Prezydent: Stróża ma dla stulecia odzyskania niepodległości wymiar szczególny

Prezydent zainaugurował w Stróży (pow. limanowski, woj. małopolskie) Obchody 100-lecia Odzyskania Niepodległości, organizowane przez Instytut Pamięci Narodowej. Towarzyszyli mu prezes IPN Jarosław Szarek i minister edukacji Anna Zalewska.

Przed uroczystością prezydent złożył kwiaty pod tablicą upamiętniającą powstanie w 1913 r. w Stróży pierwszej na ziemiach polskich Oficerskiej Szkoły Strzeleckiej. Szkoła stanowiła zaplecze kadrowe dla przyszłych Legionów Polskich, a jednym z jej inicjatorów i wykładowców był Józef Piłsudski.

Tablicę upamiętniającą czyn strzelecki na ścianie gmachu Szkoły Oficerskiej odsłonięto w 1933 roku. Po zniszczeniu w okresie PRL-u tablica wróciła na ścianę w 1989 r. W budynku obecnie mieści się Szkoła Podstawowa im. Stanisława Wyspiańskiego w Stróży.

Wraz z prezesem IPN Jarosławem Szarkiem i minister edukacji Anną Zalewską prezydent odsłonił też pamiątkową fotografię, upamiętniającą rocznicę powstania szkoły.

Zainaugurował również ogólnopolski program edukacyjny "Akademia Niepodległości", którego celem jest upowszechnianie wiedzy historycznej oraz promowanie postaw obywatelskich opartych na patriotyzmie.

Jak mówił prezydent, Stróża ma dla stulecia odzyskania niepodległości wymiar szczególny. "Bo to tutaj, w tej wiosce, w tym budynku przed którym stoimy, powstała w 1913 roku, a więc 5 lat przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę, jeszcze przed rozpoczęciem pierwszej wojny światowej, Oficerska Szkoła Strzelecka Związku Walki Czynnej" - wyjaśnił.

"Szkoła, której komendantem był późniejszy marszałek Józef Piłsudski, szkoła, której dowódcą był Kazimierz Sosnkowski. To jest rzeczywiście absolutnie szczególne miejsce, bo można powiedzieć, że jesteśmy przed budynkiem, który był kolebką odzyskania niepodległości, to tutaj uczyli się ci, którzy później stanowili korpus oficerski Pierwszej Kompanii Kadrowej, stanowili elitę polskiej armii broniącej nas przed bolszewicką nawałą, elitę II Rzeczypospolitej" - powiedział prezydent.

Andrzej Duda wyraził zadowolenie z faktu, że obchody 100-lecia odzyskania niepodległości odbywają się "nie tylko w wielkich miastach (…), ale także we wszystkich polskich miastach, miasteczkach, wioskach - wszędzie tam, gdzie jesteśmy w stanie to upamiętnić". Jak wskazał, "są miejsca, gdzie ta pamięć ma szczególny wyraz dla tamtego dzieła odrodzenia, z uwagi na swój historyczny kontekst".

"Dziękuję, że jesteście tutaj, że pamiętacie i chciałem powiedzieć, że chociaż ci oficerowie II RP już nie żyją, chociaż nie byli stąd, (…) to wy także macie tu na miejscu swoich bohaterów niepodległości - a tymi bohaterami są ci, którzy przechowali pamięć o tamtych wydarzeniach" - powiedział Andrzej Duda. Jako przykład podał mieszkańców Stróży, którzy ocalili i przechowali tablicę z 1933 r., usuniętą w czasach komunizmu. "Pamiętajcie o nich" - zaapelował.

Prezydent powiedział również, że inaugurowany w Stróży program "Akademia Niepodległości" "będzie takim poszukiwaniem przez młodzież śladów swojej historii, tego stulecia odzyskania niepodległości". Dzięki temu programowi, dzięki wsparciu ministerstwa i badaniom IPN bardzo wielu bohaterów tego stulecia niepodległości zostanie przypomnianych, stanie się powodem do dumy - dla nas, dla społeczności lokalnych. Będzie odzyskaniem pamięci, tak przecież dla nas bardzo ważnym" - podkreślił prezydent Duda. Jak poinformował, program obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości jest obliczony na kilka lat.

