Gebhard

Imię złożone pochodzenia germańskiego. W części pierwszej występuje element geb- (od geben 'dać, dawać, ofiarowywać'), a w drugiej -hard / -hart 'mocny, silny, odważny, trwały'.

W Polsce notowane od XIII w. w formach: Gebhard (1244), Gebard (1208), Gebehard (1139), Gebherd.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Gebhardus, fr. Gebhard, niem. Gebhardt, Gebhart, wł. Gebardo.

Pośród wielu wybitnych mężów średniowiecznego Kościoła, noszących to imię, dwóch tylko dostąpiło czci oddawanej świętym. Przedstawimy tu zwięźle jednego i drugiego.

Gebhard, biskup Konstancji. Urodził się 7 sierpnia 949 jako syn Udalryka (Uzona) VI, hrabiego Bregencji. Kształcił się w szkole katedralnej w Konstancji. Wcześnie pozyskał względy Ottona II. W r. 979 otrzymał sakrę biskupią z rąk Willigisa, arcybiskupa Moguncji, oraz Erkanbalda ze Strasburga. Jako biskup Konstancji uporządkował sprawy materialne kościoła katedralnego i zajął się katedralną szkołą. Wiele czasu poświęcił reformie kleru i życia monastycznego. W r. 992 ufundował nowe opactwo, dedykując je św. Grzegorzowi Wielkiemu. Nazwano je jednak Petershausen. Zmarł 27 sierpnia 995 r. W r. 1134 dokonano uroczystej elewacji jego relikwii. Natomiast w Bregencji, na miejscu rodzinnego zamku, zbudowano później kościół, zwany Gebhardsberg. W diecezji konstancjańskiej święci się w jego dzień chleb, spożywany dla uniknięcia chorób gardła.

Gebhard, arcybiskup Salzburga. Urodził się około r. 1023 w rycerskiej rodzinie w Szwabii. Wcześnie przeznaczono go do stanu duchownego i zapewniono mu odpowiednie wykształcenie. W r. 1055 otrzymał święcenia kapłańskie. Wkrótce po nich działał już jako cancellarius regiae curiae. Gdy w r. 1060 umiera Baldwin, arcybiskup Salzburga, jego naznaczają na tę stolicę. W dwa lata później dwór wysyła go jako swego ambasadora do Konstantynopola. Chodzi o to, aby Bizancjum zmobilizować przeciw Normanom, operującym na południu Italii. Po powrocie uczestniczy w Sejmie Rzeszy w Moguncji. Nie przestaje zajmować się wówczas sprawami rozległej diecezji. W Karyntii porządkuje ściąganie dziesięcin i reorganizuje sieć parafii. Potem przystępuje do dwóch doniosłych fundacji: zakładania diecezji w Gurk oraz utworzenia opactwa w Admont, w Styrii. Przy tym wszystkim myśli o reformie, nie są to jednak idee, które odpowiadałyby reformistycznym tendencjom z Cluny. Stosunki biskupa z Grzegorzem VII także na początku są dość chłodne. Gdy Sasi porywają się do broni, jest po stronie Henryka IV. Po jego ekskomunikowaniu zmienia radykalnie front. W r. 1076 bierze więc udział w zjeździe książąt i aprobuje wybór Rudolfa Szwabskiego. Niepokojony przez zwolenników Henryka IV, umacnia swe forteczki. Próbuje potem zbliżyć się do partii przeciwnej, ale w końcu czuje się zmuszony do opuszczenia Salzburga. Przebywa w Saksonii i Szwabii. W r. 1085 synod zwołany przez przeciwników do Moguncji naznacza na jego miejsce Bertolda z Moosburga. Ale niebawem sytuacja się zmienia i w lecie 1086 r. wraca Gebhard do swego biskupiego miasta. Miał wtedy zredagować kronikę tego okresu walki o inwestyturę, w której sam brał udział. W każdym razie rzecz się nie zachowała. Zmarł 15 lub 16 czerwca 1088 r. na zamku w Hohenwerfen. Zgodnie z jego życzeniem pochowano go w Admont. Potomni uważali go za speculum omnium bonorum. Jego pamięć podtrzymywali przede wszystkim mnisi z założonego przezeń opactwa. Sprawy oficjalnego uznania kultu, podniesionej w r. 1629 przez arcybiskupa Salzburga, nie ukończono.