Lucyfer (Lucyferiusz)

Imię pochodzenia łacińskiego o znaczeniu 'niosący światłość, promienny'. Jest to też nazwa planety Wenus oraz imię wodza zbuntowanych aniołów.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Lucifer.

Imię, które w pierwszych stuleciach zachowywało jeszcze swe znaczenie szerokie i które nie nabrało sensu restryktywnego, spotykane jest także w literaturze hagiograficznej. Najsłynniejszym ze świętych tego właśnie imienia był niewątpliwie

Lucyfer z Cagliari (na Sardynii). Sławnym stał się dzięki bezkompromisowej postawie wobec zwolenników arianizmu. Na scenie pojawił się za panowania cesarza Konstancjusza, w chwili, gdy ten ostatni usiłował na biskupach Zachodu wymóc potępienie Atanazego. W czasie synodu w Mediolanie (355) Lucyfer razem z Dionizym Mediolańskim i Euzebiuszem z Vercelli miał odwagę przeciwstawić sie woli cesarskiej i pójść na wygnanie. Przebywając na Wschodzie, wypuszczał w świat pisma-pamflety, z których kilka się zachowało: De Athanasio, De regibus haereticis, De non conveniendo cum haereticis, De non parcendo in Deum deliquentibus, Moriendum esse pro Dei Filio. Po swym wstąpieniu na tron Julian (361-363) odwołał dekret banicyjny. Lucyfer opuścił wówczas Tebaidę, w której pod koniec wygnania przebywał, i udał się do Antiochii, ale gdy na synodzie w Aleksandrii (362) zdecydowano wyciągnąć ręce do zgody, nie poszedł za tymi zaleceniami i przyłączył się do zwolenników -niezłomnego- Paulina. Uważając melecjan za heretyków, sam wówczas wyświęcił Paulina na biskupa, co spotkało się z energiczną reakcją Euzebiusza z Vercelli. Lucyfer opuścił w końcu Syrię i wrócił na Sardynię. Zmarł tam około r. 370. W swych pismach, w których tak często cytował Biblię, pozostawił cenne świadectwo o ówczesnym stanie jej wersji łacińskiej. Ukazał także swe nieprzejednane stanowisko wobec objawów dawnej kultury pogańskiej. Posługiwał się przy tym językiem bliskim łacinie ludowej. Miał swych uczniów i naśladowców: Faustyna, Marcelina, Efezjusza, Grzegorza z Elwiry, innych; wolno ich nazwać integrystami spod znaku Lucyfera. Ruch wygasł pod koniec IV stulecia. W swej własnej diecezji Lucyfer cieszył się jednak opinią świętego i czczony był jako taki. Jego wspomnienie obchodzono 15 lub 20 maja, ale do Martyrologium Rzymskiego nie wszedł.

Pisma w CPL (1961), 112-118. Inne dobrze, z zestawieniem literatury, w Catholicisme 7 (1975), 1250 n. - U nas SWP 267.