Finden

To imię pochodzenia celtyckiego (irlandzkiego), odpowiadające walijskiemu Guendolen o znaczeniu 'mały ogień'. Trudno jednak rozstrzygnąć jednoznacznie jego etymologię, ponieważ podobnie brzmiące imiona irlandzkie w piśmiennictwie są często ze sobą mylone.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Findenus, Uinnianus, ang. Finden, Fintan, Fiontan, Findach.

O kłopotach z identyfikacją i rozróżnianiem świętych irlandzkich mówiliśmy kilkakrotnie, także pod hasłami zamieszczonymi powyżej. Findenów można w irlandzkich zapisach odnaleźć wielu. Byli to biskupi lub opaci, którzy często otaczani byli jakąś lokalną czcią, ale z mgły zamierzchłych czasów ledwo się wyłaniają. Dwie postacie zarysowują się wyraziściej: Finden z Cluain Iraird oraz Finden z Mac Bile. Kilka słów poświęcimy tu pierwszemu.

Finden z Cluain Iraird. Jego genealogiom, sporządzanym w średniowieczu, zawierzać nie możemy; wydaje się być jednak wysoce prawdopodobne, że przez swych rodziców pochodził z Ulsteru i z Leincesteru. Przez jakiś czas miał przebywać w Walii i być w kontakcie z trzema mnichami: Dawidem, Gildasem oraz Kadokiem, nie jest to jednak pewne. Po powrocie założył najpierw jakieś oratorium, potem magnum monasterium w Clonard. Ono to na długo stało się pepinierą monastycyzmu irlandzkiego. Wyszło stamtąd wielu wybitnych opatów, którzy w kraju odegrali role poważne, przysłaniające nieraz powagę biskupów. Poprzez kontakty z ośrodkami w Walii sięgał do tradycji leryneńskich. Findenowi przypisuje się też na ogół redakcję pierwszego ze znanych poenitentialia irlandzkich. Autor zwie w nim siebie Uinnianus. Umrzeć miał ofiarowując swe życie za lud Irlandii, nękany żółtą zarazą. Jako daty śmierci wyznacza się koniekturalnie rozmaite lata na przestrzeni okresu 548-552. Szczątki przez wieki czczono w Clonard. W oficjach tytułowano go biskupem i wyznawcą, wspominano zaś 12 grudnia.