawie 14 maja 2011 r. Postulat 1 procenta na kulturę po raz pierwszy został wyartykułowany w 2009 roku podczas Kongresu Kultury Polskiej w Krakowie. Zauważono wówczas, że z budżetu państwa na kulturę przeznacza się mniej niż 0,5 proc.