Agileusz

Imię rzymskie (cognomen) utworzone od podstawowego imienia Agile / Agel- pochodzącego z greki. Greckie Agel- znaczy 'gromada, towarzystwo, klub, trzoda, zgraja, banda'. W użyciu było też inne cognomen tego samego pochodzenia, tj. Agelius.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Agileus, Agileius.

Agileusz był męczennikiem afrykańskim, który śmierć poniósł w Kartaginie, zapewne tuż przed wydaniem edyktu mediolańskiego, a w dniu 25 stycznia. Kościoły afrykańskie otoczyły go czcią szczególną. W Kartaginie rychło wzniesiono bazylikę pod jego wezwaniem. W niej może Augustyn wygłosił kazanie per natalem sancti Agilei. W niej też po latach wygnania triumfalnie święcono powrót Fulgencjusza z Ruspe i innych biskupów. W r. 601 Grzegorz Wielki dziękował arcybiskupowi Kartaginy za przysłanie mu relikwii -błogosławionego męczennika Agilegiusa-.