Putin - z premiera na prezydenta po raz drugi

Premier Rosji Władimir Putin po raz drugi w swej karierze ruszy w niedzielę na wybory prezydenckie ze stanowiska premiera. Po raz pierwszy premierem został w sierpniu roku 1999 za prezydentury Borysa Jelcyna, który Putina upatrzył sobie na następcę.

Od tamtego czasu Putin nie zszedł ani razu z rosyjskiej sceny politycznej, i mimo że ostatnio stracił na popularności, pozostaje faworytem wyborów, które - jak wynika z sondaży - może wygrać już w pierwszej turze.

Po raz pierwszy przeciętny Rosjanin dowiedział się o Putinie na początku lat 90., gdy po wystąpieniu z KGB w roku 1991 został on doradcą demokratycznego burmistrza Petersburga Anatolija Sobczaka. Szybko zasłużył sobie na miano szarej eminencji w petersburskim magistracie, zyskując coraz większy wpływ na lokalną administrację.

W połowie lat 90. Putin publicznie przyznał, że w ZSRR służył w służbach specjalnych, w tym w latach 1985-90 jako szpieg w NRD. Wyznanie to nie wpłynęło na jego przyjazne stosunki z Sobczakiem. - To nie człowiek KGB, to mój uczeń - mówił wtedy burmistrz Petersburga. Po porażce Sobczaka w wyborach w 1996 roku Putin przeprowadził się do Moskwy, gdzie pracował w administracji prezydenckiej Jelcyna.

W roku 1998 roku Putin został szefem Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB) - następczyni KGB. W marcu roku 1999 został sekretarzem Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Nominację na to stanowisko w Rosji oceniono jako dowód uznania Jelcyna dla okazywanej przez Putina lojalności i skuteczności jego pracy.

W sierpniu 1999 roku Putin stanął na czele rządu. Niedługo potem Jelcyn ogłosił, że ustępuje z urzędu i na swojego następcę wyznacza Putina. W orędziu do narodu Jelcyn określił Putina mianem człowieka, który będzie w stanie skonsolidować rosyjskie społeczeństwo i kontynuować reformy.

Najważniejszą sprawą były wówczas działania w separatystycznej Czeczenii. Twarda polityka wobec tej republiki przysporzyła popularności Putinowi.

W marcu 2000 roku Putin w pierwszej turze wygrał wybory prezydenckie, uzyskując 52,94 proc. głosów. Sukces ten powtórzył w marcu 2004 roku - poparło go wtedy ponad 71,31 proc. wyborców.

Putin zapewniał, że Rosja pozostanie państwem demokratycznym, a jej społeczeństwo będzie się cieszyło swobodami obywatelskimi. Deklarował kontynuowanie reform rynkowych i obiecywał, że Rosja będzie otwarta na świat. Nie wykluczał nawet przystąpienia swego kraju do NATO. Większość tych obietnic pozostała na papierze. Choć formalnie Putin nigdy nie wyrzekł się demokratycznej i wolnorynkowej retoryki, jego postępowanie temu przeczyło. Bardzo szybko zaprowadził w Rosji rządy autorytarne.

Niemniej w polityce zagranicznej udało mu się wzmocnić stosunki z UE i USA, przygotować Rosję do członkostwa w Światowej Organizacji Handlu. Pod rządami Putina wyraźnie poprawiła się sytuacja gospodarcza Rosji, co przełożyło się na sytuację materialną Rosjan. Zdaniem ekonomistów jest to jednak głównie zasługa dobrej koniunktury na światowych rynkach paliwowych.

W czasie jego prezydentury Rosja przeżyła trzy poważne kryzysy, których skutki odczuwa do dziś: zatonięcie okrętu podwodnego Kursk w sierpniu 2000 roku oraz ataki kaukaskich terrorystów na Teatr na Dubrowce w Moskwie w październiku 2002 roku i na szkołę podstawową w Biesłanie w Osetii Północnej we wrześniu 2004 roku.

W grudniu 2007 roku Putin poprowadził Jedną Rosję do triumfu w wyborach do Dumy: zdobyła 315 z 450 mandatów, czyli większość konstytucyjną. W kwietniu 2008 roku został szefem tej partii, choć formalnie do niej nie wstąpił.

Nie mogąc po raz trzeci z rzędu ubiegać się o najwyższe stanowisko w państwie na wyborach prezydenckich w roku 2008 Putin poparł kandydaturę Dmitrija Miedwiediewa. Putin szukał na następcę człowieka, który zagwarantuje mu bezpieczeństwo i polityczne wpływy także po odejściu z Kremla. Przede wszystkim jednak szukał człowieka, który go nie zdradzi. Tak jak on nie zdradził tych, którym zawdzięczał swoją polityczną karierę - Anatolija Sobczaka i Borysa Jelcyna.

Miedwiediew otrzymał 70,28 proc. głosów, Putin został premierem. Tę strukturę władzy media nazywały tandemem. Analitycy sugerowali, że Miedwiediew jedynie zastępuje Putina, który zechce powrócić w roku 2012 na Kreml.

We wrześniu 2011 roku Miedwiediew zaproponował, aby Putin kandydował w wyborach prezydenckich w marcu 2012 roku. Ten z kolei wystąpił z inicjatywą, aby po przyszłorocznych wyborach Miedwiediew stanął na czele nowego rządu. Poinformowali o tym z trybuny 12. zjazdu partii Jedna Rosja, który zatwierdzał listy kandydatów partii na grudniowe wybory do Dumy Państwowej, niższej izby parlamentu. Partia ta zdobyła na wyborach 49,32 proc. głosów. Wkrótce po tym w Moskwie i innych miastach odbyły się wielotysięczne manifestacje przeciwko fałszowaniu wyników wyborów na rzecz partii rządzącej.

Władimir Putin urodził się 7 października 1952 roku w ówczesnym Leningradzie. W 1975 roku ukończył wydział prawa na Uniwersytecie Leningradzkim i w tym samym roku rozpoczął służbę w miejscowym KGB. W czasie studiów wstąpił do Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i pozostał w niej do czasu jej delegalizacji w 1991 roku. Jest żonaty, ma dwie córki - Marię urodzoną 1985 roku i Jekatierinę urodzoną w roku 1986.

Putin nie stroni od prezentowania swego wizerunku "silnego mężczyzny" a to za sterami samolotu czy w okręcie podwodnym, a to podczas nurkowania. Ale też podkreśla swe zaangażowanie w ochronę przyrody i miłość do zwierząt, w tym do labradorki Koni. Hobby Putina to sport, ma czarny pas w judo.

Putin mówi płynnie po niemiecku. Już jako prezydent zaczął się uczyć angielskiego i wielokrotnie był słyszany w nieformalnych rozmowach z politykami, dla których angielski jest językiem ojczystym. W rozmowach formalnych korzysta jednak z usług tłumaczy.

Putin jest znany z ciętego, a nierzadko nawet z szokującego języka, a także z tego, że nie nadużywa alkoholu.

Wszystkie liczące się w Rosji pracownie socjologiczne, w tym niezależne od władz Centrum Analityczne Jurija Lewady, zgodnie prognozują, że Putin wygra niedzielne wybory prezydenckie już w pierwszej turze.