Odsłonięto tablicę upamiętniającą Żołnierzy Niezłomnych

W przeddzień Narodowego Święta Niepodległości prezydent RP Andrzej Duda odsłonił w arkadach Grobu Nieznanego Żołnierza tablicę upamiętniającą Żołnierzy Wyklętych.

Tablicę poświęcił biskup polowy Józef Guzdek.

Odsłonięta dziś tablica jest drugą upamiętniającą żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego, umieszczoną przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Przywołano na niej dziewięć miejsc pamięci:

Puławy, Grajewo, Rembertów, Kielce, Radom, Radomsko, Zamość, Włodawa i Pułtusk. Na odsłoniętej tablicy znalazły się nazwy dziewięciu miejscowości, w których odbyły się bitwy i potyczki podziemia z NKWD, Armią Czerwoną, UB i Ludowym Wojskiem Polskim. Wśród nich m.in. akcja odbicia przez kpt. Antoniego "Szarego" Hedę więźniów z rąk funkcjonariuszy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Kielcach w 1945 roku. Wcześniej podobną tablicę odsłonięto 15 sierpnia podczas obchodów Święta Wojska Polskiego.

Uroczystość rozpoczęła się od odegrania Mazurka Dąbrowskiego i zmiany wart przy Grobie Nieznanego Żołnierza.

- Tablica, którą dzisiaj odsłaniamy, to tablica chwały, siły, skuteczności walki o niepodległość tych, których nazywany Żołnierzami Niezłomnymi, tych, których nazywamy Żołnierzami Wyklętymi przez wroga, ale nie przez naród, tych, których nazywamy słusznie żołnierzami Rzeczypospolitej - powiedział minister obrony narodowej Antoni Macierewicz.

Zdaniem szefa MON Żołnierze Niezłomni są doskonałym wzorem dla współczesnego wojska, zapowiedział, że poszczególne jednostki wojsk obrony terytorialnej będą przybierać imiona żołnierzy wyklętych. - Najwyższym naszym celem jest pamięć o nich kultywować. (…) Naszą dumą jest powiedzieć im - spełniamy wasz testament, czynimy Polskę silną, niepodległą, sprawiedliwą, taką, która przez jedność społeczną przywraca siłę narodu - podkreślił Minister Obrony Narodowej.

Zdaniem prezydenta RP Andrzeja Dudy dzisiejszy dzień jest dniem radosnym, "spełnienia wielkiego zobowiązania wobec bohaterów Ojczyzny - Żołnierzy Niezłomnych". Przypomniał, że w Narodowy Dzień Pamięci o Żołnierzach Wyklętych, został ustanowiony z inicjatywy prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Dodał, że przy Grobie Nieznanego Żołnierza brakowało tablic upamiętniających Żołnierzy Wyklętych. - Dziś chylimy czoła bohaterom polskiej niepodległości - powiedział Duda i podziękował wszystkim upamiętniającym Niezłomnych, m.in. organizatorom pogrzebów "Łupaszki", "Inki" oraz "Zagończyka", wymienił także zespół badaczy IPN, pracujący pod kierunkiem prof. Krzysztofa Szwagrzyka, zajmujący się ekshumacjami bohaterów niepodległościowego podziemia.

Prezydent podkreślił, że nowa tablica jest znakiem sukcesu i zwycięstw Żołnierzy Niezłomnych. - Zwycięstw wśród wielu bardzo znamiennych, bo to były zwycięstwa, które bezpośrednio służyły nie tylko sprawie niepodległej Rzeczypospolitej, ale służyły polskiemu społeczeństwu - powiedział.

Aktu odsłonięcia tablicy dokonali razem z prezydentem Dudą, szef BBN Paweł Soloch, minister Antoni Macierewicz oraz krewni żołnierzy niezłomnych: Adam Broński, syn kpt. Zdzisława Brońskiego, ps. "Uskok" oraz Cecylia Szumska, bratanica Romana Szymskiego ps. "Szczur".

Tablicę pobłogosławił biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek, towarzyszyli mu bp Jerzy Pańkowski, prawosławny ordynariusz Wojska Polskiego i bp Mirosław Wola, naczelny ewangelicki duszpasterz wojskowy.

Ordynariusz wojskowy wymienił miejsca, ofiary i walki Żołnierzy Niezłomnych upamiętnione na tablicy. - Boże, obdarz ich nagrodą życia wiecznego. Spraw, aby wyklęci i skazani na zapomnienie przez władze Polski Ludowej, cieszyli się pamięcią i szacunkiem kolejnych pokoleń Polaków. Miłosierny Boże, pomóż nam naśladować ich niezłomność i wytrwałość w walce ze złem oraz poświęcenie dla dobra naszej Ojczyzny -mówił bp Guzdek.

Idea budowy w Warszawie Grobu Nieznanego Żołnierza powstała w 1923 roku. Wcześniej, pamięć o bezimiennych ofiarach wojny uczcili Francuzi, składając pod Łukiem Tryumfalnym zwłoki jednego z tysięcy niezidentyfikowanych bojowników pod Verdun. W ślad za nimi poszły inne narody. 24 stycznia 1925 r. ówczesny minister spraw wojskowych gen. dyw. Władysław Sikorski przedstawił Radzie Ministrów wniosek w sprawie ustanowienia i budowy Grobu Nieznanego Żołnierza, proponując jego lokalizację w centralnym punkcie kolumnady Pałacu Saskiego. W arkadach spoczął nieznany z imienia i nazwiska żołnierz, jeden z obrońców Lwowa.

Obok trumny do niszy ustawiono 14 urn z ziemią z pobojowisk wytypowanych do losowania. Od tamtego czasu GNŻ stał się panteonem narodowej pamięci, miejscem składania kwiatów podczas uroczystości państwowych i wojskowych oraz oficjalnych wizyt zagraniczny delegacji wysokiego szczebla. Kolumnada Pałacu Saskiego została zniszczona w 1944 roku. Zachował się jednak fragment z Grobem Nieznanego Żołnierza.

Podczas swojej pierwszej pielgrzymki w Polsce, przy grobie modlił się papież Jan Paweł II. Złożył również swój podpis w Księdze Pamiątkowej GNŻ. Na filarach arkad znajduje się obecnie 20 tablic, uwzględniających oprócz szlaków bojowych miejsca martyrologii polskiego narodu od zesłań na Syberię, po tragedie w Katyniu, Charkowie i Miednoje, dwie z nich poświęcone są Marynarce Wojennej i Siłom Powietrznym, dwie Żołnierzom Wyklętym.