"Kukliński zasłużył na wdzięczną pamięć"

Pułkownik Kukliński zasłużył na wdzięczną pamięć ze strony rodaków - mówił Bronisław Komorowski po wtorkowej premierze "Jacka Stronga" w Warszawie. Prezydent podziękował twórcom filmu o Ryszardzie Kuklińskim, oceniając, że obraz ten "będzie robił ogromne wrażenie".

Do kin w całej Polsce szpiegowski thriller w reżyserii Władysława Pasikowskiego wejdzie 7 lutego.

Uroczysta premiera "Jacka Stronga", z udziałem twórców i obsady, odbyła się we wtorek wieczorem w stołecznym Multikinie Złote Tarasy. Prezydent, który zasiadł na widowni, ocenił w rozmowie z dziennikarzami po seansie, że powstał "film niezwykły, o niezwykłym człowieku, o niezwykłych, ale bardzo trudnych, a czasami strasznie plugawych czasach".

"Ja patrzyłem na ten film jako nie tylko opowieść o pułkowniku Kuklińskim, ale również jako opowieść o Wojsku Polskim w latach 70., 60., w czasach, kiedy żołnierze, ludzie w mundurach, nie mieli tego wielkiego szczęścia służenia ojczyźnie wolnej i niepodległej. Służyli w armii, która z trudem utrzymywała elementy suwerenności, odrębności narodowej, a także respektowania narodowego interesu" - powiedział Bronisław Komorowski. "Myślę, że (...) w tym filmie dało się wyczuć coś, co można by nazwać panoramą postaw żołnierskich w tamtym trudnym czasie.

Jak powiedział prezydent, Kukliński podjął "dramatyczną decyzję, dramatyczne wyzwanie służenia ojczyźnie tak, jak uważał za najlepsze". "Myślę, że w roku 25-lecia wolnej Polski, Polski niepodległej, gdzie także żołnierze mogą czuć, że służą wolnej Polsce i niepodległości narodu, możemy sobie powiedzieć, że postać pułkownika Kuklińskiego zasłużyła na wdzięczną pamięć, właśnie ze strony rodaków żyjących w niepodległym, wolnym państwie" - ocenił Komorowski.

Dziękując "wszystkim osobom, które przyczyniły się do tego, że ten film powstał", m.in. reżyserowi Władysławowi Pasikowskiemu oraz aktorom, prezydent podkreślił: "Jestem pewien, że będzie to film wzbogacający naszą wiedzę o nas samych, ale także wiedzę o tym, jak ludzie różnie zachowują się w obliczu wyzwań".

"Ten film, dzięki wspaniałemu aktorstwu, ale także dzięki scenariuszowi napisanemu przez prawdziwą historię będzie robił zawsze ogromne wrażenie" - uznał Komorowski.

"Dla mnie pułkownik Kukliński jest bohaterem, bo podjął się niezwykle trudnego zadania, w moim przekonaniu z bardzo czystymi intencjami, w sytuacji, kiedy margines swobody w zakresie służenia ojczyźnie był bardzo, bardzo wąski przez fakt, że ojczyzna nie była państwem suwerennym. Ale zawsze podjęcie współpracy z obcym wywiadem musi prowadzić do bardzo poważnych pytań o zakres, o granice lojalności żołnierskiej" - zaznaczył prezydent.

Mówiąc o Kuklińskim, zwrócił uwagę, że "w polskich skomplikowanych dziejach to nie jest pierwsza tego rodzaju postać". "Sięgając gdzieś w głąb literatury polskiej, to jest i Konrad Wallenrod. Ale w historii przecież - wszyscy podchorążowie nocy listopadowej, gdy wywoływali powstanie listopadowe, również sprzeniewierzyli się przysiędze, przysiędze, która była składana jednak w sytuacji braku wolnego, suwerennego państwa polskiego" - powiedział.

"Takie są trudne losy żołnierskie. I jestem pewien, że ta opowieść o bohaterze, który gdzieś zawsze będzie źródłem pewnych kontrowersji, będzie jednocześnie opowieścią o niełatwych drogach, także żołnierskich drogach, prowadzących nas wszystkich do wolnej współczesnej Polski" - mówił po premierze "Jacka Stronga" Komorowski.

"Myślę o pewnym geście naszej wspólnej wdzięczności, okazanej w 25. rocznicę wolności Polski, bo z tej perspektywy 25 lat o wiele więcej widać i chyba lepiej widać także zasługi ludzi uwikłanych w niesłychanie trudne (...) sytuacje, ludzi, którzy zasłużyli z tytułu udziału w osłabieniu Związku Radzieckiego, osłabieniu jego siły militarnej, i którzy mają swój udział w dzisiejszej wolności, którą się cieszymy" - powiedział prezydent.

Ryszard Kukliński (pseud. Jack Strong) był oficerem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Na początku lat 70. nawiązał współpracę z wywiadem amerykańskim. Przekazywał Amerykanom strategiczne plany Układu Warszawskiego. Uprzedził ich o zamiarze wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Kukliński został przerzucony do USA w 1981 r., żył w Stanach Zjednoczonych pod zmienionym nazwiskiem. W 1984 r. sąd w PRL wydał na niego wyrok śmierci, który w 1995 r. uchylono. Kukliński zmarł 11 lutego 2004 r. w Tampie na Florydzie. Starszy syn Kuklińskiego, Waldemar, zginął w sierpniu 1994 r. z rąk nieznanych sprawców. Drugi syn, Bogdan, według oficjalnej wersji zaginął bez śladu podczas morskiego rejsu pod koniec 1993 r.

Obsada "Jacka Stronga" jest polsko-amerykańsko-rosyjska. W postać Kuklińskiego wcielił się Marcin Dorociński. Żonę pułkownika, Hannę, zagrała Maja Ostaszewska. W pozostałych rolach wystąpili m.in.: amerykański aktor Patrick Wilson (jako agent CIA, oddelegowany do współpracy z Kuklińskim), Krzysztof Pieczyński (jako prof. Zbigniew Brzeziński, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego za prezydentury Jimmy'ego Cartera), Krzysztof Dracz (jako gen. Wojciech Jaruzelski), Oleg Maslennikow (jako naczelny dowódca sił zbrojnych Układu Warszawskiego marszałek Wiktor Kulikow) oraz Ireneusz Czop, Paweł Małaszyński, Mirosław Baka, Zbigniew Zamachowski i Krzysztof Globisz. Pasikowski wyreżyserował "Jacka Stronga" na podstawie własnego scenariusza. Zdjęcia kręcono w 2013 r. w Polsce, USA i Rosji.