"Stanęliście do nierównej walki o swoje miasto"

W 72. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego na pl. Piłsudskiego rozpoczęła się w poniedziałek w południe uroczysta zmiana posterunku honorowego przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Obecni są przedstawiciele władz, kombatanci i mieszkańcy miasta.

W uroczystości udział biorą m.in. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, wiceminister obrony narodowej Bartosz Kownacki, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Paweł Soloch, wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska i prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz.

"Stanęliście do nierównej walki o swoje miasto, o prawo do godnego życia, o prawo do własnej samorządności. Warszawa po raz kolejny potrzebowała swoich najlepszych synów, a wy młodzi chłopcy i dziewczęta odpowiedzieliście na te wezwanie. 63 dni bohaterskich zmagań o każdą dzielnicę, o każdą ulicę, o każdy budynek wymagało największej ofiary" - tymi słowami prezydent stolicy zwróciła się do obecnych na uroczystości powstańców.

Zaznaczyła, że 1 sierpnia - rocznica wybuchu powstania warszawskiego - to święto miasta, a jednocześnie to najboleśniejsze święto miasta. "Wspominamy, bowiem wydarzenia, które zmieniły Warszawę, jej mieszkańców, zmieniły też i ukształtowały najnowszą historię, stały się symbolem pozwalającym przetrwać przyszłe i trudne czasy" - powiedziała.

"Spotykamy się w szczególnym miejscu. Niech te kwiaty i wieńce, złożone za moment przed Grobem Nieznanego Żołnierza, będą świadectwem i sygnałem dla świata: stolica wolnej Polski czci swoich bohaterów i zawsze będzie pamiętać, co im zawdzięcza" - podkreśliła Gronkiewicz-Waltz.

Powstanie warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. Jego militarnym celem było wyzwolenie stolicy spod brutalnej niemieckiej okupacji.

1 sierpnia 1944 roku do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Jednak zaledwie co czwarty z nich liczyć mógł na to, że rozpocznie ją z bronią w ręku.

Powstanie, planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które po powstaniu zostało niemal całkowicie spalone i zburzone. Specjalne oddziały niemieckie, używając dynamitu i ciężkiego sprzętu, jeszcze przez ponad trzy miesiące metodycznie niszczyły resztki ocalałej zabudowy.