Macedoniusz

Imię greckie Makedónios, od miejsca pochodzenia 'z Macedonii, Macedończyk'. Tego typu imiona nosili w Grecji niewolnicy, np. Syrós 'z Syrii', Traks 'z Tracji' itp.

Mogło być ono również przydomkiem i taką funkcję pełniło w Rzymie. Znamy dwóch poetów tego imienia: jeden żył w III w. przed Chr., a drugi zaś był konsulem za czasów Justyniana.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Macedonius, fr. Macédone.

Święci, którzy patronują temu imieniu, nie są liczni. W wykazach spotykamy zaledwie dwóch występujących oddzielnie oraz trzech, którzy wchodzą w skład grup razem czczonych męczenników. Omówimy tu zwięźle jedną z tych ostatnich, a także dwie postacie występujące oddzielnie we wspomnianych wykazach.

Macedoniusz, Teodul i Tacjan. Są oni męczennikami z czasów Juliana Apostaty (361-363). Gdy zarządca Frygii (Phrygia Salutaris, w Azji Mniejszej) otworzył na nowo świątynię pogańską, oni w nocy zniszczyli w niej posążki bożków. Ponieśli za to śmierć na rozpalonej kracie w Meirus (Meros) lub w Synnadzie. Zanim skonali, mieli przy tym odezwać się tak, jak odezwał się ongiś św. Wawrzyniec: aby ich przypalano także z drugiego boku... Jakkolwiek by było z tymi szczegółami męki, śmierć na świadectwo prawdzie potwierdzona jest przez historyków chrześcijańskiego Wschodu (Sokratesa i Sozomena) i wspominana we wczesnych martyrologiach (Breviarium Syriacum, rękopisy Martyrologium Hieronimiańskiego, synaksaria greckie itd). Synaksaria greckie wspominają męczenników 19 lipca lub 12 września, Martyrologium Rzymskie 12 września.

Macedoniusz, anachoreta. Znamy go przede wszystkim z trzynastego rozdziału Historii mnichów syryjskich Teodoreta z Cyru, który świętemu przypisywał swe szczęśliwe urodzenie i który, gdy dorósł, kilkakrotnie go odwiedzał, aby otrzymać jego błogosławieństwo. Macedoniusz był analfabetą. Przez 45 lat żył w skalistej wnęce na górze sąsiadującej z Antiochią. Flawian, biskup tego miasta, pragnął go przymusić do przyjęcia święceń i do oddania się duszpasterstwu, ale nadaremnie. Gdy w Antiochii zniszczono statuy cesarza Anastazego, a ten postanowił zniewagę pomścić, święty przyczynił się do uśmierzenia gniewu władcy. Zmarł około r. 430, mając już 90 lat. Pochowano go w Antiochii, w kościele Świętych Męczenników, a wspominano potem 24 stycznia lub 11 lutego. Na łacińskim Zachodzie znany nie był.

Macedoniusz II, patriarcha konstantynopolitański. Był bratankiem patriarchy Gennadiusza I. W 495 r. cesarz Anastazjusz I złożył z urzędu patriarchę Eufemiusza, a na jego miejsce osadził Macedoniusza, który podpisał wprawdzie Henotikon, ale zawsze uchodził za obrońcę uchwał chalcedońskich. Potem powściągał cesarza przed dalszymi krokami, a gdy władca nalegał, aby potępić Chalcedon, popierał myśl zwołania soboru pod przewodnictwem papieża. Tymczasem wzrastała niechęć cesarza, podsycana przez mnichów- -monofizytów, którym przewodził Sewer z Antiochii. Macedoniusz podpisał jeszcze formułę akacjańską, w której o uchwałach efeskich i chalcedońskich nie było wzmianki, ale zaraz potem zapoznał się z ostatnimi, następnie zaś odmówił wydania akt soborowych. Zniecierpliwiony cesarz w r. 511 złożył go z urzędu i zesłał na wyspę Euchaitę. Patriarcha uciekł następnie przed Hunami do Gangry. Tam też 25 kwietnia 516 r. zmarł, przy czym wieść niosła, że zamordowano go z poduszczenia cesarza.