Miltiades (Milcjades)

Imię pochodzenia greckiego, formalnie patronimicum od imienia Miltos 'czerwona kredka, czerwona ziemia'. Miltiades to 'potomek Miltosa', ale może to być też zgrecyzowana forma pochodzącego ze Wschodu imienia Melchiades.

Z historii starożytnej dobrze znamy wodza spod Maratonu (490 r. przed Chr.).

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Miltiades, Melchiades, ang. Miltiades, Melchiades, fr. Miltiades, Melchiade, wł. Milziade.

Miltiades (Melchiades), papież. Nie pochodził, jak chce Liber Pontificalis, z Afryki, ale z samego Rzymu. Na stolicę Piotrową wstąpił w r. 310, a więc na krótko przed słynnym edyktem tolerancyjnym (313), który chrześcijanom przyznał swobodę wyznania i kultu. Za dzieło Miltiadesa uchodzi jednak przede wszystkim synod, który miał się wypowiedzieć w sprawie biskupa Kartaginy, Cecyliana. Biskup wystąpił przeciw niezdrowym objawom nadmiernej, marzycielskiej pobożności, ale zyskał sobie także wrogość wielu oraz opozycję biskupów Numidii, którzy zazdrościli Kartaginie jej kościelnej pozycji. Doszło w końcu do schizmy, która od swego głównego przywódcy nazwana została donatyzmem. Potem przez całe stulecie rozdzierała ona jedność Kościoła. Poniekąd przerodziła się w błędnowierstwo, bo donatyści utrzymywali, że godność kapłana nie wywodzi się jedynie z ważnych święceń, ale także z moralnego poziomu osoby, która ich udziela. Razem z trzema biskupami Galii Miltiades rozstrzygnął spór na korzyść Cecyliana, a Donata wykluczył ze społeczności wiernych. Synod odbył się w pałacu na Lateranie, który cesarz podarował niedawno na rezydencję biskupom rzymskim. Papież zmarł 10 grudnia 314 r.