O roli Stróży i szkoły oficerskiej mówiła także minister edukacji Anna Zalewska. "Jestem onieśmielona tym miejscem. Ta mała wielka szkoła to przecież cała historia niepodległej Rzeczypospolitej - to nazwiska, życiorysy, ale również wasza zasługa pilnowania pamięci" - powiedziała podczas sobotnich obchodów minister.

Przypomniała, że rok szkolny 2017/2018 został ogłoszony przez ministerstwo "jako rok dedykowany Niepodległej - Dla Niepodległej - bo tak brzmi temat przewodni tego roku szkolnego". "Od kwietnia 2018 roku szkołom dedykujemy najprzeróżniejsze pomysły, rozwiązania; będziemy szukać (...) pomysłów, które będą wspomnieniem, przypomnieniem, szukaniem historii, ale również będą spektaklem, widowiskiem czy konkursem" - mówiła Anna Zalewska.

Dodała, że "nawet Rada Ministrów, podejmując uchwałę o szerokopasmowym internecie, nazwała tę uchwałę, która już się realizuje, +100 Mega na 100-lecie+".

Zdaniem minister Zalewskiej jest to potrzebne, "żebyśmy pokazali całemu światu, że budowanie cywilizacji, rewolucji 4.0, zmieniającego się świata będzie prawdziwe tylko wtedy, kiedy będzie się pamiętało o przeszłości, kiedy będzie się budowało wzajemne relacje, wspólną historię".

"Dzisiaj cała Polska patrzy na was, przeszliście do historii" - mówił z kolei do mieszkańców Stróży i gminy Dobra szef IPN Jarosław Szarek. "To dzięki waszym przodkom, którzy 100 lat temu ugościli tutaj na kilka tygodni kilkudziesięciu mężczyzn w stalowo-błękitnych mundurach połączonych marzeniem, żeby po ponad wiekowej niewoli znów była niepodległa Polska" - wyjaśnił.

Jarosław Szarek zaznaczył jednocześnie, że takich miejsc jak Stróża jest więcej i trzeba je odkryć. "IPN chce pokazać tę międzypokoleniową więź, to zmaganie o wolną i niepodległą Polskę. Liczymy na młode pokolenie, na harcerzy, na uczniów" - podkreślił.

Szarek poinformował też, że od poniedziałku IPN rozpocznie Akademię Niepodległości w miastach powiatowych. "Chcemy przypomnieć o tej wielkiej tradycji, tych zmaganiach; chcemy wydobyć tych bohaterów" - mówił.

Według założeń programu, w różnych miastach Polski odbędą się prelekcje, które poprowadzą m.in. historycy z IPN. Przypomną w nich polską drogę do odzyskania niepodległości, szlaki bojowe żołnierzy, udział polskich dyplomatów na Konferencji Wersalskiej oraz walki o granice II Rzeczypospolitej, toczące się do 1922 r. Przedstawione tez zostaną sylwetki "ojców niepodległości", którzy walczyli o "sprawę polską", jak Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski, Wojciech Korfanty, Józef Haller, Ignacy Daszyński czy Wincenty Witos.

Projekt "Akademia Niepodległości" potrwa do połowy 2021 roku i zakończy się wręczeniem dyplomów ukończenia całego cyklu.

Wśród inicjatyw IPN w związku z obchodami jubileuszu 100-lecia niepodległości Polski, jest też konkurs "Niezwyciężeni 1918-2018. Pokolenia Niepodległej", który ma na celu zainspirowanie młodzieży szkolnej do poszukiwań w swoich miejscowościach i środowiskach osób zasłużonych w walce o niepodległość oraz odkrywania ich historii. W tym celu IPN stworzył bazę osób odznaczonych Krzyżem Niepodległości do 1939 r., która dostępna będzie w internecie.

Prezydent RP sprawuje patronat honorowy nad obchodami 100-lecia Odzyskania Niepodległości organizowanymi przez IPN.

Podczas uroczystości w Stróży prezydent Andrzej Duda obejrzał wystawę plenerową "Ojcowie Niepodległości", przygotowaną przez szczeciński oddział IPN. Rozmawiał także z mieszkańcami.

W Szkole Podstawowej im. Stanisława Wyspiańskiego w Stróży w klasach I-III uczy się obecnie 32 uczniów; do przedszkola uczęszcza 21 dzieci. Jak poinformowała dyrektor szkoły Dorota Spyrka, szkoła istnieje od 1910 r., a od 1920 mieści się w budynku dawnej Szkoły Strzeleckiej.