Eufrazja

Imię greckie, złożone z elementów: eu- 'dobry' i -phrasis 'słowo, wyrażanie się' lub -praxis 'działanie, praktyka'. Całość można interpretować jako 'niewiasta dobrze wyrażająca się, dobrze życząca' lub 'dobrze działająca'.

W Polsce znane od w. XIII w formach: Eufrazyja, Eufrozyja, Eufraksja i w spieszczeniu Eufroszka (1293).

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Euphrasia, Eupraxia, gr. Euphrásia, Eupráxia, fr. Euphrasie, ros. Ewfrasija.

Martyrologia wymieniają pięć świętych niewiast tego imienia. Znów trudno jednak ustalić: są to wzmianki o postaciach odrębnych czy też ślady kultu tych samych świętych, przeniesionego jednak w inne odległe miejsca i tam rozumianego później jako kult lokalny- Tutaj wystarczy krótko wspomnieć jedną, także zresztą mieszaną z innymi.

Eufrazja z Tebaidy. W Martyrologium Rzymskim wspomina się ją pod dniem 13 marca, natomiast w synaksariach greckich, które nieraz nadają jej tytuł męczennicy, pod dniami 14 marca lub 24 czy 25 lipca. Wedle legendarnej Vita urodziła się około r. 380 jako córka zarządcy Licji. Po śmierci ojca wyjechała z matką do dóbr rodzinnych w Tebaidzie i tam wcześnie poznała ośrodki mnisze. Wkrótce sama zdecydowała się zostać mniszką, a jako taka zasłynęła z surowości i cierpliwości. Zmarła w trzydziestym roku życia. Zastanawiano się, czy nie należy jej utożsamiać ze św. Eufrozyną z Aleksandrii. Zresztą dotąd nie przebadano wszystkich wersji żywotów, które o niej mówią. O rozległości kultu świadczy m.in. Żywot nabożny Panny Eufraksyjej w wersji staropolskiej.