Gildas

Imię pochodzenia celtyckiego: Gilla-das, to znaczy 'sługa Pana'. Mogło być utożsamiane z germańskim Gildo 'pieniądz ofiarny'.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Gildas, ang. Gildas, wł. Gilda.

Gildas Mędrzec. Wedle najstarszej Vita urodził się w Arecluta (Dumbarton, Szkocja). Rodzice powierzyli go Iltudowi, którego szkoła znajdowała się w Llan Litud, w południowej Walii. Za współuczniów miał Pawła Aureliana i Samsona. Potem był misjonarzem w północnej części Wyspy oraz w Irlandii. Wybrał się następnie do Rzymu i wtedy to otarł się także o Rawennę. Gdy wracał, zatrzymał się na Ile Houat (na południe od Vannes, Morbihan). Na przeciwległym brzegu w Rhuys założył opactwo i w nim, jak sądzą niektórzy, napisał dziełko De Excidio Britanniae. Przypisuje mu się także ocalałe fragmenty listów, penitencjarz oraz Lorica, rodzaj modlitwy litanijnej, w której odzwierciedla się ówczesny sposób podchodzenia do wielu spraw i ówczesna religijność. Gildas zmarł może około r. 570. Krytyka historyczna, reprezentowana przez takich uczonych jak znakomity A. Wade-Evans, podważa autentyczność tych i innych szczegółów. Zgłasza też poważne wątpliwości co do jednolitości i autorstwa wymienionych pism. Inni bronią ich z zapałem. Jeszcze inni sądzą, że główne dziełko Gildasa, De Excidio Britanniae, odzwierciedlenie wielu spraw brytyjskich, powstało w południowej Walii lub w Sommerset przed r. 547. W każdym razie w czasie między działalnością Patryka a epoką Kolumbana zajmuje ono miejsce doniosłe. Wspomnienie Gildasa przypadało zawsze 29 stycznia.