Premier Morawiecki: program "Czyste Powietrze" pochłonie ok. 130 mld zł, pilotaż obejmie 33 miasta w Polsce

Morawiecki zadeklarował podczas czwartkowej konferencji poprzedzającej podpisanie porozumienia ws. realizacji programu priorytetowego "Czyste Powietrze", że z problemem smogu rząd chce sobie poradzić w ciągu 5-10 lat.

Premier podkreślił, że program ma za zadanie "zastopować smog" i ma doprowadzić do tego, aby w ciągu 5-10 lat mieć w Polsce czystsze powietrze. Wyjaśnił, że na program będą się składać wielomiliardowe fundusze na rzecz termomodernizacji oraz podniesienia efektywności energetycznej naszych domostw. Będą to dotacje dla tych, których nie stać na termomodernizację, oraz ulgi - dodał.

"Ten program pochłonie ok. 130 mld zł" - zaznaczył szef rządu. Podkreślił, że w tym programie samorządy i administracja publiczna są dla rządu ważnym partnerem. "Zakończyliśmy konsultacje projektu wspierające termomodernizację budynków jednorodzinnych" - powiedział Morawiecki.

Przypomniał, że w konsultacjach brały udział 33 polskie miasta z listy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Lista ta obejmuje 50 miast najbardziej zanieczyszczonych substancjami szkodliwymi. Morawiecki zapowiedział, że w tych polskich miastach zostanie przeprowadzony pilotaż programu.

Zwrócił uwagę, że 22 maja Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy likwidujący akcyzę na gaz CNG i LNG, które używane są jako paliwa silnikowe. "To rozwiązanie ma na celu walkę ze smogiem komunikacyjnym" - dodał.

"Możemy walczyć ze smogiem skutecznie, z jego przyczynami, nie jest to zadanie na rok, dwa, a na wiele lat. Problemów, które narastały przez dziesięciolecia nie da się rozwiązać w parę chwil, ale rząd poważnie zajął się tymi problemami" - podkreślił premier.

Swój wkład w program będzie miało Ministerstwo Finansów. Obecna na konferencji minister Teresa Czerwińska zapowiedziała wprowadzenie ulgi podatkowej na termomodernizację. Jej zdaniem walka ze smogiem, walka o czyste powietrze wymaga nie tylko wielu działań, instrumentów, ale i też zachęt dla obywateli.

"Przygotowujemy w tej chwili rozwiązanie, które w podatku PIT, czyli w podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie przewidywało taką preferencję podatkową dla podatników, którzy rozliczają się według skali podatkowej, według stawki 19 proc., czy też dla tych, którzy płacą podatek ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych" - powiedziała Czerwińska.

Minister poinformowała, że ulga podatkowa będzie adresowana do tych, którzy "wcześniej nie korzystali z żadnych form pomocy państwa w rozwiązywaniu problemów związanych z termomodernizacją".

"Podatnik będzie mógł odliczyć wydatki związane z termomodernizacją budynków jednorodzinnych mieszkalnych od dochodu. Mówimy o termomodernizacji efektywnej, czyli takiej, która będzie zakończona przeprowadzonym audytem energetycznym" - zastrzegła.

Zgodnie z jej wyjaśnieniami, o ulgę będzie mógł ubiegać się podatnik, który jest właścicielem lub współwłaścicielem domu jednorodzinnego, a dochód na osobę w gospodarstwie przekracza 1600 zł (miesięczne - PAP). "Taki podatnik będzie mógł odliczyć od dochodu 20 proc. kosztów, wydatków poniesionych na termomodernizację budynku do wysokości 53 tys. zł. Aby zmobilizować podatników (...), przedsięwzięcie termomodernizacyjne będziemy rozliczać w czasie trzyletnim. W czasie trzech lat taką preferencję możemy wykorzystać" - poinformowała.

Wytłumaczyła, że koszty wydatków kwalifikowanych do ulgi zostaną skatalogowane w rozporządzeniu. Zdaniem szefowej MF z danych statystycznych wynika, że ulga mogłaby objąć blisko 2 mln domów w Polsce. "Do nich ta ulga jest adresowania. Ta preferencja będzie obowiązywała w przyszłym roku" - powiedziała. Minister wytłumaczyła, że oznacza to, iż ulgę będzie można wykazać w rozliczeniu za rok podatkowy 2019, czyli w 2020 r.

