Burza wokół reklamy św. Mikołaja pijącego piwo. Będzie zawiadomienie do prokuratury

Dyrektor Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, dr n. med. Bogusława Bukowska, poinformowała o zamiarze złożenia zawiadomienia do prokuratury w związku z bożonarodzeniową reklamą piwa, w której pojawia się postać św. Mikołaja. Według jej oceny spot ten narusza zarówno obowiązujące normy obyczajowe, jak i przepisy prawa, a dodatkowo utrwala wzorce sprzyjające oswajaniu dzieci z alkoholem.

Kontrowersyjny spot z udziałem św. Mikołaja

W reklamie emitowanej od początku grudnia aktor Tomasz Karolak odgrywa rolę św. Mikołaja, który ustawia pod choinką butelki piwa i sam po nie sięga, mówiąc: "pierwszy raz w życiu mam ochotę pobawić się prezentami, co je sam przyniosłem". Dr Bukowska zaznacza, że sięganie po symbole świąteczne oraz postacie szczególnie istotne dla dzieci w przekazach promujących alkohol jest wyjątkowo niebezpieczne, ponieważ najmłodsi są bardzo podatni na tego rodzaju treści.

Społeczne skutki nadużywania alkoholu

Szefowa KCPU przypomina, że w Polsce około milion dzieci doświadcza konsekwencji problemów alkoholowych swoich rodziców, często stykając się z przemocą oraz trwałymi urazami psychicznymi. Jej zdaniem przedstawianie św. Mikołaja jako osoby, która przynosi alkohol i sama go spożywa, należy uznać za działanie nieetyczne oraz nieodpowiedzialne społecznie.

- W reklamie Mikołaj przynosi w prezencie alkohol i - proszę zauważyć - sam ten alkohol pije, świetnie się po nim czując. Dziecko nie ma rozwiniętego krytycyzmu, autorefleksji i umiejętności właściwej analizy sytuacji - w nim taki komunikat kształtuje przekonanie, że alkohol jest świetny na każdą okazję, w tym nieodzowny w trakcie Świąt Bożego Narodzenia. (...) To promowanie kultury picia od najmłodszych lat - powiedziała Bukowska.

Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości reklama piwa w Polsce jest dopuszczalna, jednak nie może być kierowana do osób niepełnoletnich ani budować skojarzeń z relaksem, sukcesem czy edukacją. W opinii dr Bukowskiej świąteczna reklama nie spełnia tych wymogów i stoi w sprzeczności z obowiązującymi regulacjami.

Stanowisko właściciela marki piwa

Spółka Van Pur SA, będąca właścicielem reklamowanej marki, przekazała Polskiej Agencji Prasowej swoje stanowisko. Poinformowała, że "spot reklamowy pozytywnie przeszedł standardowy proces kolaudacji w stacjach TV przed dopuszczeniem do emisji, nie budząc zastrzeżeń natury etycznej lub prawnej".

Firma zaznaczyła również, że "intencją marki Łomża nie było i nie jest promowanie się poprzez wywoływanie kontrowersji". Podkreślono, że "kampania z udziałem Tomasza Karolaka została przygotowana z myślą o pełnoletnich odbiorcach, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa", a "telewizyjne spoty były emitowane wyłącznie w paśmie wieczornym, nieprzeznaczonym dla widzów małoletnich".

"W reklamie świadomie wykorzystano konwencję postaci w stylu »bad Santa« (zły Mikołaj - red.), której znaczenie i forma są czytelne dla dorosłych odbiorców" - wskazała firma. "Reklama w żaden sposób nie sugeruje, że wykreowany przez Tomasza Karolaka bohater nadużył alkoholu" - dodano.

Reakcja KRRiT i decyzje nadawców

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji rozpoczęła postępowanie kontrolne w sprawie reklamy oraz wezwała nadawców do natychmiastowego wstrzymania jej emisji. Do KRRiT trafiło ponad 20 skarg od widzów, którzy zwracali uwagę na naruszenie tradycyjnych wartości oraz nieuprawnione wykorzystanie wizerunku św. Mikołaja. Skargę złożyła także wicemarszałek Senatu Magdalena Biejat, apelując o przeciwdziałanie "patoreklamom alkoholu". Telewizja Polska poinformowała PAP, że zdecydowała się zaprzestać emisji tego spotu.

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2024 roku średnie spożycie alkoholu w Polsce osiągnęło poziom 8,8 litra czystego alkoholu na jednego mieszkańca. Odpowiada to około 320 butelkom piwa, 106 butelkom wina lub 44 półlitrowym butelkom wódki.

Źródło: rmf24.pl / tk