Charytyna

Jest to imię żeńskie wywodzące się z greckich kręgów chrześcijańskich. Z gramatycznego punktu widzenia forma imienia Charitín- jest rzeczownikiem pochodnym od rzeczownika cháris 'piękno, radość, łaska'.

W Polsce imię jest nieznane, popularne natomiast na Rusi.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Charitina, gr. Charitín-, fr. Charitine, ros. Charitina, ukr. Charytyna, wł. Caritina.

Święte tego imienia wspominane są w martyrologiach stosunkowo często. Ale większość tych wzmianek odnosi się do postaci trudnej do zidentyfikowania: miała być córką bądź apostoła Filipa, bądź też drugiego Filipa znanego z Dziejów Apostolskich, lub wreszcie krewną albo uczennicą któregoś z nich. I jakkolwiek wiadomość o córkach apostoła znajdujemy w Historii kościelnej Euzebiusza (III, 31), nie sposób ustalić, jaki był rodzaj i miejsce śmierci Charytyny, a także - jaka właściwie była geneza jej kultu. Rzecz cała wyraźnie zakrawa na legendę, względnie pochodzi z apokryficznej twórczości, która oplotła dzieje apostolskie. Dlatego też postacią tą nie będziemy się zajmować, nieco natomiast uwagi poświęcimy drugiej, niewątpliwie historycznej Charytynie.

Charytyna, męczennica z Korykos w Cylicji (dziś Korghoz w Turcji). Jej męczeństwo opisane jest w Passio, która nie przedstawia wielkiej wartości; wiadomo jednak równocześnie, że w martyrologiach streszczony jest inny opis, bardziej wiarygodny. Wiemy stąd, że śmierć za wiarę poniosła w czasie prześladowania za Dioklecjana, a więc na początku IV stulecia. Poddana była rozmaitym udrękom i torturom: obcięto jej włosy, wybito zęby, połamano nogi i ręce. Synaksaria wspominały ją 15 i 20 stycznia, ale przewagę nad tymi datami posiada, jako najbardziej prawdopodobny dies natalis męczennicy, dzień 5 października i w tym właśnie dniu wzmiankę poświęca jej Martyrologium Rzymskie. Ogłoszono niedawno nie wydaną dotąd łacińską wersję jej Passio, wszystko zaś - fakt męczeństwa, oznaki wczesnego kultu - potwierdzenie znalazło w inskrypcjach, odkrytych w latach dwudziestych przez archeologów amerykańskich.