Juliana

Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie wtórne cognomen utworzone od nomen gentilicium Iulius, Iulia. Zatem Juliana to 'przyjęta do rodu Julia w wyniku wyzwolenia lub też adopcji'.

W Polsce imię to poświadczone jest od średniowiecza w formach: Juliana, Julianna, Hulijana, Ulijana. Używane jest do dziś, choć bardzo rzadko.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Julianna, Juliana, ang. Gillian, Juliana, fr. Julienne, wł. Giuliana.

W wykazach hagiograficznych doliczyć się można szesnastu niewiast tego imienia. Tu przedstawimy pięć najwybitniejszych, poczynając jednak od postaci słabo rozpoznanej, choć ongiś intensywnie czczonej:

Juliana z Nikomedii. Wedle Pasji, która nie zasługuje na wiarę, ojciec obiecał ją za małżonkę niejakiemu Ewilazjuszowi. Gdy ten został prefektem, a ona odrzuciła propozycję małżeństwa, wydał ją na męczarnie, a potem kazał ściąć. Męczeństwo miało się dokonać około r. 307, za Maksymina Dazy. Wkrótce potem jakaś Zofia lub Sefonia miała szczątki męczennicy przywieźć pod Neapol. W r. 568 ukryto je z obawy przez Longobardami, ale w r. 1207 przywieziono znowu do Neapolu. Przypuszczają niektórzy, że raczej chodziło tu o męczennicę z Kampanii, której wczesny kult dobrze jest zaświadczony. Wspominano ją 16 lutego.

Juliana z Bolonii. Po odkryciu relikwii męczenników Witala i Agrykoli św. Ambroży udał się do Florencji, gdzie konsekrował bazylikę ufundowaną przez wdowę Julianę na cześć św. Wawrzyńca. Wygłosił wówczas mowę, w której uczcił bogobojną ofiarodawczynię. Wspomniał także, że syna i trzy córki zachęciła ona do zachowania czystości. Zmodyfikowana i powiększona, mowa stała się z czasem traktatem znanym pod tytułem Exhortatio virginitatis. Natomiast jakiś późny anonimowy pisarz ułożył Vita Iulianae viduae, która nie przedstawia wielkiej wartości historycznej i w której spożytkowano traktat św. Augustyna De bono viduitatis. Juliana zmarła w Bolonii na początku rządów biskupa Petroniusza (431-450), któremu pomogła jeszcze w wystawieniu bazyliki Św. Szczepana. Do liturgicznych ksiąg dostała się dopiero w XI stuleciu.

Juliana z Mont-Cornillon. Urodziła się w r. 1192 w Rettine pod Li-ge. W piątym roku życia straciła rodziców. Wychowywała się w klasztorze na Mont-Cornillon, gdzie też w r. 1207 przyjęła habit zakonny. Spoufaliła się tam z pismami świętych Augustyna i Bernarda. W r. 1222 w miejsce zmarłej przeoryszy Sapiencji, która była jej wychowawczynią, objęła rządy w klasztorze. Idąc za natchnieniem wewnętrznym, w r. 1230 wyjawiła kilku przyjaciołom swój -sekret-. Chodziło o ustanowienie święta Bożego Ciała. Niektórzy, w tym Jakub Pantaleon, przyszły papież Urban IV, okazali zrozumienie, inni byli powściągliwi lub sceptyczni. Na jej prośbę Jan, młody duchowny z Mont-Cornillon, ułożył oficjum, a biskup Robert z Torote, zrazu nieufny, ustanowił w r. 1246 wspomniane święto. W rok później zmarł przeor Godfryd, który podtrzymywał Julianę. Jego następca przyłączył się do zakonnic, które ją krytykowały. Juliana musiała więc szukać schronienia u Ewy, która żyła w rekluzji przy kolegiacie Św. Marcina w Li-ge. Potem definitywnie opuściła Mont-Cornillon. Przez jakiś czas przebywała w kilku klasztorach cysterskich, potem zamieszkała przy kościele Św. Symforiana w Namur. Zmarła w Fosses 5 kwietnia 1258 r. Do liturgii wprowadzono ją w r. 1565 w Lizbonie. Klemens VIII zaaprobował ten kult w r. 1599. Obecnie jej liturgiczne wspomnienie obchodzą wszystkie diecezje belgijskie.

Juliana -Falconieri-. Czy rzeczywiście pochodziła z Falconierich i była bratanicą św. Aleksego - nie wiadomo. Urodziła się około r. 1270 we Florencji. Rychło straciła ojca. W czternastym roku życia Filip Benicjusz wręczył jej podobno habit tercjarek serwitów. Po śmierci matki zgromadziła podobne tercjarki. Zajmowały się chorymi i wychowaniem dziewcząt. Od ubioru, jaki nosiły, nazywano je mantelate. W r. 1304 zostały zatwierdzone przez papieża jako odrębny żeński zakon. W dwa lata później wybrano ją na przełożoną. Zmarła 19 czerwca 1341 r. Jej życiorys przyozdabiano w XVII stuleciu rozmaitymi wątkami, m.in. opowiadaniem o cudzie eucharystycznym: gdy na skutek choroby nie mogła już przełykać i gdy na jej prośbę wniesiono do celi Najśw. Sakrament, jedna hostia wyszła z kielicha i przeniknęła do jej piersi. Kanonizował ją w r. 1737 Klemens XII.

Juliana z Norwich. Urodziła się prawdopodobnie pod koniec 1343 r., a żyła jeszcze w r. 1416. Życie wiodła zapewne w rekluzji przy kościele Św. Juliana w Norwich i tam też chyba doznawała wizji, które opowiedziała i skomentowała w Objawieniach Bożej miłości. Dzięki nim jako pierwsza pisarka weszła na stałe do dziejów literatury angielskiej. Księga zawiera opis szesnastu wizji. Ich głębia zdradza autentyczną mistyczkę. W trzynastej wizji, w której mowa o grzechu i problemie zła, nie wszystko odpowiada jednak nauce katolickiej. Z tych może względów Juliany nigdy nie wprowadzono do oficjalnego kultu, a tylko tu i ówdzie wspominano ją pod dniem 14 maja.