Brendan

Jest to angielska forma imienia celtyckiego, wywodzącego się z walijskiego breenhin 'książę'. Forma angielska powstała na podstawie łacińskiego Brendanus, Brandanus.

W Polsce nie występuje.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Brendanus, Brandanus.

Święci irlandzcy, znani pod tym imieniem, spowici są, jak inni, w szaty bogatych legend. Tym razem są jednak mniej liczni i lepiej rozpoznani. Przedstawiamy obydwóch:

Brendan (Brénainn), opat z Biror. Żył w VII stuleciu. Dla odróżnienia od drugiego Brendana zwano go nieraz Brendanem Starszym. Formację ascetyczną zawdzięczał św. Finianowi z Cluain-Iraird. Potem stał się założycielem i pierwszym opatem w Biror (Birra, Birr). Brał udział w synodzie w Mag Lena (629-630), który starał się uzgodnić sporną sprawę święcenia Wielkanocy. Zmarł około r. 656. Adamnan opowiada, że św. Kolumcill, przyjaciel Brendana, widział, jak jego dusza ulatywała do nieba. Wspomnienie przypada 29 listopada.

Brendan Żeglarz (Brénainn Cluana Ferta, z Clonfert) jest jedną z najbardziej sławnych postaci hagiografii średniowiecza. Pochodził z południowo-zachodniej części Irlandii. Był założycielem sławnego opactwa w Clonfert, w hrabstwie Galway. Przypisywano mu później także inne fundacje, ale chodziło może o kościoły, które opatrzono jego patronatem. Zmarł w r. 577 lub 583. Kult rozszerzył się szybko. Tu i ówdzie był tak intensywny, że dawał okazję do tego, by sądzić, że święty był ziomkiem, a tym samym, by zakładać istnienie wielu Brendanów. Oddziaływał zarazem na wyobraźnię. Powstała dzięki temu bogata literatura, zgrupowana wokół Navigatio sancti Brendani (BHL 1436). Wedle niej, święty wiele podróżował, i zawsze pośród przedziwnych przygód. Poodwiedzał wtedy wielu innych świętych: Itę, którą wychowywał; Eryka, którego ochrzcił i wyświęcił; Brygidę, którą razem ze św. Gildasem wizytował, itd. Był też w Bretanii, gdzie wybudował wiele kościołów. W rzeczy samej odbył może podróż na jedną z wysepek położonych u wschodnich brzegów Szkocji, to zaś rychło skojarzyło jego postać z bohaterami Imram-sagas, opowieściami żeglarskimi. Sama Navigatio sięga co najmniej początków X w., ale jest wysoce prawdopodobne, że powstała wcześniej. Przerabiano ją i tłumaczono na normandzki, starofrancuski, staroangielski, prowansalski, flamandzki, niemiecki, włoski i norweski. Długo wpływała na kształtowanie się pojęć geograficznych. Jeszcze dziś odkrycie Ameryki niektórzy chcieliby przypisywać podróżom św. Brendana. Jego kult na tym nie tracił, raczej zyskiwał. Szerzył się do tego stopnia, że w średniowieczu Brendan był niewątpliwie najbardziej znanym ze świętych irlandzkich. Jego wspomnienie przypadało 16 maja.