Czerwińska zapowiedziała, że resort finansów przygotowuje także rozwiązanie dla osób, które będą korzystały z dofinansowania z NFOŚiGW. "Nie będziemy tego traktować podatnikowi (dotacji - PAP) jako dochód" - dodała.

Minister środowiska Henryk Kowalczyk mówił, że oprócz ulgi podatkowej w ramach programu planowane są też dotacje, których wysokość będzie zależeć od poziomu dochodów. "Począwszy od 90 proc. kosztów kwalifikowanych do 40 proc. kosztów kwalifikowanych w zależności od poziomu dochodów na osobę w rodzinie" - powiedział Kowalczyk.

Podkreślił, że koszty kwalifikowane będą określone w rozporządzeniu i będą obejmowały kompleksowe rozwiązania. "Nie tylko wymiana źródła ogrzewania, bo to jest za mało (...), czyli związana z tym termomodernizacja polegająca na dociepleniu ścian, stropów, wymianie okien, drzwi i łącznie z tym wymiana źródła ogrzewania na czyste ogrzewanie" - wyjaśnił.

Według Kowalczyka, dzięki temu beneficjent będzie zużywał mniej energii, więc nawet jeżeli źródło energii, np. gaz będzie czasami "odrobinę" droższe, to łączny koszt ogrzewania będzie i tak niższy niż do tej pory.

Minister poinformował, że łączne koszty kwalifikowane określono na poziomie 53 tys. zł. Jednocześnie zapowiedział określenie maksymalnych cen jednostkowych poszczególnych inwestycji w ogrzewanie.

Program ma być realizowany przy pomocy NFOŚiGW oraz wojewódzkich FOŚiGW. "Przed nami ogromne zadanie, jest wiele milionów domów jednorodzinnych, które wymagają termomodernizacji, które będą podlegały temu programowi, które skorzystają albo z dotacji, albo z ulgi podatkowej. Szacujemy, że może to być nawet 3-4 mln domów jednorodzinnych" - powiedział.

Wyjaśnił, że chodzi o okres 10-12 lat, licząc z tzw. dwoma latami rozliczeniowymi.

Minister przyznał, że przed nami jest wielkie wyzwanie modernizacyjne. Dlatego Ministerstwo Środowiska przygotowuje kompleks szkoleń i informacji dla mieszkańców. "W każdej gminie chcemy przeprowadzić w tym roku szkolenie, precyzyjnie powiedzieć, gdzie można złożyć wniosek i jak składać, jak wyglądać powinien audyt energetyczny (...), jaka będzie procedura zawierania umów, przelewania środków finansowych itd." - poinformował szef resortu środowiska.

Pełnomocnik rządu odpowiedzialny za koordynację prac antysmogowego programu "Czyste powietrze" Piotr Woźny (przedstawiony przez rzecznika rządu Joannę Kopcińską, jako zastępca prezesa NFOŚiGW) ocenił, że mamy do czynienia z "absolutnie spektakularną historią", bowiem po raz pierwszy NFOŚiGW oraz szesnaście funduszy regionalnych wsparte potencjałem BOŚ będą zgodnie współpracować w obsłudze ogólnopolskiego program wsparcia domów jednorodzinnych w procesie termomodernizacji i wymiany wysokoemisyjnych źródeł ciepła.

Woźny przypomniał, że rząd 6 marca br. przyjął projekt dotyczący norm jakości paliw stałych. "Jesteśmy po pierwszym czytaniu tej ustawy (...), po skończeniu procesu notyfikacji w Komisji Europejskiej, co ma się stać 14 czerwca, jesteśmy gotowi do tego, żeby uchwalić tę ustawę w Sejmie, wydać potem rozporządzenie wykonawcze i ustanowić w Polsce wreszcie standardy jakościowe dla paliw stałych" - zapowiedział. Dodał, że 18 lat temu Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że jeżeli chcemy poprawić jakość powietrza, to musimy ustanowić standardy jakości paliw stałych.

"Jeśli notyfikacja ze strony Komisji Europejskiej przyjdzie pozytywna, to jeszcze w lipcu przyjmiemy bardzo ważne regulacje właśnie tym obszarze" - zapowiedział premier Morawiecki.