Katastrofa samolotu - Komorowski przejmuje obowiązki prezydenta

Konstytucja przewiduje, że po śmierci prezydenta jego obowiązki przejmuje marszałek Sejmu. Bronisław Komorowski będzie miał dwa tygodnie na rozpisanie nowych wyborów, które odbędą się najpóźniej za kolejne 60 dni czyli w czerwcu.

Oznacza to, że najbardziej prawdopodobnym terminem wyborów prezydenckich jest końcówka czerwca. Nowy prezydent zostanie wybrany na pełną pięcioletnią kadencję. Do tego czasu marszałek Bronisław Komorowski będzie wykonywał obowiązki w zastępstwie głowy państwa.

– W katastrofie zginęło kilku ministrów z kancelarii prezydenta oraz szef podlegającego prezydentowi Biura Bezpieczeństwa Narodowego Aleksander Szczygło. Trudno powiedzieć, czy marszałek Komorowski będzie chciał powołać kogoś tymczasowo na ich miejsce, czy poczeka z tym do czasu wyboru nowego prezydenta – mówi konstytucjonalista prof. Piotr Winczorek. – Marszałek Komorowski będzie mógł powołać kogoś na miejsce szefa sztabu generalnego WP gen. Franciszeka Gągora – zaznacza.

W miejsce posłów, którzy zginęli w katastrofie, wejdą kandydaci, którzy w wyborach otrzymali z danych list wyborczych kolejne wyniki. Po uzupełnieniu Sejm wybierze nowych wicemarszłaków w miejsce Jerzego Szmajdzińskiego i Krzysztofa Putry. Sejm wybierze też nowego prezesa NBP.

Bardziej skomplikowane będzie uzupełnienie składu Senatu. Przepisy przewidują, że w tym przypadku będzie trzeba zorganizować wyborcy uzupełniające. Senatorowie będą musieli wybrać nowego wicemarszałka w miejsce Krystyny Bochenek.

Do czasu, gdy skład Senatu nie będzie pełny, niemożliwe będzie wybranie nowego rzecznika praw obywatelskich, i nowego prezesa IPN. Przepisy mówią, że wybiera ich Sejm za zgodą Senatu. – W przypadku prezesa IPN sytuacja jest prawnie bardzo skomplikowana, bo parlament uchwalił ostatnio nową ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej, która czeka na podpis głowy państwa. Zmienia ona sposób wyboru prezesa. Trudno orzec, według których przepisów należy wybrać nowego prezesa IPN – zaznacza prof. Winczorek.

Dotychczas w polskiej historii dwukrotnie zdarzyło się, że marszałek Sejmu przejął obowiązki głowy państwa. Obydwa przypadki miały miejsce w Polsce międzywojennej: po zabójstwie Gabriela Narutowicza i po ustąpieniu Stanisława Wojciechowskiego, który został zmuszony do rezygnacji wskutek zamachu majowego.