Erazm

Imię pochodzenia greckiego - Erasmós 'godny miłości' (por. éromai 'kocham', eros 'miłość'). U nas poświadczone od XIV wieku jako Erazm (1361) i z H- protetycznym jako Herazm (1439). Znamy je jako należące do wielkiego humanisty niderlandzkiego Erazma z Rotterdamu (1467-1536). W Polsce nosili je m.in. Erazm Ciołek (1474-1522), biskup płocki, dyplomata i poeta; Erazm z Zakroczymia (XVI w.); Erazm Otwinowski (XVI w.), poeta i działacz ariański; oraz Erazm Józef Jerzmanowski (1844-1909), uczestnik powstania styczniowego.

Od tego imienia pochodzą u nas nazwiska: Erazm i Rozmus.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Erasmus, ang. Elmo, Erasmus, cz. Erazim, Erazmus, fr. Érasme, Elme, hiszp., wł. Erasmo, hol. Erasmus, Asmus, Rasmus, niem. Erasmus, ros. Erazm, węg. Erazmus, Ermó, Rázmán, Rózmán, Razmus, Rézmán.

Co najmniej trzech Erazmów wymieniają martyrologia. Dwaj z nich są tam ledwo wspomniani. Kilka słów poświęcimy więc wyłącznie trzeciemu, który był czczony dość intensywnie i na rozległych terenach.

Erazm, biskup Formio. Wedle legendarnej Passio był najpierw biskupem w Syrii. Za Dioklecjana został aresztowany i poddany wyszukanym torturom. Uwolnił go anioł, który też przeniósł go na przepowiadanie Ewangelii do Sirmium w Illyricum. Aresztowano go tam po raz wtóry i znów poddano torturom. Potem znalazł się w Kampanii. Zmarł w Formio. Chcieli niektórzy, aby otwierał listę tamtejszych biskupów. W każdym razie za Grzegorza Wielkiego otaczała go już cześć szczególna. Wystarczy wspomnieć, że w okolicach Neapolu istniały wówczas dwa klasztory szczycące się jego patronatem. Relikwie w w. IX przeniesiono do Gaety. W w. XIII lub XIV zaliczono go w poczet czternastu wspomożycieli. W krajach śródziemnomorskich uważano za patrona marynarzy i przedstawiano z kołowrotem do nawijania lin. Miało to przypominać męki, które zniósł: otwarto mu ponoć jamę brzuszną i wyciągano wnętrzności. W krajach germańskich uchodził także za patrona górników. Wspomnienie przypadało 2 czerwca.