Dozyteusz

Jest to dwuczłonowe imię pochodzenia greckiego, złożone z elementów: dósis 'dar' i theós 'bóg, boży'. Można je zestawić z innym imieniem greckim, a mianowicie Theodósios, ale nie można z całą pewnością twierdzić, że forma Dosítheos powstała z Theodósios przez odwrócenie członów. Odwracanie członów było szeroko stosowane w imiennictwie greckim, przy czym człony mogły zachowywać swą postać w obydwu formach lub ulegać zmianom w obrębie kategorii morfologicznych. Tego typu imiona znane są i w polskiej antroponimii, np. Sławo-mir: Miro-sław; Bogu- -chwał: Chwali-bóg itp.

W piśmiennictwie polskim brak poświadczeń tego imienia. Są natomiast w Kościele wschodnim. W XVII w. mołdawski metropolita Dosofej przetłumaczył na język rumuński Psałterz Kochanowskiego. Częściej występować mogło w zgromadzeniach zakonnych (w tych, w których był zwyczaj przyjmowania nowych imion).

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Dositheus, gr. Dosítheos.

Dozyteusz Palestyński. Był mnichem, uczniem Doroteusza z Gazy. Wychowywał się podobno wśród wygód i dostatków, mało myśląc o wierze. Pewnego razu zasłyszał jednak, jak mówiono o Jerozolimie, i zapragnął tam pojechać. W Getsemani ujrzał obraz przedstawiający piekło. Jakaś tajemnicza dama objaśniła mu wszystko i wytyczyła drogę, na której tego nieszczęścia może uniknąć. Był to program życia mniszego. By go zrealizować, udał się do klasztoru założonego przez św. Doroteusza i poddał się jego surowemu kierownictwu. Żył niedługo. Postać Dozyteusza upamiętnił w swych pouczeniach duchowych jego mistrz i przełożony. Na wspomnienie bardzo późno zaczęto wyznaczać 23 lutego.